DENEYİMSİZ GİRİŞİMCİ VE SERİ GİRİŞİMCİLERİN İŞ ALGI VE DAVRANIŞLARI: ESNAF VE SANATKARLARA YÖNELİK BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Yıl 2022, Sayı: 51, 317 - 337, 29.06.2022

Mustafa Tuncer Okumuş İsmail Bakan

https://doi.org/10.30794/pausbed.1057672

Öz

Esnaf ve sanatkârlar ülkemizin geneline yayılmış önemli bir istihdam ve ekonomik gelişim kaynağı durumundadırlar. Esnaf ve sanatkârlar içerisinde ilk işletme sahipliği olanların yanı sıra işletmesini kapatıp yeni işletme kuranlar olduğu da görülmektedir. İlk işletmesine sahip olanlar işletmeyi kendileri ilk defa kuranlar olabildiği gibi devralma yoluyla ilk iş tecrübesine sahip olabilmekte ve bunlar deneyimsiz (novice) girişimci olarak ifade edilmektedir. Daha önce iş tecrübesi bulunan ve bir işletme sahipliği olanlar ise deneyimli girişimci olarak tanımlanmaktadır. Deneyimsiz ve seri girişimcilik son zamanlarda uluslararası literatürde üzerinde birçok araştırma yapılan konulardan birisi iken ülkemizde çok az incelendiği görülmektedir. Araştırma ülkemiz için özgün bir çalışma durumundadır.
Araştırmada Kahramanmaraş’ta yerleşik bulunan 555 esnaf ve sanatkâr işletme kurucusu ile çalışma yürütülmüştür. Elde edilen araştırma verileri ile ilk olarak esnaf ve sanatkârlar içerisindeki deneyimsiz ve seri girişimcilerin oranı belirlenmiştir. Sonrasında deneyimsiz ve seri girişimciler olarak tanımlanmış iki grup arasında şu konularda anlamlı farklılık olup olmadığı araştırılmıştır: İşletmelerinin faaliyet yılı, işletme kuruluş fikrinin oluşumu, iş büyütme düşünceleri, günlük ortalama çalışma süreleri, mesleklerini isteyerek seçmeleri, mesleklerini başkalarına tavsiye etmeleri, işlerini sevmeleri ve işletmelerindeki çalışan sayısı. Verilerin analizinde öncelikle demografik değişkenler ortaya konulmuş daha sonra T testi ile oluşturulan hipotezler test edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre esnaf ve sanatkârlar için deneyimsiz ve seri girişimcilerde işletme faaliyet yılı ile günlük ortalama çalışma süresinde anlamlı farklılık oluştuğu görülmüştür. İşletme kuruluş fikrinin oluşumu, iş büyütme düşüncesi, mesleklerini isteyerek seçmeleri, mesleklerini başkalarına tavsiye etmeleri, işlerini severek yapmaları, işletmelerinde çalışan sayısında anlamlı farklılık oluşmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik, Deneyimsiz Girişimci, Seri Girişimci, Esnaf ve Sanatkârlar

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

BUSINESS PERCEPTIONS AND BEHAVIORS OF NOVICE AND SERIAL ENTREPRENEURS: A FIELD RESEARCH FOR CRAFTSMAN AND ARTISANS

Öz

Craftsman and artisans are an important source of employment and economic development spread throughout our country. It is seen that among the craftsman and artisans, there are those who have the first business ownership, as well as those who close their businesses and establish new businesses. Those who own their first business can be the first to establish the business themselves, or they can have their first business experience through takeover, and these are expressed as novice entrepreneurs. Those who have previous business experience and own a business are defined as experienced entrepreneurs. Novice and serial entrepreneurship is one of the subjects on which many studies have been carried out in the international literature recently, but it is seen that there are not enough studies in our country. For this reason, the research is accepted as a research with original value for our country.
In the research, a study was conducted with 555 craftsman and artisans’ business founders located in the city of Kahramanmaraş. With the collected research data, first, the ratio of novices and serial entrepreneurs among craftsman and artisans, located in Kahramanmaraş, was determined. Afterwards, it was investigated whether there was a significant difference between the two groups defined as novice and serial entrepreneurs regarding the following subjects: the business activity year, formation of business establishment idea, business growth ideas, the daily average working time, voluntarily choosing their profession, recommending their profession to others, loving their job, the number of employees. Demographic variables were revealed and research hypotheses were tested with the T test. According to the findings, for tradesmen and craftsmen, it has been observed that there is a significant difference in the average working time with the business activity year in novice and serial entrepreneurs. However, it has been concluded that there is no significant difference in the formation of business establishment idea, business growth ideas, choosing their profession voluntarily, recommending their profession to others, loving their job and the number of employees.

