Belediyelerde Mali Denetimin Önemi ve Niteliği: Türkiye'deki Uygulamalar Bakımından Bir Değerlendirme

Yıl 2018, Sayı: 33, 61 - 84, 25.10.2018

Elif Ayşe Şahin İpek

https://doi.org/10.30794/pausbed.394747

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada amaçlanan
belediyelerde mali denetimin fonksiyonelliğinin iç mali denetim ve dış mali
denetim sınıflandırmasına uygun olarak değerlendirilmesidir. Bu amaçla yapılan
değerlendirmede belediyelerde iç mali denetimin etkinliği; belediye meclisi
gerçekleştirilen yapılan denetim, belediye başkanı tarafından gerçekleştirilen
denetim ve iç denetçiler gerçekleştirilen denetim açısından; dış mali denetimin
etkinliği; İçişleri Bakanlığının denetimi, TBMM tarafından yapılan denetim ve
Sayıştay yargı denetimi açısından ele alınmıştır. Değerlendirme sonuçlarına
göre belediyelerde mali denetim sisteminin kapsam ve nitelik açısından yetersiz
olduğu sonucuna ulaşılmış; yetersizliğe sebep olan unsurlar ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

belediyeler, mali denetim, iç denetim, sayıştay denetimi, faaliyet raporu

Kaynakça

• KAYNAKÇAAcar, Fatih ve Fazıl Aydın (2013), Tüm Yönleri ile Belediye Gelirleri, Türkiye Belediyeler Birliği Yayını, Ankara.Aktalay, Alptekin ve Erdal Abdulhakimoğulları (2010), “Yerel Yönetimlerde Dış Denetimin Amaç Bakımından Değerlendirilmesi”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, C. 6, S. 12, 179- 201.Altuğ, Figen (2000), Mali Denetim, Ezgi Kitabevi, Bursa.Arslan, Ahmet (2012), Mahalli İdarelerde Mali Denetim, Seçkin Yayınları, Ankara.Arslan, Cemil (2014), Büyükşehir Belediyelerinde İç Denetim Uygulamaları, Marmara Belediyeler Birliği Yayını, No. 82, İstanbul.Bilge, Semih ve Nurten Daşkaya (2015), “Mahalli İdarelerde İç Denetimin Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği”, Maliye Dergisi, S. 168, Ocak- Haziran, 108- 133.Çetinkaya, Özhan (2009), Mahalli İdareler Maliyesi, Ekin Kitabevi, Bursa.Demir, Ahmet (2017), “Belediye Müfettişliği Hakkında”, www.mufettisgozlugu.com/belediye-müfettisliği, (Erişim Tarihi: 10.12.2017).Demirbaş, Tolga (2010), “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Faaliyet Raporları ile Saydamlığı Sağlama Çabaları: Belediyeler Üzerine Bir Araştırma”, içinde: Mahalli İdareler Maliyesi Üzerine Yazılar, ed. Figen Altuğ- Özhan Çetinkaya-Selçuk İpek, Ekin Kitabevi, Bursa, 287-313. Demirbaş, Tolga ve Özhan Çetinkaya (2010), “Belediye Gelir Türü Olarak Motorlu Taşıtlar Vergisi Önerisinin Tartışılması”, içinde: Mahalli İdareler Maliyesi Üzerine Yazılar, ed. Figen Altuğ- Özhan Çetinkaya-Selçuk İpek, Ekin Kitabevi, Bursa, 117-130.Doğanyiğit, Saadettin (1998), “Yerel Yönetimlerde Nasıl Bir Mali Denetim?”, Sayıştay Dergisi, S. 30, 145-154.Dulupçu, Murat ve İbrahim Attila Acar (2009), “Yerel Yönetimlerde Mali Yönetime İlişkin Düzenlemelerin Kaldıraç Etkisi- 5018 Örneği”, TODAİE Ulusal Kalkınma ve Yerel Yönetimler Sempozyumu (19-20 Ekim) Bildiriler Kitabı Cilt 1, Ankara, 331-352.Erdem, Behiç (1990), “Sayıştay’ın Belediyeler Üzerindeki Denetimi”, S.2, 16- 26.Erdem, Behiç (1990), “Sayıştay’ın Belediyeler Üzerindeki Denetimi”, Sayıştay Dergisi, S. 12, 