THE SYRIAN CRISIS AND FOREIGN POLICY: VARIABLE RELATIONS BETWEEN TURKEY AND RUSSIA

Yıl 2023, Sayı: 59, 407 - 421, 22.11.2023

Veysel Babahanoğlu

https://doi.org/10.30794/pausbed.1324444

Öz

Relations between Turkey and Russia have experienced ups and downs since the onset of internal conflicts in Syria in 2011. The beginning of the civil war in Syria led to divergent positions and occasional crises between the two countries. Turkey opposed Russia's intervention in Syria by supporting opposition groups against the Assad regime, while Russia attempted to protect the Assad regime by providing support to the Syrian government. The Syrian policies of Russia and Turkey, as significant actors in the regional and global power equation, hold critical importance for resolving the issue. In this context, the aim of this study is to analyze Russia and Turkey's perspectives on Syria through the lens of their foreign policy attitudes. The study first examines the emergence of the Syrian crisis, followed by an analysis of Russia and Turkey's policies towards Syria and their reasons for presence in the country based on their foreign policy attitudes. Finally, the crises experienced and areas of cooperation between the two actors due to their Syria policies are discussed. The study concludes that the resolution of crises between the two countries in the context of Syria can be achieved if mutual interdependence between them increases.

Anahtar Kelimeler

Syria, Türkiye, Russia, Crisis and Cooperation

SURİYE KRİZİ VE DIŞ POLİTİKA: TÜRKİYE VE RUSYA ARASINDA GEÇİŞKEN İLİŞKİLER

Öz

Türkiye ile Rusya ilişkileri 2011 yılında Suriye’de başlayan iç karışıklıklar sonrası inişli çıkışlı bir seyir izlemeye başlamıştır. Suriye’deki iç savaşın başlaması, iki ülkenin farklı pozisyonlar almasına ve zaman zaman çatışmaya dönüşen krizler yaşamasına neden olmuştur. Türkiye, Esad rejimine karşı muhalif grupları destekleyerek Rusya’nın Suriye’ye müdahalesine karşı çıkmış, Rusya ise Suriye hükümetine destek vererek Esad rejimini korumaya çalışmıştır. Bölgesel ve küresel güç denkleminin önemli iki aktöründen olan Rusya ve Türkiye’nin Suriye politikaları, sorunun çözümü açısından kritik önem taşımaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı Rusya ve Türkiye’nin Suriye’ye bakış açılarının her iki ülkenin dış politika tutumları üzerinden analiz edilmesidir. Çalışmada öncelikle Suriye krizinin ortaya çıkışı ele alınmıştır. Ardından Rusya ve Türkiye’nin Suriye politikaları ve Suriye’deki varlık nedenleri dış politika tutumları üzerinden analiz edilmiştir. Son olarak her iki aktörün izledikleri Suriye politikaları nedeniyle yaşadıkları krizler ile iş birliği alanları ele alınmıştır. Her iki ülkenin karşılıklı bağımlılığının artması durumunda Suriye özelinde iki ülke arasında yaşanan krizlerin çözülebileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Suriye, Türkiye, Rusya, Kriz ve İş Birliği

Teşekkür

Değerli Editör ve hakem hocalarıma teşekkür eder, saygılarımı sunarım.

