JEAN ECHENOZ’UN BİR YIL VE BEN GİDİYORUM ADLI ROMANLARINDA DEVİNGEN MEKÂN

Yıl 2020, Sayı: 38, 59 - 67, 29.01.2020

Bülent Çağlakpınar Fatma Akbulut

https://doi.org/10.30794/pausbed.654725

Öz

XX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren batı edebiyatının özellikle de klasik batı romanının kanonik yapısı kırılmaya uğrar ve türler arası geçişi öne çıkaran, romansal kodların iç içe geçtiği kimi zaman ise yok edildiği alt türler ortaya çıkar. Yeni oluşan bu melez türlere ait örnekler vererek modern Fransız romanına farklı bir bakış açısı getiren Jean Echenoz, roman sözleşmelerini değiştirerek anlatıya bir dinamiklik kazandırır. Geleneksel roman özelliklerine önemli ölçüde sadık kaldığı gözlemlenen yazar anlatının temel kavramlarını yeniden yorumlayarak daha sinematografik bir anlatı yapısı oluşturur. Bir Yıl (Un an) ve Ben Gidiyorum (Je m’en vais) romanlarında, klasik Fransız romanındaki durağan, yerinde sayan ve detaylı mekân betimlemeleri yerini mekânın devingen olduğu, sürekli değişen ve köksüzlüğü çağrıştıran bir anlatıya bırakır. Roman karakterlerinin sürekli seyahat halinde olması bir taraftan uzamsal anlamda bir hareketlilik oluştururken bir taraftan kahramanların aidiyet duygusunu zayıflatır. Bu çalışmada, devingen mekân ve devingen karakter ilişkileri, boşluk, belirsizlik, kök salmanın imkansızlığı ve herhangi bir bağ kurmaya olanak tanımayan mekânsızlık konuları kurmaca kuramları ve yersizlik teorisi (non-lieu) ışığında incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Roman kodu, roman sözleşmesi, devingen, mekân, yersizlik, köksüzlük

Kaynakça

• Augé, M. (1992). Non-Lieux, Introduction à une anthropologie de la surmodernité, Éditions du Seuil, Paris.
• Blanckeman, B. (2008). Les Récits Indécidables, Presses Universitaires du Septentrion, Lille.
• Echenoz, J. (2012). Bir Yıl, Helikopter, İstanbul.
• Echenoz, J. (2001). Ben Gidiyorum, Doğan Kitap, İstanbul.
• Farouk, M. (2017.) Le retour du roman d’aventures. Formes et enjeux contemporains. A partir de Jean Echenoz, Honoré Champion, Paris.
• Genette, G. (1983). Nouveau discours du récit, Éditions du Seuil, Paris.
• Jerusalem, C. (2007). Jean Echenoz, Adpf, Paris.
• Perec, G. (2000). Espèces d’Espaces, Galilé, Paris.
• Saint-Gelais, R. (2011). Fictions transfuges : la transfictionnalité et ses enjeux, Éditions du Seuil, Paris.
• https://www.cnrtl.fr/definition/diptyque, 2 Eylül 2019 tarihinde erişildi.