DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE TURİZM ARASINDAKİ İLİŞKİ:TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2021, , 191 - 204, 23.03.2021

Gökhan Akar

https://doi.org/10.30794/pausbed.741900

Öz

Dünyada hızla büyüyen sektörlerden biri olan turizm, tüm ülkeler için önemli hale gelmiştir. Bununla birlikte küreselleşme süreciyle beraber gelişmekte olan ülkelerde doğrudan yabancı yatırım girişleri de artmıştır. Bu kapsamda özellikle gelişmekte olan ülkelerde turizm sektörünün gelişimi için gerekli olan sermaye ve altyapının iyileştirilmesinde doğrudan yabancı yatırımlar önemli bir rol oynayabilmektedir. Turizmin gelişmesiyle birlikte birçok sektör için artan talep, çok uluslu şirketleri yatırım yapma konusunda teşvik etmektedir. Bu çalışmanın amacı doğrudan yabancı yatırımlar ve gelen turist sayısı arasındaki nedensel ilişkiyi Türkiye açısından incelemektir. Bu kapsamda değişkenler 2005:1-2019:4 dönemine ait veriler kullanılarak Granger nedensellik ve Johansen eşbütünleşme yöntemleriyle analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda değişkenler arasında kointegrasyon ilişkisinin olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca gelen turist sayısından doğrudan yabancı yatırımlara doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Turizm, Doğrudan Yabancı Yatırım, Türkiye

Kaynakça

• Bezuidenhout, H. ve Grater, S. (2016)."The Dimensions of FDI in the Tourim Sector in Afrıca", The Journal of Applied Business Research, 32/4, 1115-1135. Bezic, H. ve Radic, M.N. (2017). "Tourism Foreign Direct Investment Led Tourism Gross Value Added: A Co-Integration And Causality Analysis Of Croatian Tourism", Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 30/1, 1443–1460. Bozkurt, H. (2013). Zaman Serisi Analizi. Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa. Gövdeli, T. (2019). "The Dynamıc Links Between, Foreign Direct Investment, Tourism and Economıc Growth in the European", Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7/19,407-427. Ege, Z. ve Gürdoğan, A . (2006). "Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Türk Turizm Sektörü Açısından Değerlendirilmesi", Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi , 4/5, 42-58. GUJARATI, N. D. (2016). Örneklerle Ekonometri, (Çev:N.Bolatoğlu), BB101 Yayınları, Ankara. Ilie, G. (2015). "Foreign Direct Investment in Tourism Sector", Knowledge Horizons-Economics, 7/3,9-13. Işık, C. (2015). "Foreign Direct Investment in Tourism: Panel Data Analysis of D7 Countries", Athens Journal of Tourism, 2/2, 93-104. Işık, C. (2016). Türkiye’de Turizm Harcamaları, Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Sınır Testi Yaklaşımıyla Analizi". Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 1/1, 1-8. Ivanovic,Z., Baresa, S. ve Bogdan, S. (2011). "Influence of Foreign Direct Investment on Tourism in Croatia", UTMS Journal of Economics, 2/1, 21-28. Katırcıoglu, S. (2011). "The Bounds Test to The Level Relationship and Causality Between Foreign Direct Investment and International Tourism: The Case of Turkey", E+M Ekonomie A Management, 1, 6-13. Marvell, A. (2011). Foreign Direct Investment in Tourism. https://www.academia.edu/1165345/Foreign_Direct_Investment_in_Tourism. Moore, W. ve Craigwell, R. (2008)."Foreign Direct Investment and Tourism in SIDS: Evidence from Panel Causality Tests", MPRA Paper, 33438, 1-15. Nunkoo R. ve Seetanah, B. (2018)." Foreign Direct Investment and Tourism Development: A Theoretical and Empirical Review", Sage Handbook of Tourism Management, (Ed: C. Cooper, C.W. Gartner, N. Scott, ve S. Volo), Sage Publications, London. PHILLIPS, P.C.B. (1987)."Time Series Regression With A Unit Root", Econometrika, 55, 277-301. PHILLIPS, P.C.B., ve PERRON, P. (1988)." Testing for A Unit Root in Time Series Regression", Biometrika, 2, 336-346. Rajapakse, R. P. C. R. (2016)."The Relationship between Foreign Direct Investment and Tourism Development: Evidence from Sri Lanka", International Journal of Research in Economics and Social Sciences, 6/5, 183-193. Salleh, N.H.M., Othman, R. ve Sarmidi, T. (2011)." An Analysis of the Relationships Between Tourism Development and Foreign Direct Investment: An Empirical Study in Selected Major Asian Countries", International Journal of Business and Social Science, 2/17, 250-257. Samimi, A. J., Sadeghi, S. ve Sadeghi, S. (2013)."The Relationship Between Foreign Direct Investment and Tourism Development: Evidence from Developing Countries", Institutions and Economies, 5/2, 59-68. Satrovic, E. ve Muslija, A. (2019)." Causality Relatıonship Between Foreign Direct Investment And Tourism", Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 22, 65-76. Selek, D. (2009) . Turizm Sektöründe Yabancı Sermaye Yatırımları: 1980 Dönemi Sonrası Üzerine Bir İnceleme.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi. Selvanathan, S., Selvanathan, E.A. ve Viswanathan, B. (2009). "Causality Between Foreign Direct Investment And Tourism: Empirical Evidence From India", Working Papers 2009-046, Madras School of Economics, Chennai, India. Şahbaz, A. ve Mızırak, Z. (2017). "Turizm Gelirleri ve Doğrudan Yabancı Yatırımlar Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği", KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19/32, 107-114. Snyman, J.A. ve Saayman, M. (2009),"Key Factors İnfluencing Foreign Direct Investment in the Tourism Industry in South Africa", Tourism Review, 64 /3, 49 - 58. Terzi, H. ve Akbulut Bekar, S. (2019). "Türkiye'de Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Turizm ve Dışa Açıklık Arasındaki İlişki:1974-2014 Dönemi", Doğuş Üniversitesi Dergisi, 20/1, 15-30. UNCTAD (2007). "FDI in Tourism: The Development Dimension", New York and Geneva, United Nations. Yazdi, S. K., Salehi, K. H. ve Soheilzad, M. (2017), “The relationship between tourism, foreign direct investment and economic growth: evidence from Iran,” Current Issues in Tourism, 20/1, 15-26. Yu-Chi, S. ve Lin, H.P. (2018)."Causality Relationship Between Tourism, Foreign Direct Investment and Economic Growth in Taiwan", Asian Journal of Economic Modelling, 6/3, 287-293.