Anahtar Kelimeler

Entrepreneurship, Novice Entrepreneur, Serial Entrepreneur, Craftsman and Artisans

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Ağırbaş, İ., Çelik, Y., & Büyükkayıkçı, H. (2005). Motivasyon araçları ve iş tatmini: sosyal sigortalar kurumu başkanlığı hastane başhekim yardımcıları üzerinde bir araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3), 326-350.
• Alsos, G. A., Kolvereid, L., & Isaksen, E. J. (2006). New business early performance: differences between firms started by novice, serial and portfolio entrepreneurs. Ed. Christensen, P. R. ve Poulfelt F., Managing complexity and change in SMEs: Frontiers in European Research, 35-49.
• Brigham, K. H., & Sorenson, R. (2008). Cognitive style differences of novice serial and portfolio entrepreneurs: a two-sample test. Frontiers of Entrepreneurship Research, 28(6-3), 1-15.
• Carbonara, E., Tran, H. T., & Santarelli, E. (2020). Determinants of novice, portfolio, and serial entrepreneurship: an occupational choice approach. Small Business Economics, 55(1), 123-151.
• Cevher, E., & Yüksel, H. (2014). Girişimcilik ve girişimci iş fikri geliştirme: Meslek yüksekokulu öğrencilerine yönelik bir alan araştırması. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 97-112.
• Çetin, K., & Gedik, H. (2017). İşletmelerde inovasyona etki eden faktörler: Karaman ili örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(13), 160-172.
• Damgacıoğlu, M. H. & Uygun, R., (2011). Girişimcilik paradigmasında dönüşüm: deneyime dayalı girişimci türleri üzerine teorik bir değerlendirme. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, (6:2), 17-32.
• Daver, G. (2021). Dijitalleşirken Tasarruf Edilebilir mi? Çalışan Sayısı mı, Çalışanların Niteliği mi?. Yönetim Bilimleri Dergisi, 19(Özel Sayı), 241-267.
• Duran, A., Tarık, O. C. A. K., Yorgun, S., & Dursun, K. O. Ç. (2012). 112 ambulans servisinde çalışan memnuniyeti. Abant Tıp Dergisi, 1(3), 144-148.
• Durmuş, S., & Günay, O. (2007). Hemşirelerde iş doyumu ve anksiyete düzeyini etkileyen faktörler. Erciyes Tıp Dergisi, 29(2), 139-146.
• Kan, Ü. D. (2008). Bir grup okul öncesi öğretmeninde tükenmişlik durumunun incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 431-438.
• Karakuş, H. (2011). Hemşirelerin iş tatmin düzeyleri: Sivas ili örneği. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (6), 46-57.
• Met, Ö., & Erdem, B. (2011). Türk otel zincirleri ve büyüme stratejileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(26), 333-350.
• Morrish, S. (2009). Portfolio entrepreneurs: an effectuation approach to multiple venture development. Journal of Research in Marketing and Entrepreneurship, 11(1), 32-48.
• Örücü, E., Kılıç, R., & Savaş, A. (2011). KOBİ’lerde inovasyon stratejileri ve inovasyon yapmayı etkileyen faktörler: bir uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12 (1), 58-73.
• Özdaşli, K., & Özkara, B. (2010). Girişimcilerimizin iş fikri bulma yöntemleri ve iş fikri bulma yöntemlerinin karar verme tarzları ile ilişkisi: Isparta-Burdur girişimcileri üzerinde bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 119-142.
• Ropęga, J. (2019). Novice and habitual entrepreneurs: entrepreneurial motivations and exploitation of opportunities as a part of entrepreneurial process. Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej. (13), 131-144. doi: 10.34658/9788366287082.09
• Thorgren, S., & Wincent, J. (2015). Passion and habitual entrepreneurship. International Small Business Journal, 33(2), 216-227.
• Tuik, (2021). Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistikleri, 2020. Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kucuk-ve-Orta-Buyuklukteki-Girisim-Istatistikleri-2020-41129. Erişim Tarihi: 02.02.2022.
• Türksoy, S. S., Kaygalak, S., & Koçak, N. (2013). Uluslararasi otel işletmelerinin büyüme stratejileri: Hilton Worldwide Türkiye örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 14(2), 89-108.
• Ulucan, D. (2007). Yargıtay’ın kayan iş süreleri ve fazla çalışma ile ilgili yaklaşımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9, 177-188.
• Uygun, R. (2016). İş fırsatlarının tanımlanması ve değerlendirilmesinde girişimcilik deneyiminin rolü: yerel bir araştırma. İçinde International Congress Of Management Economy And Policy Proceedings Volume III (ss. 2575-2583), 26-27 Kasım 2016 / İstanbul.
• Ünal, S., & Yoloğlu, S. (2000). Hekimlerde iş doyumu ve tükenmişlik düzeyi. Türk Psikiyatri Dergisi, 11(1), 49-57. Westhead, P., & Wright, M. (1998). Novice, portfolio, and serial founders: are they different?. Journal of Business Venturing, 13(3), 173-204.
• Westhead, P., Ucbasaran, D., & Wright, M. (2003). Differences between private firms owned by novice, serial and portfolio entrepreneurs: Implications for policy makers and practitioners. Regional Studies, 37(2), 187-200.
• Westhead, P., Ucbasaran, D., & Wright, M. (2005_a). Experience and cognition: do novice, serial and portfolio entrepreneurs differ?. International Small Business Journal, 23(1), 72-98.
• Westhead, P., Ucbasaran, D., & Wright, M. (2005_b). Decisions, actions, and performance: do novice, serial, and portfolio entrepreneurs differ?. Journal of Small Business Management, 43(4), 393-417.