The Effect of Dialogic Reading on Primary School 4th Grade Students' Writing Attitudes and Writing Motivations

Yıl 2026, Sayı: Erken Görünüm [Online First], 132 - 157

Ergün Yurtbakan

https://doi.org/10.9779/pauefd.1396108

Öz

In the study conducted to determine the effect of dialogic reading on the writing attitudes and motivation of primary school 4th grade students, the explanatory design of the mixed method was used. In the study, 2 of 6 4th grade classes of a primary school in Maçka district of Trabzon province were randomly assigned as experimental (18 students) and control groups (17 students). The quantitative data collected with "Writing Attitude Scale" and "Writing Motivation Scale" were analysed with Mann Whitney U and Wilcoxon Signed Ranks test, while the qualitative data collected with semi-structured interviews were analysed with descriptive analysis. As a result of the analyses, it was revealed that there was no significant difference in the writing attitudes and motivation of primary school 4th grade students when the dialogic reading practice was compared with traditional reading. However, it was determined that the dialogic reading practice was more permanent in the writing attitudes of primary school 4th grade students than traditional reading. Primary school 4th grade students stated that they prefer writing studies with dialogic reading practice because it makes reading and writing fun and that they want writing studies to be done with dialogic reading practice.

Anahtar Kelimeler

Dialogic reading, writing, motivation, attitude

Etkileşimli Okumanın İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Yazma Tutum ve Motivasyonlarına Etkisi

Öz

Bu araştırma, etkileşimli okumanın ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin yazma tutum ve motivasyonlarına etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Karma yöntemin açıklayıcı deseninden yararlanılan çalışmanın nicel kısmında yarı deneysel desenden, nitel kısmında ise özel durum çalışmasından yararlanılmıştır. Çalışmaya Trabzon ilinin Maçka ilçesinde bulunan bir ilkokulun 4. sınıf düzeyindeki 6 şubesinden 2’si rastgele deney (18 öğrenci) ve kontrol grubu (17 öğrenci) olarak atanmıştır. Çalışmadaki veriler 2022-2023 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde toplanmıştır. Çalışmadaki nicel veriler “Yazma tutum Ölçeği” ve “Yazma Motivasyonu Ölçeği”, nitel veriler ise yarı yapılandırılmış görüşmeler ile toplanmıştır. Çalışmanın nicel bölümündeki veriler Mann Whitney U ve Wilcoxon İşaretli Sıralar testi ile analiz edilirken nitel bölümündeki veriler betimsel analiz ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda; ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin yazma tutum ve motivasyonlarında etkileşimli okuma uygulaması ile geleneksel okuma karşılaştırıldığında anlamlı farklılaşma olmadığı ortaya çıkmıştır. Ancak ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin yazma tutumlarında etkileşimli okuma uygulamasının geleneksel okumaya göre daha kalıcı olduğu tespit edilmiştir. İlkokul 4. sınıf öğrencileri, okuma ve yazmayı eğlenceli hale getirmesi nedeniyle etkileşimli okuma uygulaması ile yazma çalışmalarını tercih ettiklerini ve yazma çalışmalarının etkileşimli okuma uygulaması ile yapılmasını istediklerini ifade etmiştir.