16-26.Erkul, Hüseyin ve Hüseyin KARA (2014), “Denetim Açısından Bulgaristan, Yunanistan ve Türkiye Yerel Yönetimlerinin Karşılaştırılması”, Yönetim Bilimleri Dergisi, C. 12, S. 24, 205-237.Erkul, Hüseyin ve Hüseyin Kara (2014), “Denetim Açısından Bulgaristan, Yunanistan ve Türkiye Yerel Yönetimlerinin Karşılaştırılması”, Yönetim Bilimleri Dergisi, C. 12, S. 24, 205-237.Güner, Sinan (2013), ABD ve Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Denetimi Türkiye İçin Bir Model Önerisi, Marmara Belediyeler Birliği Yayını, Yayın No: 73, İstanbul.İçişleri Bakanlığı (2017), Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu, Ankara.İçişleri Bakanlığı (2017), Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu, Ankara.Kara, Hüseyin ve Yusuf Karakılçık (2016), “5018 Sayılı Kanun Kapsamında Yerel Yönetimlerin Denetimi: Getirdiği Yenilikler, Uygulamalar ve Karşılaşılan Eksiklikler”, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(3), 727-38.Karanfiloğlu, A. Yasin (2000), Yerel Yönetimlerin Denetimi, Sayıştay Başkanlığı Araştırma/İnceleme/Çeviri Dizisi, Araştırma, Ağustos, Ankara.Kıral, Halis ve Pınar Kıral (2014), “Kurumsal Risk Yönetimi ve İç Denetim Açısından Mali Yerinden Yönetim”, Ed. Tekin AKDEMİR ve diğerleri, Kızılboğa, Ruveyda ve Orhan Veli Alıcı (2011), “Belediyelerin Denetiminde Farklı Bir Model Önerisi”, Mevzuat Dergisi, Y. 14, S. 167, Kasım, 1- 11.Kızıler, Neslihan ve Özhan Çetinkaya (2015), “Seçilmiş Ülkeler Kapsamında Türkiye’deki Belediyelerin Merkeze Bağımlılıklarının Analizi”, Siyasal Bilimler Dergisi, C. 3, S. 1, Mart, 135- 165.Kızıler, Neslihan ve Özhan Çetinkaya (2015), “Seçilmiş Ülkeler Kapsamında Türkiye’deki Belediyelerin Merkeze Bağımlılıklarının Analizi”, Siyasal Bilimler Dergisi, C. 3, S. 1, Mart, 135-165.Mutluer, M. Kamil ve Erdoğan Öner (2010a), “Belediye Bütçeleri”, Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Sorunları ve Geleceği, Ed.: Nihat FALAY ve diğerleri, Seçkin Yayını, 2. Baskı, Ankara, 193-212.Mutluer, M. Kamil ve Erdoğan Öner (2010a), “Belediye Bütçeleri”, Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Sorunları ve Geleceği, ed.: Nihat Falay ve diğerleri, Seçkin Yayını, 2. Baskı, Ankara, 193-212.Mutluer, M. Kamil ve Erdoğan Öner (2010b), “Belediye Bütçelerinin Denetimi”, Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Sorunları ve Geleceği, Ed.: Nihat Falay ve diğerleri, Seçkin Yayını, 2. Baskı, Ankara, 214-226. Nangır, Esin ve Halis Kıral (2014), “Performans Esaslı Bütçeleme, Harcama Gözden Geçirimleri ve Orta Vadeli Harcama Çerçeveleri”, Mali Alan Teori-Uygulama, Ed. Ahmet KESİK ve diğerler, Seçkin Yayınları, Ankara, 321-331.Nangır, Esin ve Halis Kıral (2014), “Performans Esaslı Bütçeleme, Harcama Gözden Geçirimleri ve Orta Vadeli Harcama Çerçeveleri”, Mali Alan Teori-Uygulama, ed.: Ahmet Kesik ve diğerleri, Seçkin Yayınları, Ankara, 321-331.Pektaş, Ethem Kadri (2012), “Yerel Meclislerin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları: Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, C. 17, S. 1, 325-339.Sakal, Mustafa (2009), “Türkiye’de Yerel Yönetim Reform Sürecinin Mali Boyutu ve Analizi”, TODAİE