BALIKESİR OYUN EVLERİNDE OYNANAN GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARININ İŞLEVLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2017, Sayı: 28, 19 - 30, 01.09.2017

Aslı Büyükokutan Töret

Öz

Sosyal, kültürel ve ekonomik hayattaki gelişme ve değişmeler, özellikle de teknoloji ve iletişim alanındaki gelişmeler, geleneksel çocuk oyunlarının icra edildiği bağlamı hızlı bir şekilde değiştirmektedir. Kentlerde yeterli sayıda ve nitelikte oyun alanlarının bulunmaması, trafik ve güvenlik problemi gibi nedenlerle çocuklar, aktif olarak oyun oynayamamaktadırlar. Çocukları tablet, konsol ve internete bağımlı kılmaya başlayan bu sürecin olumsuz getirilerini fark eden oyun evleri, çocuklara, içinde bazı geleneksel çocuk oyunlarının da yer aldığı oyunları oynayabilecekleri mekânlar ve imkânlar sunmaktadır. Makalede, Balıkesir’de oyun evlerine devam eden, 36-60 aylık çocuklar arasından derlenen geleneksel çocuk oyunları hakkında -adları, içerikleri, oynanış biçimleri, oynanış yerleri ve zamanları, oyuncuları-bilgi verilerek, bu oyunların bireysel ve toplumsal işlevleri üzerinde durulmuştur. Yapılan tespit ve yorumlarda “katılma”, “gözlem” ve “mülakat” teknikleriyle elde edilen malzeme esas alınmıştır. Oyun evlerinin, sağlıklı bir toplumun alt yapısının hazırlanması, kültürün korunması ve aktarılması şeklinde önemli işlevlere sahip oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Balıkesir, Oyun Evleri, Çocuk, Oyun, İşlev

Kaynakça

• 1. Sözlü Kaynaklar KK-1: Selen Özer, Balıkesir 2013. (01.03.2017). KK-2: Ayşe Bilge Aynaoğlu, Balıkesir 2013. (01.03.2017). KK-3: Kayra Akçalı, Bursa 2013. (01.03.2017). KK-4: Tuana Korkmaz, Balıkesir 2013. (01.03.2017). KK-5: Yusuf Eren Can, Balıkesir 2013. (08.03.2017). KK-6: Meriç Kuter, Balıkesir 2013. (08.03.2017). KK-7: Betül Polat, Balıkesir 2013. (08.03.2017). KK-8: Sarp Akça, Balıkesir 2013. (08.03.2017). 2. Yazılı Kaynaklar And, M. (2007). Oyun ve Bügü Türk Kültüründe Oyun Kavramı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. Bateson, P. ve Martin, P. (2014). Oyun, Oyunbazlık, Yaratıcılık ve İnovasyon, (Çev: S. Kırgezen), Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Boratav, P. N. (1973). 100 Soruda Türk Folkloru, Gerçek Yayınevi, İstanbul. Çınar, A. A. (2008). Muğla Çocuk Folkloru, Karaca Ofset, Muğla. Dönmez, Baykoç, N. (1992). Oyun Kitabı, Esin Yayınevi, İstanbul. Ersoy, P. (2007). Türkiye’de 2004 Yılında Yaşayan Geleneksel Çocuk Oyunları, Gazi Üniversitesi THBMER, Ankara. Fedakâr, P. ve Şarman Korkutan, S. (2016). “Seferihisar Geleneksel Çocuk Oyunlarının Yapısal Analizi”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25/1, 366-374. Huizinga, J. (1995). Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme, (Çev: M. A. Kılıçbay), Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Örnek, S. V. (1979). Geleneksel Kültürümüzde Çocuk, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul. Özdemir, N. (2006). Türk Çocuk Oyunları, 1. Cilt, Akçağ Yayınları, Ankara. Özhan, M. (1997). Türkiye’de Çocuk Oyunları Kültürü, Feryal Matbaası, Ankara. Özhan, M. ve Muradoğlu, M. (1997). Türk Cumhuriyetlerinde Çocuk Oyunları, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara. Tezcan, M. (1977). Boş Zamanlar Sosyolojisi, Doğan Matbaası, Ankara. Yaşar, H. (2008). Balıkesir ve Yöresinde Çocuk Folkloru Ürünleri Üzerine Derlemeler ve İncelemeler, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir. Yıldırım, D. (1989). “Sözlü Gelenek Kültürü”, Milli Folklor Dergisi, Ocak-Şubat-Mart, 1/1, 6-8.