Anahtar Kelimeler

etkileşimli okuma, yazma, motivasyon, tutum

Kaynakça

• Alberth, (2019). Use of Facebook, students’ intrinsic motivation to study writing, writing self-efficacy and writing performance. Technology, Pedagogy and Education, 28(1), 21-36. http://doi.org:/10.1080/1475939X.2018.1552892
• Banerjee, R., Mclaughlin, C., Cotney, J. L., Roberts, L., & Peereboom, C. (2016). Promoting emotional health, well-being, and resilience in primary schools (Report). Public Policy Institute for Wales.
• Boscolo, P., & Gelati, C. (2007). Best practices in promoting motivation for writing. In S. Graham, C. A. Macarthur & J. Fitzgerald (Eds.), Best practices in writing instruction (pp. 202-222). The Guilford
• Bozgün, K., & Akın Kösterelioğlu, M. (2020). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazma motivasyonu. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(1), 119-135. https://doi.org/10.16916/aded.1009797.
• Brown, M., Morrell, J., & Rowlands, K. D. (2011). Never more crucial: Transforming young writers’ attitudes toward writing and becoming writers. California English, 17(2), 15-17.
• Bruning, G., & Horn, C. (2000). Developing motivation to write. Educational Psychologist, 35(1), 25‐37.
• Bulut, P. (2017). The effect of primary school students’ writing attitudes and writing self-efficacy beliefs on their summary writing achievement. International Electronic Journal of Elementary Education, 10(2), 281-285. https://doi.org/10.26822/iejee.2017236123.
• Bütün, K. (2020). Dijital hikâyeleri etkileşimli okumanın okuduğunu anlama becerisine, okuma motivasyonu ve ilgisine etkisi [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Büyüköztük, Ş., Çakmak E., Akgün Ö., Karadeniz Ş. ve Demirel F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (22. baskı). Pegem Yayıncılık.
• Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. PegemA Yayıncılık.
• Ceyhan, S. (2019). Etkileşimli sesli okumanın öğrencilerin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve akıcı okumalarına etkisi [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Cohrssen, C., Niklas, F., & Tayler, C. (2016). ‘Is that what we do?’ Using a conversationanalytic approach to highlight the contribution of dialogic reading strategies to educator– child interactions during storybook reading in two early childhood settings. Journal of Early Childhood Literacy, 16(3), 361–382. https://doi.org/10.1177/1468798415592008.
• Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri-beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.). Siyasal Kitabevi.
• Çayır, A. (2017). İlk okuma yazma öğretimi sürecinde sınıf öğretmenlerinin iletişim niteliklerinin belirlenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 6(1), 140-156. http://cije.cumhuriyet.edu.tr/en/download/article-file/314394.
• Çepni, S. (2018). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepner Matbaacılık.
• Demir, O., & Ersöz, Y. (2016). 4+4+4 eğitim sistemi kapsamında sınıf öğretmenlerinin ilkokuma ve yazma eğitiminde yaşadıkları güçlüklerin değerlendirilmesi. Turkish Online Journal of Qualitative Inquir, 7(1), 1-27. https://doi.org/10.17569/tojqi.90651.
• Durmaz, M. (2020). Etkileşimli okumanın hikâye anlatma becerisine etkisi [Yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Ebadijalal, M., & Moradkhani, S. (2023) Impacts of computer-assisted collaborative writing, collaborative prewriting, and individual writing on EFL learners’ performance and motivation. Computer Assisted Language Learning, http://doi.org:/10.1080/09588221.2023.2178463
• Eminoğlu, N., & Bağçeci, B. (2020). Öğrencilerin okuma ve yazma tutumlarını geliştirmeye yönelik sınıf öğretmenlerinin görüşleri / Opinions of elementary school classroom teachers towards improving students' reading and writing attitudes. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 32-45. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1231734.
• Erbilen M., & Temizkan, M. (2021). Yazma öncesi etkinliklerinin yazma motivasyonuna ve yazma başarısına etkisi. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(48), 170-201. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1804039.
• Erdoğan, M. (2018). Yaratıcı drama yönteminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin yaratıcı yazma becerilerine etkisi [Yüksek lisans tezi, Bartın Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Erdoğan, Ö. (2012). Süreç temelli yaratıcı yazma uygulamalarının yazılı anlatım becerisine ve yazmaya ilişkin tutuma etkisi [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Erol, T., & Kavruk, H. (2021). Üstbilişsel yazma stratejileri eğitiminin yazma becerisine ve yazmaya yönelik tutuma etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 741-771. https://doi.org/10.33437/ksusbd.923783.
• Graham, S., Berninger, V., & Fan, W. (2007). The structural relationship between writing attitude and writing achievement in first and third grade students. Contemporary Educational Psychology 32, 516-536.
• Guthrie, L. F.,& Richardson, S. (1995). Turned on to language arts: Computer literacy in the primary grades. Educational Leadership, 53(2), 14‐18.
• Hargrave, A. C., & Senechal, M. (2000). A book reading intervention with preschool children who have limited vocabularies: The benefits of regular reading and reading. Early Childhood Research Quarterly, 15, 75–90.
• Hess, M., & Wheldall, K. (1999). Strategies for improving the written expression of primary children with poor writing skills. Australian Journal of Learning Disabilities, 4(4), 14-20.
• Hidi, S., & Boscolo, P. (2006). Motivation and Writing. Handbook of Writing Research, 144(157), 304-310. Jacobs, G. M., & Kimura, H. (2013). Cooperative learning and teaching. In the series. English language teacher development. Alexandria. VA: TESOL
• Karadoğan, Z. (2020). Etkileşimli kitap okuma uygulamalarının okuduğunu anlama becerisi ve tutuma etkisi [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Karaman, H., & Mutluer S. E. (2023). İlkokul öğrencilerinin okuma ve yazma motivasyonlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 12, 1075-1091. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1330663.
