AFET HABERLERİNDE ‘‘KORKU ÇEKİCİLİĞİ’’NİN KULLANIMI: CUMHURİYET, HÜRRİYET VE SABAH GAZETELERİNDEKİ COVİD-19 HABERLERİNE YÖNELİK BİR İNCELEME

Yıl 2022, Sayı: 49, 213 - 228, 02.03.2022

Hakan Sağlam

https://doi.org/10.30794/pausbed.950339

Cited By: 2

Öz

Modern dünyanın yaşadığı ender küresel salgınlardan olan Covid-19, yalnızca sağlık sektörünü değil, siyasetten ekonomiye, eğitimden turizme kadar toplumsal hayatın her alanını derinden etkilemiştir. Salgının ortaya çıkışından itibaren dünya medyasında gündemin ilk sırasına yerleşen Covid-19, virüsün Türkiye’de yayılmaya başlamasıyla birlikte Türk medyasında da geniş şekilde yer bulmaya başlamıştır. Salgının niteliği ve seyri ile ilgili olarak toplumu bilgilendiren kaynakların başında gelen gazeteler, Covid-19 haberlerinin sunumunda önemli sosyal sorumluluklar taşımaktadır. Korku çekiciliğinden yararlanılarak sunulan haberlerin okunma sayısını arttırdığı bir gerçektir. Toplum psikolojisi üzerinde yol açabileceği olumsuz etkiler göz önüne alındığında problemli hale gelen bu söylemin alternatifi, Covid-19’un tehlikelerine yönelik geliştirilen söylemin rasyonelliğidir. Cumhuriyet, Hürriyet ve Sabah gazetelerinin örneklem olarak seçildiği çalışma kapsamında, Covid-19 haberlerinin Türk medyasındaki sunumunda korku çekiciliğinden ne şekilde yararlanıldığı araştırılmıştır. Söz konusu gazetelerin internet sitelerindeki Covid-19 haberlerinin söylem analizine tabi tutulduğu araştırma sonucunda, afet gibi hassas dönemlerde duyarlı bir dil geliştirmenin medya ve toplum açısından karşılıklı önemine değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 Salgını, Medya, Söylem, Korku Çekiciliği, Sosyal Sorumluluk.

‘‘THE USE OF FEAR APPEAL’’ IN DISASTER NEWS: A REWIEV ON COVID-19 NEWS IN CUMHURİYET, HURRIYET AND SABAH NEWSPAPERS

Öz

Covid-19, one of the rare global epidemic experienced by the modern world, has deeply affected not only the health sector, but also all areas of social life, from politics to economy and from education to tourism. Since the outbreak of the epidemic, Covid-19 has been on the top of the agenda in the world media and it started to find a wide coverage in the Turkish media with the spread of the virus in Turkey. Newspapers, which are the leading sources informing the society about the nature and course of the epidemic, also have important social responsibilities in the presentation of Covid-19 news. It is a fact that the news presented by using fear appeal, increases the number of readership. An alternative to this discourse, which has become problematic considering the negative factors it may cause on the psychology of society is the rationality of the discourse developed for the dangers of Covid-19. Hurriyet, Sabah and Cumhuriyet newspapers were selected as samples within the scope of the study, it was investigated how the appeal of fear was used in the presentation of Covid-19 news in the Turkish media. As a result of the research in which the Covid-19 news on the websites of the mentioned newspapers were subjected to discourse analysis, in sensitive periods such as disasters, the mutual importance of developing a sensible language for the media and society was mentioned.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 Outbreak, Media, Discourse, Fear Attractiveness, Social Responsibility.

Kaynakça

• Altheide, D. ve Michalowski, R. S.(1999). ‘‘Fear in the News: A Discourse of Control’’,The Sociological Quarterly, 40, 3, 475-503.
• Altheide, D.L. (2006). ‘‘Terrorism and the Politics of Fear’’, Cultural Studies-Critical Methodologies, 6, 4, 415-439.
• Balcı, Ş. (2006). Negatif Siyasal Reklamlarda İkna Edici Mesaj Stratejisi Olarak Korku Çekiciliği Kullanımı, (Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Bauman, Z. (2018). Kapımızdaki Yabancılar (Çev. Emre Barca), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Bildirici, F. (2018). Günahlarımızda Yıkandık: Örneklerle Gazetecilik Meslek Etiği, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Botton, A. (2015). Haberler: Bir Kullanma Kılavuzu (Çev. Zeynep Baransel), Sel Yayıncılık, İstanbul.
• Can, F. (2005).Bilgi Çağının Güdümlü Silahı Medya, Alfa Yayınları, İstanbul.
• Cumhuriyet. (2020). ‘‘Covid-19’’, https://www.cumhuriyet.com.tr/arama/covid-19, (04.03.2021)
• Freedman, J.L. vd. (1998). Sosyal Psikoloji, (Çev. Ali Dönmez), İmge Kitabevi, İstanbul.
• Furedi, F. (2002). Culture of Fear, Continuum, London.
• Furedi, F. (2018). How Fear Works: Culture of Fear in the Twenty-First Century, Bloomsburry, London.
• Glassner, B. (2004). ‘‘Narrative Techniques of Fear Mongering’’, Social Research, 71,4, 819-829.
• Goleman, D. (2012). Duygusal Zeka, (Çev. Osman Çetin Deniztekin), Varlık Yayınları, İstanbul.
• Hennenhofer, G. ve Heil, K. D. (2003). Korkuyu Yenmek, (Çev. Lütfi Yarbaş), İlya Yayınları, İzmir.
• Hürriyet. (2020). ‘‘Covid-19’’, https://www.hurriyet.com.tr/arama/#/?page=1&key=covid%2019&where=/&how=Article&platform=/&isDetail=false, (07.03.2021).
• İnceoğlu, Y. ve Çomak, N. (2016). ‘‘Metin nedir?’’, (Ed. Y. İnceoğlu, N. Çomak),Metin Çözümlemeleri (s. 19-79), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Jersild, A. T. (1970).Gençlik Psikolojisi, (Çev. İbrahim N. Özgür), Yeni Hamle Matbaası, İstanbul.
• Kars, N. (2013). Radyo-Televizyon Haberciliği, Derin Yayınları, İstanbul.
• Pastreich, E. (2020). ‘‘The Global Media and COVID-19’’, Foreign Policy in Focus, https://fpif.org/the-global-media-and-covid-19/, (15.02.2021).
• Sabah (2020). ‘‘Covid-19’’, https://www.sabah.com.tr/arama?query=covid%2019&categorytype=haber (09.03.2021).
• Samur, S. (2020). ‘‘Covid-19 Pandemi Sürecinde Ankara’daki Devlet Üniversitelerinin İnstagram Kullanımları Üzerine Nicel Bir Araştırma’’, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7,6, 436-457.
• Shimp, T. A. (2007). Advertising Promotion, Thomson South – Western, USA.
• Sözen, E. (1999). Söylem, Pradigma Yayınları, İstanbul.
• Timisi, N. ve Dursun, Ç. (2003). Medya ve Deprem, 17 Ağustos 1999 Depreminin Medyada Temsili, RTÜK Yayınları No:4, Ankara.
• Walton, N. D. (1996). ‘‘Practical Reasoning and the Stracture of Fear Appeal Arguments’’, Phlospy and Rethoric, 29, 4, 301-312.
• Williams, K. C. (2012). ‘‘Fear Appeal Theory’’,Research in Business and Economics Journal, 5, 1, 1-24.
• Witte, K. (1992).‘‘Putting The Fear Back in to Fear Appeals: The Extended Parallel Process Model’’, Communication Monographs, 59, 4, 329-349.