SEYAHAT ACENTALARININ TURİST REHBERLERİNE YÖNELİK SERGİLEDİKLERİ ETİK DIŞI DAVRANIŞLARIN BELİRLENMESİ: ÇARO ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Sayı: 53, 367 - 377, 01.12.2022

Serkan Türkmen , Gülsüm Bensu Deniz

https://doi.org/10.30794/pausbed.1145202

Öz

İnsan ilişkilerinin yoğun olması ve arzu edilen çalışan motivasyonunun sağlanması açısından turizm sektöründe etik değerler çok önemlidir. Bu araştırmanın amacı turizm sektörünün en önemli paydaşlarından biri olan turist rehberlerinin seyahat işletmeleriyle yaşadıkları etik dışı sorunları tespit etmektir. Araştırmada ÇARO’ya bağlı 19 profesyonel turist rehberiyle görüşme sağlanmıştır. Örneklem olarak kartopu örneklem yöntemi seçilmiştir. Görüşmeler 10 Ocak 2022-15 Mart 2022 tarihleri arasında yüz yüze gerçekleştirilmiştir. Rehberlere acentalarla arasında tur öncesi, tur esnasında, tur sonrasında ve genel olarak maruz kaldıkları ve şahit oldukları etik dışı davranışlar hakkında sorular sorulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgularda ise rehberler ile acentalar arasındaki etik dışı sorunların en fazla ücret konusunda olduğu ortaya çıkmıştır. Diğer karşılaşılan etik dışı davranışlar ise acentaların tur programına müdahele etmesi ve rehberlik mesleğine saygı göstermemesi olarak tekrarlanmıştır. Etik dışı davranışlara karşı yapılan denetimlerin eşit ve kimseyi kayırmadan uygulanması ve bu sorunlara karşı etik bir kurul oluşturulması etik dışı davranışların önüne geçilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Seyahat acentaları, Turist rehberleri, Etik dışı davranışlar

DETERMINING UNETHICAL BEHAVIORS OF TRAVEL BUSINESSES' AGAINST TOURIST GUIDES: A CASE STUDY OF CARO

Öz

Ethical values are very important in the tourism sector in terms of intense human relations and providing the desired employee motivation. The main purpose of this research is to identify the unethical behavours of travel businesses against tour guides who are one of the most important stakeholders of the tourism industry. It has been interviewed with 19 professional tour guides of CARO. Snowball sampling method was applied to get the data. The interviews were held face to face between 10 January 2022 and 15 March 2022. The guides were asked questions about the unethical behaviors that they witnessed before, during, and after the tours and in general with the agencies. it was found that the most unethical problems between the guides and the agencies were about the wages. Other unethical behaviors encountered are, travel businesses try to change tour programme in any time and not respecting the guidance profession. For preventing unethical behaviours between travel businesses and tour guides, a committee should be formed and given equal control of unethical behavior.