• Karatay, H. (2013). Süreç temelli yazma modelleri: 4+1 planlı yazma ve değerlendirme modeli. İçinde M. Özbay (Edl.), Yazma eğitimi (ss. 21-42). Pegem Akademi Yayıncılık
• Kotaman, H. (2008). Impacts of dialogical storybook reading on young children's reading attitudes and vocabulary development. Reading Improvement, 45(2), 55-61.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Sage Publications
• Özbay, M., & Zorbaz, K. Z. (2011). Daly-Miller'ın yazma kaygısı ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması/Adaptation of daly-miller's writing apprehension test to Turkish. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 33-48.
• Özber, M., Akar, C., & Balbağ, N. L. (2022). Yaratıcı drama yönteminin yazma kaygısına, yazmaya yönelik tutuma ve yazma özyeterliğine etkisi. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1-25. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2740066.
• Regur, C. E. (2013). A dialogic reading intervention for parents of children with down syndrome [Unpublished doctoral dissertation, Southern California University]. UCL Discovery
• Sarikaya, İ. (2021). Aile ile birlikte yazmanın ilkokul öğrencilerinin yazma başarı ve tutumlarına etkisi.Cumhuriyet International Journal of Education, 10(4), 1696-1720. http://dx.doi.org/10.30703/cije.901755
• Sarkhoush, H. (2013). Relationship among iranian efl learners’ self-efficacy in writing, attitude towards writing, writing apprehension and writing performance. Journal of Language Teaching and Research, 4(5), 1126– 1132.
• Sezer, B. B. (2021). Farklı sesli okuma yöntemlerinin ilkokul 3. sınıf öğrencilerinin dinlediğini anlama düzeylerine etkisi [Yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Schunk, H. D.(2014). Öğrenme teorileri (Çev. M. Şahin, Çev.). Nobel Yayın Dağıtım.
• Shang, H. (2023) Flipped instruction: Factors affecting the effects of EFL writing performance. Innovations in Education and Teaching International, http://doi.org:/10.1080/14703297.2023.2283608
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. NY: Pearson.
• Takımcıgil Özcan, S. (2014). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin yazma motivasyonları ile hikâye yazma becerilerinin değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Tavşanlı, Ö. F., Bilgin, A. & Yıldırım, K. (2019). Yazmaya ilişkin tutum ölçeğinin Türkçe uyarlama çalışmaları. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 5(2), 267-282.
• Tekşan, K., & Süğümlü, Ü. (2018). Yazma özerkliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(4), 2591-2607. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/623560.
• Temel, S. ve Katrancı, M. (2019). İlkokul öğrencilerinin yazılı anlatım becerileri, yazmaya yönelik tutumları ve yazma kaygıları arasındaki ilişki. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(17), 322-356. https://doi.org/10.33692/avrasyad.590688.
• Türkben, T. (2021). Ortaokul öğrencilerinin yazma becerileri, yazmaya yönelik tutumları ve yazma motivasyonları arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 900-922.http://doi.org:/10.17240/aibuefd.2021.21.64908-788146
• Uğur, S. (2022). Öğretmen rolüyle etkileşimli okuma uygulamalarının ‎dördüncü sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama başarısına ‎etkisi [Yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Ulu, H. (2018). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazma eğilimleri, tutumları ile yazma başarıları arasındaki ilişki. Kastamonu Education Journal, 26(5), 1601-1611. http://doi.org:/10.24106/kefdergi.2171.
• Ünal, E., & İşeri, K. (2012). Öğretmen adaylarının okuma ve yazma tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. İlköğretim Online, 11(4), 1066-1076.
• Whitehurst, G. J., & Lonigan, C. J. (1998). Child development and emergent literacy. Child Development, 69, 848-872.
• Wright, K. L., Hodges, T. S., Dismuke S., & Boedeker, P. (2020) Writing motivation and middle school: an examination of changes in students’ motivation for writing. Literacy Research and Instruction, 59(2), 148-168. http://doi.org:/10.1080/19388071.2020.1720048
• Vaknin-Nusbaum, V., Nevo, E., Brande, S., & Gambrell, l. (2020) Reading and writing motivation of third to sixth graders. Reading Psychology, 41(1), 44-70. http://doi.org:/10.1080/02702711.2019.1674435
• Yıldırım, S. (2023). Etkileşimli okuma yönteminde Barrett taksonomisi ile ilkokul 3.sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin geliştirilmesi [Yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, M., & Kaman, Ş. (2016). İlköğretim (2-6. sınıf) öğrencilerinin okuma ve yazma tutumlarının incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(2), 507-522. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/227974.
• Yu, S., Jiang, L., & Zhou, N. (2020). Investigating what feedback practices contribute to students’ writing motivation and engagement in Chinese EFL context: A large scale study. Assessing Writing, 44, 1-15.
• Yurtbakan, E. (2022). Öğretmen ve ebeveyn rehberliğinde yapılan etkileşimli okuma uygulamalarının ilkokul 2. sınıf öğrencilerinin okuma becerilerine etkisi [Doktora tezi, Trabzon Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Yurtbakan, E., & Aydoğdu-İskenderoğlu, T. (2020). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin matematik motivasyonlarında ve problem kurma becerilerinde etkileşimli okumanın etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 348-370. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1267138.
• Yurtbakan, E., Erdoğan, T., & Erdoğan, Ö. (2021). Etkileşimli okumanın okuma motivasyonuna etkisi. Eğitim ve Bilim, 46(206), 161-180. http://doi.org:/ 10.15390/EB.2020.9258
• Zorbaz, K., & Kayatürk, N. (2015). Studying writing attitudes of secondary school students with regard to various variables / Ortaokul öğrencilerinin yazmaya yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(4), 1415-1435. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/63514.