META-ANALİZ

Yıl 2021, Sayı: 42, 215 - 229, 16.02.2021

Seval Aksoy Kürü

https://doi.org/10.30794/pausbed.803061

Cited By: 4

Öz

Belli bir konu üzerinde yapılmış olan birbirinden bağımsız bireysel çalışmaların bir araya getirilerek yeniden istatistiksel analizlerinin yapılması olan meta-analiz yöntemiyle alışılagelmiş literatür taramasının bir adım önüne geçilmektedir. Nicel yöntemler kullanmasının yanı sıra kendine has özelliklere sahip olan meta-analiz yönteminin bazı temel prensipleri vardır. Bu çalışmanın amacını oluşturan ise bu prensipleri belirtmek üzere meta-analiz yöntemini kapsamlı bir şekilde açıklamaktır. Sırasıyla, meta-analiz yönteminin tarihsel gelişim sürecini aktarabilmek, amacı, önemi, birincil ve ikincil analizlerden farkını ortaya koyarak meta-analizde kullanılan metotları, meta-analiz türlerini ve etki büyüklüğü modellerinin seçimini, güçlü ve zayıf yönlerini açıklamaktır. Meta-analiz için gerekli olan verinin toplanma yöntemi kısmındaysa, veri toplama araçlarıyla elde edilen verilerin dahil edilme ve dahil edilmeme kriterleri belirtilerek verilerin nasıl kodlanacağı hakkında bilgi vermektir. Kodlama yönteminin ardından da verilerin analiz aşamasını açıklamaktır. Ayrıca, meta-analizde izlenecek adımları sıralı olarak vererek verilerin analiziyle genel etki büyüklüğü testleri ve alt grupların moderatör etkilerinin test edilmesini de ayrıntılı olarak ifade ederek gelecekteki bireysel araştırmacılar için nitelikli bir rehber oluşturabilmektir.

Anahtar Kelimeler

meta-analiz, etki büyüklüğü, araştırma yöntem ve teknikleri

META-ANAYSIS

Öz

With the meta-analysis method, which is the re-analysis of statistical analyzes by bringing together independent individual studies on a certain subject, the usual literature review is one step ahead. In addition to using quantitative methods, the meta-analysis method has some basic principles. The aim of this study is to explain the meta-analysis method comprehensively to indicate these principles. Respectively, to transmit the historical development of meta-analysis, the purpose, and importance of the primary and methods used in the meta-analysis will reveal the difference from the secondary analysis, meta-analysis type and effect size model selection are to explain the strong and weak directions. In the part of the data collection method required for meta-analysis, it is to provide information about how to encode the data by specifying the inclusion and exclusion criteria of the data obtained by data collection tools. After the coding method, it is to explain the analysis phase of the data. In addition, by giving sequential steps to follow in meta-analysis, general effect size tests with analysis of data and testing of moderator effects of subgroups are also to be able to form a qualified guide for future individual researchers.

Anahtar Kelimeler

Meta-analysis, effect size, research methods and techniques

Kaynakça

• Açıkel, C., (2009). “Meta Analiz ve Kanıta Dayalı Tıptaki Yeri”, Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 19, 164-172.
• Borenstein, M, Hedges, L. V., Higgins, J. P. T. ve Rothstein, H. R. (2009). Introduction to Meta Analysis. 1st ed., United Kingdom, John Wiley & Sons, Ltd.
• Borenstein, M., Hedges, L.V., Higgins, J.P.T., Rothstein, H.R. (2013). Meta-Analize Giriş. (Çev.: S., Dinçer) 1. Baskı, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Burns, N. ve Grove, S. K., (2009). The Practice of Nursing Research: Apprasial, Synthesis, and Generation of Evidence, Saunders, Philadelphia.
• Camnalbur, M. (2008). Bilgisayar Destekli Öğretimin Etkililiği Üzerine Bir Meta Analiz Çalışması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Card, N. A. (2012). Applied Meta-Analysis For Social Science Research, The Guilford Press, New York, USA. Cochran, W. G. (1954). “The Combination of Estimates From Different Experiments”, Biometrics, 10/1,101-129.

• Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis For The Behavioral Sciences. Lawrence, Erlbaum, USA.
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrisson, K. (2007). Research Methods in Education. Routledge Falmer/Taylor & Francis Group, New York, USA
• Cooper, H., Hedges, L. V. ve Valentine, J. C. (2009). The Handbook Of Research Synthesis and Meta-Analysis. Russell Sage Foundation, New York, USA.
• Dempfle, A. (2006). Evaluation of Methods For Meta Analysis Of Genetic Linkage Studies For Complex Diseses And Application To Genome Scans For Asthma And Adult Height. (Unpublished Doctoral Dissertation). Marburg.
• Egger, M. ve Smith, G. D. (2001). “Uses and Abuses Of Meta-Analysis”, Clinical Medicine, 1/6, 478-484.
• Fisher, R. A. (1932). Statistical Methods For Research Workers. Oliver and Boyd, Edinburgh.
• Friedrich, J. O., Adhikari, N. K. J. ve Beyene, J. (2008). “The Ratio Of Means Methods As An Alternative To Mean Difference For Analyzing Continuous Outcome Variables in Meta-Analysis: A Simulation Study”. BMC Medical Research Methodology, 8.
• Glass, G. V. (1976). “Primary, Secondary and Meta-Analysis of Research”, Educational Researcher, 5/10, 3-8.
• Glass, G. V., McGraw, B. ve Smith, M. L. (1981). Meta-Analysis in Social Research. SAGE Publications, California.
• Gözüyeşil, E. ve Dikici, A. (2014). “Beyin Temelli Öğrenmenin Akademik Başarıya Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14/2, 629-648.
• Greenland, S. (1987). “Quantitative Methods in The Review of Epidemiological Literature”. Epidemiol Reviews, 9/1, 1-30.
• Hasselblad, V. ve McCrory, D.C. (1995). “Meta-Analytic Tools For Medical Decision Making A Practical Guide”, Medical Decision Making, 15, 81-96.

• Hedges, L. V. ve Olkin, I. (1985). Statistical Methods For Meta Analysis. Academic Press, Florida.
• Hedges, L. V. ve Vevea, J. L. (1998). “Fixed and Random Effects Models in Meta-Analysis”, Psychological Methods, 3/4, 486.

• Hedges, L., Gurevitch, J. ve Curtis, P. (1999). “The Meta-Analysis of Response Rations in Experimental Ecology”, Ecology, 80, 1150-1156.

• Higgins, J. P. T. ve Green S. (2011). Cochrane Handbook For Systematic Reviews of Interventions. John Wiley&Sons, West Sussex.
• Higgins, J. P. T. ve Thompson, S. G. (2002). “Quantifying Heterogeneity İn A Meta Analysis”, Statistics in Medicine, 21/11,1539-1558.
• Huedo-Medina TB, Sanchez-Meca, J, Marin-Martinez F. ve Botella J. (2006). “Assessing Heterogeneity İn Meta- Analysis: Q Statistics or I2 Index? Psychological Methods, 11/2,193-206.

• Hunter, J. E. ve Schmidt, F. L. (2004). Methods of Meta-Analysis: Correcting Error and Bias in Research Findings. 2.Baskı, SAGE Publications, California, Thousand Oaks.
• Hunter, J. E., Schmidt, F. L. ve Jackson, G. B. (1982). Meta-Analysis: Cumulating Research Findings Across Studies. Sage Publications, Beverly Hills.
• Jenicek, M. (1989). “Meta Analysis in Medicine: Where We Are And, Where We Want To Go”. Journal of Clinical Epidemiology, 44, 35-42.
• Kınay, E. (2012). Üniversite Giriş Sınavı Yordama Geçerliliği Çalışmalarının Meta Analizi. (Yayımlanamamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Küçükönder, H. ve Efe, E. (2014). “Meta Analizi ve Tarımsal Uygulamalar”, KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 17.
• Lipsey, M. ve Wilson, D. B. (2001). Practical Meta-Analysis. SAGE Publications Inc., London, New Delhi.
• Mantel, N. ve Haenszel, W. (1959). “Statistical Aspects of The Analysis of Data From Retrospective Studies of Disease”, J. Nat. Cancer Inst., 22, 719-748.
• Mittlböck, M. ve Heinzl, H. A. (2006). “Simulation Study Comparing Properties of Heterogenity Measures in Meta Analyses”, Statistics in Medicine, 25/24, 4321-4333.