Anahtar Kelimeler

Travel agencies, Tour guides, Unethical behaviors

Kaynakça

• Afolabi, O. A., ve Omole, E. O. (2011). Personality type and workforce diversity as predictors of ethical behaviour and job satisfaction among Nigerian policemen. Current Research Journal of Social Sciences, 3(5), 381-388.
• Ahipaşaoğlu, H. S. (2006). Sürdürülebilir Kırsal Turizm, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Akova, O. ve Çalık, İ. (2008). “Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Etik Algılamaları Üzerine Bir Araştırma”, Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 1-13.
• Arslan, M. (2005). İş ve Meslek Ahlakı., 2.Baskı, Siyasal Kitapevi Ankara.
• Büyüktepe, H. S., Gökdemir, S. ve Korkmaz, H. (2019). “Turist Rehberlerinin Sorunları Üzerine Nitel Bir Araştırma: Çanakkale Örneği”, Journal of Travel and Tourism Research, 14, 94-117.
• Cheng, J. C., Wu, C. S., Yen, C. H. ve Chen, C. Y. (2016). “Tour Leader Attachment And Customer Citizenship Behaviors in Group Package Tour: The Role of Customer Commitment”, Asia Pacific Journal of Tourism Research, 21/6, 642-657.
• Çakmak, T. F. ve Kurnaz, H. A. (2020). “Seyahat Acentalarının Turist Rehberlerine Yönelik Şikâyetleri Üzerine Nitel Bir Araştırma”, AHBVÜ Turizm Fakültesi Dergisi, 23 /1, 78-96 Çevirgen, A. ve Üngüren, E. (2009). “Konaklama İşletmelerinde Etik İklim Ve İş Tatmini İlişkisi”, 10. Ulusal Turizm Kongresi, Mersin 21-24 Ekim 2009.
• Çokal, Z. (2019). “Turist Rehberlerinin Performansına ve Etik Davranışlarına Yönelik Turist Algılarının İncelenmesi”, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19/4, 1143-1168.
• Çokal, Z., & Yılmaz, İ. (2020). “Turist Rehberlerinin Etik Davranışlarının Destinasyon İmajına Etkisi: Kapadokya Örneği”, Verimlilik Dergisi, 4, 135-173.
• Düz, B. (2017). “Turist Rehberliğinde Meslek Etiği İlkelerinin Faydacı Etik Yaklaşımı İle Belirlenmesi”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10/2, 1639-1662.
• Efendi, M. ve Tandoğan, G. K. (2018). “Otobüs Kaptanlarının Yerli Turistlerin Etik Dışı Davranışlarını Değerlendirmeleri Üzerine Bir Araştırma”, Journal of Travel and Tourism Research, 13, 96-114.
• Efendi, M. ve Tandoğan, G. K. (2019). “Yerli Turistlerin Paket Turlarda Yaptıkları Etik Dışı Davranışlar Üzerine Turist Rehberleri Gözüyle Bir Değerlendirme”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16/1, 21-33.
• Erdoğan, M. (2018). “Turizm İşletmelerinin Finansal Performanslarını Etkileyen Firmaya Özgü, Sektörel Ve Makroekonomik Belirleyiciler”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15/41, 101-127.
• Kaya, S. (2019). “Turizm Lisans Öğrencilerinin Turizm Sektörüne Yönelik İş Etiği Tutumları”, Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel (JOGHAT), 2/1, 38-46.
• Kemboi, T. H. ve Jairus, K. N. (2018). “Tour Guiding Performance Attributes and Tourist Satisfaction: Evidence from North Rift Tourist Region, Kenya”, Journal of Hotel Management and Tourism Research, 3/1, 8-23.
• Kozak, M. A. ve Güçlü, H. (2006). Turizmde Etik: Kavramlar, İlkeler, Standartlar. Detay Yayıncılık, Ankara.
• Köroğlu, Ö. ve Merter, B. (2012). “Seyahat Acentelerinin Turist Rehberlerini Seçme ve İşe Alma Sürecindeki Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9/20, 213-238.
• Pelit, E. ve Katırcıoğlu, E. (2018). “Turist Rehberliği Mesleğinde Taraflar Açısından Yaşanan Sorunlar Üzerine Bir Değerlendirme”,. Turist Rehberliği Dergisi (TURED), 1/2, 74-94.
• Peters, S., Lau, T. C. ve Ng, C. Y. (2014). “Determinants of Job Satisfaction and Ethical Behaviour Towards Organisational Commitment - A Review”, International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 4/7, 573-591.
• Sandaruwani, J. R. C. ve Gnanapala, W. A. C. (2016). “The Role of Tourist Guides and Their İmpacts on Sustainable Tourism Development: A Critique on Sri Lanka”, Tourism, Leisure and Global Change, 3, 62-73.
• Tütüncü, Ö., Tarlan, D. ve Mamyrkulov, N. (2003). “Seyahat Acentalarında Çalışanların İşe Alma Sürecini Algılamaları ve İzmir İli Örneği”, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5/1, 113-140.
• Ülgen, H. ve Mirze, S. K. (2004). İşletmelerde Stratejik Yönetim, 2.Baskı, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Yarcan, Ş. (2007). “Profesyonel turist rehberliğinde mesleki etik üzerine kavramsal bir değerlendirme.”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 18/1, 33-44.
• Yıldırım, B. I. ve Güzel, Ö. (2019). “Seyahat Acentelerinin Turist Rehberi Seçim Kriterlerinin Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) Yöntemi ile Değerlendirilmesi”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 30/1, 69-81.
• Yüksel, A.N. (2020). “Nitel Bir Araştırma Tekniği Olarak: Görüşme”, International Social Sciences Studies Journal, 6/56, 547-552.