Etik Değerlerin Ardalanı ve Evrim Teorisi

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 274 - 296, 30.06.2022

Osman Karaağaç

https://doi.org/10.17859/pauifd.1078498

Öz

İnsanlar toplum halinde yaşamaya başladığı günden beri ferdin ve toplumun huzur ve refahı için bir takım ilkeler oluşturmuştur. Yazılı olan kuralların dışında toplumun kahir ekseriyeti tarafından benimsenen sözlü ve geleneksel değerler vardır. Bunlar etik değerlerdir. Etik değerlerin amacı insanın mutlu olmasını sağlamaktır. Amaç birlikteliğine rağmen etik değerlerin içerik ve yapısı itibariyle farklılıklar gözlemlenmektedir. Tanrısal etik anlayışını benimseyenler onun normatifliğini, insan merkezli olduğunu iddia edenler ise onun descriptif olduğunu savunmaktadırlar. Bu nedenle etik anlayışı üzerinden genel bir uzlaşı zor görünmektedir. Son zamanlarda dile getirilen yeni bir yaklaşıma göre ise etik değerler, yaşam gibi evrilerek ortaya çıkmıştır. Charles Darwin ve Richard Dawkins’e göre etik değerler başlangıç itibariyle hayvanların sahip olduğu özelliklerdir. Özellikle yardım etme duygusu birçok hayvanda gözlemlenmektedir. İnsanda etik değerler olarak nitelendirilen davranışları hayvanlardan almış, tecrübesi sonucunda onları geliştirerek bugünkü halini almasını sağlamıştır. Bu çalışmanın amacı evrimcilerin iddialarının temellerini sorgulamak ve insanlığa ne derece huzur getirip getiremeyeceğini tespit etmektir.

Anahtar Kelimeler

Din Felsefesi, Etik. Evrim, Teorisi, Değer, Din

Kaynakça

• Akarsu, Bedia. Felsefe Terimleri Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi, 2016.
• Ayala, Francisco J. “Design without Designer”. Debating Design. ed. William Dembski - Michael Ruse. Cambridge: Cambridge University Press, 2006.
• Aydın, Mehmet S. Din Felsefesi. İzmir: İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı, 2007.
• Behe, Michael J. Darwin’s Black Box: The Biochemical Challenge to Evolution. New York: Free Press, 1996.
• Darwin, Charles. İnsanın Türeyişi. çev. Orhan Tuncay. İstanbul: Gün Yayıncılık, 2002.
• Darwin, Charles. The Voyage Of the Beagle. (Bromley: Dodo Prees, 1845.
• Darwin, Charles - Beer, Gillian. On the Origin of Species. New York: Oxford University Press, Rev. ed., 2008.
• Dawkins, Richard. Bir Şeytan’ın Papazı. ed. Latha Menon. çev. Tunç Tuncay Bilgin. İstanbul: Kuzey Yayınları, 2008.
• Dawkins, Richard. The God Delusion. London: Bantam Press, 2006.
• Dawkins, Richard. The Selfish Gene. Oxford ; New York: Oxford University Press, 30th anniversary ed., 2006.
• Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd el-Mâturîdî. Kitâbü’t-Tevhîd Tercümesi,. çev. Bekir Topaloğlu. Ankara: İsam Yayınları, 2012.
• Fredeich Tennant. Philosophical Theology. New York: Cambridge University Press, 1928.
• Gould, Stephen Jay. Darwin Ve Sonrası: Doğa Tarihi Üzerine Düşünceler. çev. Ceyhan Temürcü. İstanbul: Say Yayınları, 2013.
• Hume, David. A Treatise of Human Nature: A Critical Edition. ed. David Fate Norton - Mary J. Norton. Oxford : New York: Clarendon Press ; Oxford University Press, 2007.
• Huxley, Thomas Henry. Evolution and Ethics: Delivered in the Sheldonian Theatre, May 18, 1893, 2009. https://doi.org/10.1017/CBO9780511703522
• İbn Manzur. Lisanu’l Arab. Beyrut: Darussadr, 1955.
• Kant, Immanuel. Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi. çev. İoanna Kuçuradi. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu, 1995.
• Kant, Immanuel. Critique of Pure Reason. çev. Werner S. Pluhar. Cambridge: Hackett Pub. Co, 1996.
• Kant, Immanuel - Gregor, Mary J. Critique of Practical Reason. Cambridge: Cambridge University Press, Revised Edition., 2015.
• Kant, Immanuel - Pluhar, Werner S. Critique of Practical Reason. Indianapolis: Hackett Pub. Co, 2002.
• Lamarck, Jean Baptiste. The Zoological Philosophy,. çev. Hugh Elliot,. London: Hafne Publishing Company, 1963. Locke, John. İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 1996.
• Mayr, Ernst. This Is Biology: The Science of the Living World. Cambridge, Mass: Belknap Press of Harvard Univ. Press, 6. pr., 1998.
• Nielsen, Kai. God and the Grounding of Morality. Ottawa: University of Ottawa Press, 1991, 41.
• Russell, Bertrand. Why I Am Not a Christian: And Other Essays on Religion and Related Subjects. New York: Cambridge University Press, 2005.
• Simpson, George Gaylord. “Biology and Ethics”. Biology and Man,. ed. George Gaylord Simpson,. New York: Harcourt, Brace and World, 1969.
• Singer, Peter. The Expanding Circle,. Oxford: Princeton University Press, 2011.
• Spencer, Helbert. First Principles. New York: Cambridge University Press, 2009.
• Swinburne, Richard. The Existence of God. Oxford : New York: Clarendon Press ; Oxford University Press, 2nd ed., 2004.
• Taslaman, Caner. Evrim Teorisi Felsefe ve Tanrı. İstanbul: İstanbul Yayınevi, 15. Basım, 2015.
• Ülken, Hilmi Ziya. Ahlâk. İstanbul: Ülken yayınları, 2. baskı.
• Yıldız, Nedim. “Etik ile Ahlak Ayrımı”. Felsefe Arkivi XXXV (2008), 24.
• Yiğit, Fevzi. Metafizik ve Evrim. İstanbul: Önsöz Yayıncılık, 2021.