DOĞU ASYA BÖLGESEL SİYASETİNDE “KAYIP YİRMİ YIL”: EKONOMİ DİPLOMASİSİ IŞIĞINDA ÇİN-JAPON MÜNASEBETLERİ

Yıl 2022, Sayı: 53, 161 - 171, 01.12.2022

Sinan Levent

https://doi.org/10.30794/pausbed.1171187

Öz

Doğu Asya’nın geçmişten günümüze en büyük iki gücü Japonya ile Çin arasında, Japonya’nın bağımsızlığını kazandığı 1952 yılından ilişkilerin normalleştirildiği 1972 yılına kadarki süreç düşünüldüğünde, siyaseten resmi münasebetlerin olmadığı “kayıp yirmi yılın” yaşandığını söylemek mümkündür. Japonya’da, Çin anakarasındaki komünist rejim altındaki siyasi erkin Tayvan’daki milliyetçi muadiline, Soğuk Savaş siyasi konjonktörü gereği tercih edilmediği bu vetirede, iki ülke arasındaki ilişkilerin nasıl geliştiği, bu çalışmanın araştırma sorusudur. Buna istinaden, çalışmamızda, savaş sonrası dönemde Japonya ve Çin arasında resmi diplomatik ilişkilerin var olmadığı 1952-1972 arası dönem, ekonomi diplomasisi açısından incelenmiştir. Buna göre, iktisat, iki ülke halkının pamuk ipliğiyle de olsa birbirine muhtaç ve bağlı kalmasını sağlayan belki de tek âmildi. Bu dönemde kurulan gayri resmi ve şahıslar üzerinden yürütülen münferit girişim ve işler ki, bunlar kapalı kapılar arkasında bazen alenen siyasetçiler tarafından desteklenen gelişmelerdi, Çin-Japon ilişkilerinde iplerin hiç kopmamasını sağlamıştır. Bu bağlamda, Japonya kanadında Takasaki Tatsunosuke, Çin özelinde ise Liao Chengzhi isimleri öne çıkmaktadır

Anahtar Kelimeler

Doğu Asya, Japonya, Çin, Ekonomi diplomasisi, LT Ticareti

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

TWENTY LOST YEARS IN EAST ASIAN REGIONAL POLITICS: SINO-JAPANESE RELATIONS IN THE LIGHT OF ECONOMIC DIPLOMACY

Öz

Considering the relations between Japan and mainland China from 1952 to 1972, it is possible to say that there were "twenty lost years" in East Asian regional politics, because of no official diplomatic relations between Japan and China, which have been the two biggest powers of East Asia. The research question of this study is how the relations between the two countries developed in this process, when the political power in Japan did not prefer recognizing the communist regime in mainland China instead of its nationalist counterpart in Taiwan due to the Cold War political conjuncture. Accordingly, in this study, the period between 1952-1972 was examined in terms of economic diplomacy. Economics was perhaps the only factor that kept the people of the two countries dependent on each other. Informal and individual initiatives and businesses established during this period, which were sometimes openly supported by politicians behind closed doors, ensured that the threads were never broken in Sino-Japanese relations. In this context, the names, Takasaki Tatsunosuke in Japan and Liao Chengzhi in China, stood out.

