Sosyal Bilimlerde Akran İncelemesi

Yıl 2021, Sayı: 42, 17 - 29, 16.02.2021

Berk Esen

https://doi.org/10.30794/pausbed.858315

Öz

Akran incelemesi (peer review) akademik çalışmalarda araştırmacıları en zorlayan süreçlerin başında gelmektedir. Bir akademik araştırmanın değer kazanması için o alanda çalışan uzmanların denetim ve incelenmesinden başarıyla geçmesi, akademik alanda onlarca senedir kabul gören en güvenilir ve nesnel yöntemdir. Akran incelemesi, akademik yazın ile entellektüel içeriğe sahip olan diğer yazı türlerini ayıran belki de en temel özelliktir. Bu sayede yapılan çalışmaların yöntem ve bulguları eleştirel bir analize tutularak, o alanda araştırma yapan diğer uzmanların kullanımına açılmaktadır. Akran incelemesi sürecinin etkili bir şekilde yürüyebilmesi için bazı koşulların sağlanmış olması gerekmektedir. Öncelikle değerlendirme yapması için seçilen hakemlerin o alanda araştırma yapan ve literatürü iyi bilen kişiler arasından seçilmesi önemlidir. Sürecin sağlıklı işlemesi açısından makale yazarının akran incelemesi yapan hakemlerin kimliğini bilmemesi tercih edilmektedir. Sosyal bilimler alanlarındaki dergilerde genellikle iki taraflı kör uygulaması kapsamında hem hakemin hem de yazarın kimliği kapalı tutularak değerlendirme yapılmaktadır. Böylece kişisel ölçekte etkili olabilecek önyargıların mümkün olduğunca aza ineceği düşünülmektedir. Akran incelemesi akademik külliyatın kalitesini ve güvenirliliğini yükseltme amacıyla ortaya çıkmakla birlikte iyi bir hakemin görevi elindeki yazıyı reddetmek için bahane aramak olmamalıdır. Bunun yerine hakemlerin, bir taraftan inceledikleri çalışmanın eksiklerini ve hatalarını tespit etmeye çalışırken, öte yandan çalışmayı daha iyi hale getirecek şekilde yapıcı öneriler vermeleri beklenmektedir. Dolayısıyla, hakemler, dergilerin editörleriyle yazarlar arasında bekçi (gatekeeper) rolü oynamaktadır. Bu yazıda akran incelemesinin akademik yazın için önemi anlatıldıktan sonra, iyi bir hakem nasıl seçilir ve hakem değerlendirmesi nasıl yapılır sorularına yanıt aranacaktır. Ayrıca akran incelemesinde yaşanan sıkıntılar ve bu sorunlara yönelik geliştirilen bazı öneriler tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

akran incelemesi, hakem raporu, tek taraflı kör inceleme, siyaset bilimi

Peer Review in Social Sciences

Öz

Peer review constitutes one of the most challenging aspects of the academic publication process for researchers. The most reliable method for an academic research to gain credibility is to undergo review process by experts working in that field. Peer review is arguably the primary feature that distinguishes academic writing from other forms of writing. Several criteria need to be met for an effective peer review process. First, it is generally advised that referees remain anonymous and thus unknown to authors. Double blind review is generally adopted by academic journals in social sciences. It is hoped that this would prevent referee biases. Although peer review aims to improve the quality and credibility of academic publications, the referee should not see his or her task as seeking ways to reject a manuscript. While highlighting the manuscript's shortcomings, the referees are also expected to offer constructive advice. In this way, referees act as gatekeepers between journal editors and authors. In emphasizing the importance of peer review for academic publications, this article address how peer review is done and how editors can choose good referees for this task. It also summarizes the problems associated with peer review and offers several suggestions to overcome them.

Anahtar Kelimeler

peer review, referee report, political science, single blind review

Kaynakça

• Baldwin, M. (2018). Scientific autonomy, public accountability, and the rise of “peer review” in the Cold War United States. Isis, 109(3), 538-558.
• Breuning, M., Backstrom, J., Brannon, J., Gross, B. I., & Widmeier, M. (2015). Reviewer fatigue? Why scholars decline to review their peers’ work. PS: Political Science & Politics, 48 (4), 595-600.
• Breuning, M., Gross, B. I., Feinberg, A., Martinez, M., Sharma, R., & Ishiyama, J. (2018). Clearing the pipeline? Gender and the review process at the American Political Science Review. PS: Political Science & Politics, 51(3), 629-634.
• Chetty, R., Saez, E., & Sándor, L. (2014). What policies increase prosocial behavior? An experiment with referees at the Journal of Public Economics. Journal of Economic Perspectives, 28(3), 169-88.
• Djupe, P. A. (2015). Peer reviewing in political science: New survey results. PS: Political Science & Politics, 48(2), 346-352.
• Ellison, G. (2002). The slowdown of the economics publishing process. Journal of political Economy, 110 (5), 947-993.
• Esarey, J. (2017). Does peer review identify the best papers? A simulation study of editors, reviewers, and the scientific publication process. PS: Political Science & Politics, 50(4), 963-969.
• Hooper, M. (2019). Scholarly review, old and new. Journal of Scholarly Publishing, 51(1), 63-75.