İnsan Kaynakları Aktiviteleri ve Karlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: BIST-30 Şirketleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2018, Sayı: 33, 105 - 114, 25.10.2018

Erkan Öztürk , Oğuz Başol , Bayram Balcı

https://doi.org/10.30794/pausbed.425848

Öz

İşletmelerin rekabet düzeyini belirleyen başlıca etmenler arasında yer alan “insan kaynakları”, son yüz yılda personel yönetimi, insan kaynakları yönetimi, stratejik insan kaynakları yönetimi ve yetenek yönetimi değişimlerini geçirerek bugünkü haline dönüşmüştür. İnsan kaynakları yönetiminde yaşanan bu dönüşümler zaman içerisinde insan kaynağının değerliliğini arttırmış ve işletmeler insan kaynağı varlığının değerine ilişkin bilgilere de finansal raporlarında yer vermek istemişlerdir. Ancak, değerleme konusunda karşılaşılan güçlükler nedeniyle insan kaynağı varlığının finansal raporlarda yer alması bugüne kadar mümkün olamamıştır. Yine de; finansal başarısının sebebini insan kaynağı varlığına bağlayan birçok işletme, faaliyet raporlarında insan kaynakları aktivitelerine ilişkin bazı bilgiler paylaşma eğilimi içerisine girmektedir. Bu çalışmada, BIST-30 şirketlerinin 2016 yılı faaliyet raporlarında belirtilen insan kaynakları aktivitelerinin sayısı ile aktif karlılığı ve özkaynak karlılığı arasındaki ilişki incelenerek, söz konusu eğilimin Türkiye’de de var olup olmadığı araştırılmak istenmiştir. Bulgular; insan kaynakları aktivite puanı ile aktif karlılığı ve özkaynak karlılığı arasında anlamlı bir ilişki olmadığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

İnsan kaynakları Yönetimi, Yetenek Yönetimi, İnsan Kaynakları Muhasebesi, İnsan Kaynakları Aktivite İndeksi, Karlılık