Anahtar Kelimeler

East Asia, Japan, China, Economic diplomacy, LT Trade

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Besshi, Yukio (1983). “Sengo Nicchū Kankei to Hiseishiki Sesshokusha”, Kokusai Seiji 75, 98-113.
• Chiba, Isao. 2007. “Rekkyō he no Michi wo Tadoru Nihon to Higashi Ajia Jōsei: Nisshin Nichiro Sensō”, Kawashima Shin and Hattori Ryūji (ed.), Higashi Ajia Kokusai Seijishi, Nagoya Daigaku Shuppankai, Nagoya, 53-81.
• Çakan, Varis (2020). “Japonya ve Çin Arasında Senkaku (Diaoyu) Adacıklar Sorunu Üzerine Bir Değerlendirme”, Asya Araştırmaları Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 4:1, 1-8.
• Fairbank, John King (ed.) (1968). The Chinese World Order: Traditional China’s Foreign Relations, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts.
• Hattori, Ryūji (2014). Ōhira Masayoshi: Rinen to Gaikō, Iwanami Shoten, Tokyo.
• Hattori, Ryūji (2016). “Tanaka Shushō Hīsu Shushō Kaidanroku: 1972 Nen 9 Gatsu 18 Nichi-19 Nichi”, Gaikō Shiryōkanpō 29, 61-79.
• Hirakawa, Sachiko (2012). Futatsu no Chūgoku to Nihon Hōshiki: Gaikō Jirenma Kaiketsu ni Kigen to Ōyō, Keisō Shobō, Tokyo.
• Iriye, Akira (1992). China and Japan in the Global Setting, Harvard University Press, Cambridge, MA.
• Itoh, Mayumi (2017). The Making of China’s Peace with Japan: What Xi Jinping Should Learn From Zhou Enlai, Palgrave Macmillan, Singapore.
• İncesu, Ayşegül (2021). “Doğu Çin Denizi’nde Güç Mücadelesi: Senkaku/Diaoyu Adaları”, Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi 5:2, 699-737.
• Jan, George P. (1969). “The Japanese People and Japan’s Policy Toward Communist China”, The Western Political Quarterly 22:3, 605-621.
• Kimura, Takakazu (2009). “LT Bōeki no Kiseki: Kansei Nicchū Minkan Bōeki Kyōtei ga Mezashita Mono”, Hisutoria 216, 109-134.
• Leng, Shao-Chuan (1958). “Japanese Attitudes toward Cummunist China”, Far Eastern Survey 27:6, 81-89.
• Miyagi, Taizō (2001). Bandon Kaigi to Nihon no Ajia Fukki: Amerika to Ajia no Hazama de, Sōshisha, Tokyo.
• Murat, Turgay (2018). “Bandung Konferansı ve Türkiye”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 28:2, 363-379.
• Okada, Akira (1983). Mizutori Gaikō Hiwa: Aru Gaikōkan no Shōgen, Chūō Kōron Shinsha, Tokyo.
• Seisaku Kenkyū Daigakuin Daigaku (GRIPS) ve Tokyo Daigaku Tōyō Bunka Kenkyūjo. (1952). Dai Ichiji Nicchū Minkan Bōeki Kyōtei, Sekai to Nihon Data Base (Daihyō: Tanaka Akihiko) https://worldjpn.grips.ac.jp/documents/texts/JPCH/19520601.T1J.html (20.08.2022).
• Son, Heika (1998). Watashi no Rirekisho: Chūgoku to Nihon ni Hashi wo Kaketa Otoko, Nihon Keizai Shinbun Shuppan, Tokyo.
• Takahashi, Fuminori (2017). “Kokkō Kaifuku Mae no Nicchū Bōeki (1): Sengo Nicchū Bōeki no Ayumi”, Shōgaku Kenkyū Ronshū 47, 79-98.
• Takasaki Tatsunosukeshū Kankōkai (ed.) (1965). Takasaki Tatsunosukeshū, Gekan (Vol. 2), Tōyō Seikan, Tokyo.
• Tuncoku, A. Mete (2002). Japonya-Çin Halk Cumhuriyeti İlişkileri, Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları, Ankara.
• Yoshitsugu, Kōsuke (2009). Ikeda Seikenki no Nihon Gaikō to Reisen: Sengo Nihon Gaikō no Zahyōjiku 1960-1964, Iwanami Shoten, Tokyo.
• Yoshizawa, Seijirō (1973). Nihon Gaikōshi 28: Kōwago no Gaikō (I) Tairekkoku Kankei (Jō), Kajima Kenkyūjo Shuppankai, Tokyo.