• Olkin, I. (1999). “Diagnostic Statistical Procedures in Medical Meta Analysis”. Statistics in Medicine, 18/17-18, 2331-2341.
• Özdemirli, G. (2011). İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Öğrencinin Matematik Başarısı ve Matematiğe İlişkin Tutumu Üzerindeki Etkililiği: Bir Meta-Analiz Çalışması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Pearson, K. (1904). “Report On Certain Enteric Fever Inoculation Statistics”. British Medical Journal, 3, 1243-1246.
• Petitti, D. B. (1994). Meta-Analysis, Decision Analysis, and Cost-Effectiveness Analysis: Methods For Quantitative Synthesis in Medicine. Oxford University Press, New York.
• Rosenberg, M, Adams, D. ve Gurevitch, J. (2000). Metawin Statistical Software For Meta-Analysis Version 2.0, Sinauer Associates, Inc, 13-16.
• Rosenthal, R. (1984). Meta-Analitic Procedures For Social Research. California: SAGE Publications.
• Rosenthal, R. (1995). “Writing Meta-Analitic Reviews”. Psychological Bulletin, 118/2, 183-192.
• Rosenthal, R. ve Rubin, D. (1978). “Interpersonal Expectancy Effects: The First 345 Studies”. Behavior and Brain Sciences, 1/3, 377-415.
• Rudy, A. C. (2001). A Meta-Analysis Of The Treatment Of Anorexia Nervosa. (Unpublished Doctoral Thesis). Ithaca College, USA.
• Rücker, G., Schwarzer, G., Carpenter J. R. ve Schumacher, M. (2008). “Undue reliance on I2 in assessing heterogeneity may mislead”, BMC Medical Research Methodology, 8, 79.

• Schmidt, F. L. ve Hunter, J. E. (1977). “Development Of A General Solution To The Problem Of Validity Generalization”. Journal of Applied Psychology, 62, 529-540.
• Song, F., Sheldon, T. A., Sutton, A. J., Abrams, K. R. ve Jones, D. R. (2001). Methods for Exploring Heterogeneity in Meta-analysis. Evaluation & The Health Professions, 24/2, 126-151.
• Sutton, A. J., Abrams, K. R., Jones, D. R., Sheldon, T. A. ve Song, F. (2000). Methods for Meta-analysis in Medical Research, Third Avenue, New York, John Wiley & Sons, Ltd. 

• Şahin, F. (1999). Meta Analizinin Tıp’ta Kullanımı ve Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Osmangazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Şelli, M. ve Doğan, Z. (2011). “Meta Analiz İle Tarımsal Verilerin Değerlendirilmesi”, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15/4, 45-56.
• Şirin, S. R. (2005). “Socioeconomic Status and Academic Achievement: A Meta-Analytic Review Of Research”.  Review of Educational Research, 75/3, 417-453.
• Tarım, K. (2003). Kubaşık Öğrenme Yönteminin Matematik Öğretimindeki Etkinliği ve Kubaşık Öğrenme Yöntemine İlişkin Bir Meta Analiz Çalışması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Topçu, P. (2009). Cinsiyetin Bilgisayar Tutumu Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Üstün, U. ve Eryılmaz, A. (2014). “Etkili Araştırma Sentezleri Yapabilmek İçin Bir Araştırma Yöntemi: Meta-Analiz”, Eğitim ve Bilim, 39/174.
• Virgili, G., Conti, A. A., Moja, L., Gensini, G. F. ve Gusino, R. (2009). “Heterogeneity and Meta Analyses: Do Study Results Truly Differ?”, Internal and Emergency Medicine, 4, 423-427.

• Wolf, M. F. (1986). Meta-Analysis: Quantitative Methods For Research Synthesis. SAGE Publications, California.
• Xu, H., Platt, R. W., Luo, Z. C., William, S. ve Fraser, W. D. (2008). “Exploring Heterogeneity in Meta Analyses: Needs, Resources and Challenges”. Paediatric and Perinatal Epidemiology, 22/1, 18-28.
• Yach, D. (1990). “Meta-Analysis in Epidemiology”, South African Medical Journal, 78/2, 94-97.
• Yücel, C. (2001). “An Illustration Of Meta Analytic Integration Of Previous Research Findings Using School Bureaucratization As An Example”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2/2, 71-87.