Kaynakça

• Agarwala, T. (2008). “Strategic Human Resource Management”, Arth Anvesan, Cilt: 3, Sayı: 1, s. 71-72. Augustine, O.E. Chijioke, M.S.O. ve Chijioke, M.C.O. (2013). “Human Resources Accounting Disclosures in Nigeria Quoted Firms”, Research Journal of Finance and Accounting, Cilt: 4, Sayı: 11, s. 156-161. Aydın, S., Çanakçıoğlu, M. ve Emir Tuncay, F. (2015). “İnsan Kaynakları Muhasebesi: Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 4, s. 679-689. Aykaç, B. (1999). İnsan Kaynakları Yönetimi, 3. Baskı, Detay Yayınları, Ankara. Baş, T. ve Akturan, U. (2017). Sosyal Bilimlerde Bilgisayar Destekli Nitel Araştırma Yöntemleri, 3. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara. Becker, G.S. (1964). Human Capital, Columbia University Press, New York. Benligiray, S. (2007). İnsan Kaynakları Yönetimine Giriş, İnsan Kaynakları Yönetimi, Ed. Uğur Dolgun, Ekin Yayınları, Bursa. Benligiray, S. (2013). İnsan Kaynakları Yönetimi, Açık Öğretim Yayınları, Eskişehir. Daley, D. M. (2012). Strategic Human Resources Management: People and Performance Management in the Public Sector, Prentice Hall, USA. Dülgeroğlu, İ. ve Başol, O. (2017). “İş Stresi ve Çalışma Yaşamı Kalitesi Algısının Yansımaları: Satış Temsilcileri Üzerine Bir Araştırma”, Business and Economics Research Journal, Cilt: 8, Sayı: 2, s. 293-304. Edom, G.O., Inah, E.U. ve Eyisi, A.S. (2015). “The Impact of Human Resource Accounting on The Profitability of a Firm: Empirical Evidence From Access Bank of Nigeria PLC”, European Journal of Accounting, Auditing and Finance Research, Cilt: 3, Sayı: 7, s. 76-94. Hermannson, R.H. (1964). “Accounting For Human Assets” Occasional Paper No. 14 (East Lansing, MI: Bureau of Business and Economic Research, Graduate School of Business Administration, Michigan State University. Kaur, S., Raman, A.V. ve Singhania, M. (2014). “Human Resource Accounting Disclosure Practices in Indian Companies”, Vision, Cilt: 18, Sayı: 3, s. 217-235. Keser, A. ve Kümbül Güler, B. (2016). Çalışma Psikolojisi, Umuttepe Yayınları, Kocaeli. Kümbetoğlu, B. (2015). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma, 4. Baskı, Bağlam Yayınları, İstanbul. Kwong, K. ve Wong, K. (2013). “Partial Least Squares Structural Equation Modelling (PLS-SEM) Techniques Using SmartPLS”, Marketing Bulletin, Cilt: 24 (Technical Note 1), s. 1-32. Lepak, D.P. ve Snell, S.A. (2002). “Examining The Human Resources Architecture: The Relations Among Human Capital, Employment and Human Resources Configurations”, Journal of Management, Cilt: 28, Sayı: 4, s. 517–543 Liao, H. ve Chuang, A. (2004) “A Multilevel Investigation of Factors Influencing Employee Service Performance and Customer Outcomes”, Academy of Management Journal, Cilt: 47, Sayı: 1, s. 41-58. Micah, L.C., Ofurum, C.O. ve Ihendinihu, J.U. (2012). “Firms Financial Performance and Human Resource Accounting Disclosure in Nigeria”, International Journal of Business and Management, Cilt: 7, Sayı: 14, s. 67-75. Muqaj, M. (2016). “Strategic Human Resources Management”, Academic Journal of Business, Administration, Law & Social Sciences, Cilt: 2, Sayı: 2, s. 271-277. Oyewo, B.M., Faboyede, O.S. ve Fakile, A.S. (2014). “Human Resource Management and Accounting as Strategies for Achieving Global Competitiveness and Vision 2020 in Nigeria”, Journal of South African Business Research, DOI: 10.5171/2014.826622. Ringle, C.M., Wende, S. ve Will, A. (2005). SmartPLS 2.0. M3, Hamburg: SmartPLS, http://www.smartpls.de. (Erişim Tarihi: 29.11.2017) Sayılar, Y. (2005). “İnsan Kaynakları Yönetimi Alanının Türkiye’deki Gelişim Çizgisi: Yönetim Organizasyon Kongreleri Üzerine Bir Araştırma”, Eskişehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, s. 147-176. Syed, A. M. (2009). “Human Resource Accounting Disclosure of Bangladeshi Companies and Its Association with Corporate Characteristics”, BRAC University Journal, Cilt: 6, Sayı: 1, s. 35-43. Üsdiken, B. ve Wasti, A. (2002). “Türkiye’de Akademik bir İnceleme Alanı Olarak Personel veya İnsan Kaynakları Yönetimi, 1972-1999”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 35, Sayı: 3, s. 1-37. Yang, C.C. ve Lin, C.Y.Y. (2009). “Does Intellectual Capital Mediate the Relationship between HRM and Organizational Performance? Perspective of a healthcare industry in Taiwan”, The International Journal of Human Resource Management, Cilt: 20, Sayı: 9, s. 1965-1984. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 10. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara. Yıldırım, E. (1997). Endüstri İlişkileri Teorileri, Değişim Yayınları, Sakarya. Youndt, M.A. ve Snell, S.A. (2004). “Human Resource Configurations, Intellectual Capital and Organizational Performance”, Journal of Managerial Issues, Cilt: XVI, Sayı: 3, s. 337-360. Youndt, M.A., Subramaniam, M. ve Snell, S.A. (2004). “Intellectual Capital Profiles: An Examination of Investments and Returns”, Journal of Management Studies, Cilt: 41, Sayı: 2, s. 335-361.