Ulusal Kalkınma ve Yerel Yönetimler Sempozyumu (19-20 Ekim) Bildiriler Kitabı Cilt 1, Ankara, 353-363.Sakal, Mustafa ve Metin Meriç ve Habip Demirhan (2014), “Yerinden Yönetim Kavramı ve Türleri (Prensipleri)”, Mali Yerinden Yönetim Teori, Kavramsal Açıklamalar ve Türkiye’ye İlişkin Değerlendirmeler, Ed. Mustafa SAKAL ve diğerleri, Nobel Yayınevi, Ankara, 1-23.Sakal, Mustafa ve Metin Meriç ve Habip Demirhan (2014), “Yerinden Yönetim Kavramı ve Türleri (Prensipleri)”, Mali Yerinden Yönetim Teori, Kavramsal Açıklamalar ve Türkiye’ye İlişkin Değerlendirmeler, ed. Mustafa Sakal ve diğerleri, Nobel Yayınevi, Ankara, 1-23.Sökmen, Cevdet (2017), Belediye Meclisinin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları, http://www.tbbtv.gov.tr/kategoriler/belediye-akademisi/1-belediye-mevzuati/1437568712-belediye-meclisinin-bilgi-edinme-ve-denetim-yollari-cevdet-sokmen, (Erişim Tarihi: 19.12.2017).Tortop, Nuri (), “Yönetim Sistemimiz İçinde Belediyelerin Önemi, Sorunları ve Yeni Düzenlemeler”, Amme İdaresi Dergisi, 3-12.Tortop, Nuri ve Burhan Aykaç ve Hüseyin Yayman (2006), Mahalli İdareler, Nobel Yayınevi, Ankara.Türkiye Belediyeler Birliği (2015), Türkiye’de Yerel Yönetimler, Ankara.Türkoğlu, İrfan ve İbrahim Erdem Seçilmiş (2008), “Belediyelerin Mali Denetiminde Yeni Yaklaşım”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, S. 2, 139-65.Türkyılmaz, Atila (2014), “Belediyelerde Denetim”, Denetişim, 16-33.Ulusoy, Ahmet ve Tekin Akdemir (2010), “Yönetimlerarası Transferler: Teori ve Türkiye Uygulaması”, içinde: Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Sorunları ve Geleceği, ed. Nihat Falay-Ahmet Kesik-Murat Çak-Mehmet Karakaş, Seçkin Yayınları, Ankara, 113-141.Ulusoy, Ahmet ve Tekin Akdemir (2017), Mahalli İdareler, Seçkin Yayınları, 10. Baskı, Ankara.Yereli, Ahmet Burçin ve Mesut Ünal (2014), “Yerel Yönetimlerde Bütçe Hakkına Dayalı Hesap Verilebilirlik Sürecinde Denetim Mekanizmaları: Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Mali Yerinden Yönetim Teori, Kavramsal Açıklamalar ve Türkiye’ye İlişkin Değerlendirmeler, Ed.: Mustafa SAKAL ve diğerleri, Nobel Yayını, 1. Basım, Ankara, 355- 376.5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu5216 Büyükşehir Belediyesi Kanunu, R.G. Tarihi: 10.07.2004, R.G. Sayısı: 25531.5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, R.G. Tarihi: 22.02.2005, R.G. Sayısı: 25745.5393 Sayılı Belediye Kanunu, R.G. Tarihi: 03.07.2005, R.G. Sayısı: 25874. 6085 Sayılı Sayıştay Kanunu.İçişleri Bakanlığı, Belediye Meclisi Çalışma Yönetmeliği, R.G. Tarihi: 09.10.2005, R.G. Sayısı: 25961.İçişleri Bakanlığı, İl Genel Meclisi Çalışma Yönetmeliği, R.G. Tarihi: 09.10.2005, R.G. Sayısı: 25961İçişleri Bakanlığı, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği, R.G. Tarihi: 27.05.2016, R.G. Sayısı: 29724 (Mükerrer).Maliye Bakanlığı, Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik, (R.G. Tarihi: 17.03.2006, R.G. Sayısı: 26111).Sayıştay Başkanlığı (2017), 2016 Yılı Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu, Eylül, Ankara.Sayıştay Başkanlığı (2014), Faaliyet Raporları Değerlendirme Rehberi, Aralık, Ankara.