Kaynakça

• Ağır, O. ve Tatlı, M. (2020). “Bir Hibrit Savaş Yöntemi Olarak Terör Ve Suriye İç Savaşı”, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AKSOS), Sayı: 8, 35-56.
• Ahmadi, H. ve Ghorbani, F. (2014). “The Impact of Syrian Crisis on Iran-Turkey Relations”, Iranian Review of Foreign Affairs, 4(1), 59-87.
• Akbaş, Z. (2015). “İkinci Körfez Savaşı’ndan Günümüze Irak: Aktörler ile Çıkar Çatışmalarının Analizi”, Türkiye’nin Yakın Havzasındaki Devlet-İçi Çatışmalarının Analizi (Ed: E. Efegil ve E. Pakin Albayrakoğlu), Gündoğan Yayınları, İstanbul.
• Akbaş, Z., Babahanoğlu V. ve Yelman, E. (2016). “Türkiye’nin Suriyeli Mültecilere Yönelik İzlediği Açık Kapı Politikasının Ulusal Güvenliğine ve Uluslararası Güvenliğe Etkileri”, 1. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu ASOS Congress Bildiriler Kitabı, Asos Yayınları, 96-108.
• Akengin, H. ve Yaşar, A. (2018). “Suriye’nin Jeopolitik Konumu Bağlamında Suriye-Rusya İlişkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(32), 25-57.
• Aksoy, E. (2016). “DAİŞ ve Suriye İç Savaşında DAİŞ’in Rolü”, Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 2(2), 29-42.
• Alkanalka, M. (2023). “Türkiye’nin Uluslararası Terörizmle Mücadelesinde Bir Strateji Olarak Diplomatik Yumuşak Dengeleme”, Terörizm ve Radikalleşme Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 216-237.
• Al-Samar, A. (2023). “Suriye’de Muhalefetin Tarihsel Arka Planı: Bağımsızlıktan Devrime (1945-2011)”, Suriye Krizinin Doğuşu ve Dönüşümü Bölgesel ve Küresel Aktörler (Ed: A. Uysal, O. Orhan ve S. Bulut), Ortadoğu Yayınları, Ankara.
• Babahanoğlu, V. ve Örselli, E. (2022). Küresel Jeopolitik: 21. Yüzyılda Dönüşen Dünya Değişen Türkiye, Dora Yayıncılık, Bursa.
• Baharçiçek, A. ve Ağır, O. (2020). “Türkiye-Rusya İlişkilerinin Suriye Krizi Bağlamında Değerlendirilmesi”, Analytical Politics, 1(2), 1-19.
• Çağlar Hekimoğlu, K. (2021). “Suriye Krizi Bağlamında Rusya’nın Suriye Politikası”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(4), 1405-1422.
• Çağlar, B. (2012). “Türkiye’nin Suriye Politikası: Yeni-Klasik Realist Bir Bakış”, Ortadoğu Analiz, 4(47) 39-52.
• Çelik, E. T. (2012). “Türk-Rus İlişkilerine Yön Veren Etkenler”, Uluslararası Kafkasya Kongresi Bildiriler Kitabı, (Ed: H. Çomak, A. Ercan ve B. Ercan), Kocaeli Üniversitesi Yayınları, Kocaeli.
• Demir, S. ve Gürson, P. (2017). “Türkiye Suriye İlişkileri: Birbirine Uzak İki Komşunun Hikayesi”, Türk Dış Politikası Aktörler, Krizler, Tercihler, Çözümler, (Ed: S. Demir, P. Gürson ve A. Eminoğlu), Barış Kitap, Ankara.
• Develioğlu, O. G. (2023). “Suriye İç Savaşı ve Rusya’nın Suriye İç Savaşındaki Rolü”, Türk İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 18(35), 145-156.
• Diriöz, H. (2023). “Soğuk Savaş Sonrası Türkiye-Rusya İlişkileri”, Çarlıktan İmparatorluğa Sovyetlerden Federasyona Rusya: Dün, Bugün ve Yarın, (Ed: M. Çelikpala ve F. Ceylan), A7 Kitap Yayıncılık, İstanbul.
• Duran, H. (2012). “Adana Protokolü Sonrası Türkiye-Suriye İlişkileri”, Ortadoğu Yıllığı 2011, (Ed: K. İnat, B. Yıldırım, F. Aydın ve M. Ataman), Açılım Kitap, İstanbul.
• Dündar, L. (2016). “Türkiye - Suriye İlişkilerindeki Dönüşümün Haber Diline Etkisi”, Gazi Akademik Bakış, 9(18), 209-234.
• Dündar, S. (2023). “Suriye Krizine Dönük Siyasi Çözüm Girişimleri”, Suriye Krizinin Doğuşu ve Dönüşümü Bölgesel ve Küresel Aktörler, (Ed: A. Uysal, O. Orhan ve S. Bulut), Ortadoğu Yayınları, Ankara.
• Eker, S. (2015). “Savaş Olgusunun Dönüşümü: Yeni Savaşlar ve Suriye Krizi Örneği”, Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, 2(1), 31-66.
• Ercan, A. ve Tezcan, R. L. (2021). “Rusya’nın Suriye Politikasının Geçmişten Günümüze Etkileri”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(42), 67-89.
• Erşen, E. (2016a). “Rusya’nın Suriye Politikası: Fırsatlar, Riskler ve Tehditler”, Küresel ve Bölgesel Aktörlerin Suriye Stratejileri, (Ed: H. B. Yalçın ve B. Duran), Seta Yayınları, İstanbul.
• Erşen, E. (2016b). “Suriye Sorunu Gölgesinde Türkiye-Rusya İlişkilerinde Normalleşme Süreci”, Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 3(2), 153-171.
• Harunoğulları, M. (2021). “ABD ve Rusya’nın Suriye İç Savaşına Müdahalelerinin Jeopolitik Yaklaşımları”, Ortadoğu ve Göç, 11(1), 43-84.
• İmanbeyli, V. (2015). Uçak Krizi ve Türkiye Rusya İlişkileri, Seta Perspektif, No: 19, 1-6. İnce, E. (2017). “Suriye’de Baas Rejiminin Kuruluşu ve Türkiye”, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Dergisi, 1(1), 261-280.
• İşyar, Ö. G. (2013). “Türkiye-Rusya İlişkileri: Günümüzde Doğu-Batı Rekabetinin Yeni Kırılma Noktası (2009-2013)”, Rusya’nın Doğu Politikası, (Ed: S. Kaya), Ekin Yayınevi, Bursa.
• Kalaycı, R. (2021). “Bir Başarı Hikayesinden Askeri Çatışmaya Türkiye Suriye İlişkileri: 2001-2021 Arası Dönemin Analizi”, 21. Yüzyılda Türkiye’nin Ortadoğu Ülkeleri ve Büyük Güçlerle İlişkileri (Ed: R. Kalaycı ve İ. Akdoğan), Orion Kitabevi, Ankara.
• Kerman, İ. ve Efegil, E. (2017). “Terör Örgütü PKK/PYD’nin Suriye’de İzlediği İç Savaş Stratejisinin Değerlendirilmesi”, Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 1(2), 162-198.
• Kıran, A. (2014). “Arap Baharı, Suriye ve Demokratik Dönüşüm Beklentileri”, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 97-115. Kışlakçı, T. (2011). Arap Baharı. Mana Yayınları, İstanbul.
• Kiraz, S. (2016). “Bağımsızlıktan 21. Yüzyıla Suriye-Rusya siyasi İlişkileri”, Bağımsızlıktan Arap Baharı’na Suriye İç ve Dış Politika, (Ed: M. A. Okur ve N. Salık), Nobel Yayınları, Ankara.
• Kiraz, S. (2020). “Türkiye’nin Doğrudan Müdahale Öncesi Dönemde Suriye İç Savaşı’na Yönelik Dış Politikasının Analizi”, Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, 7(2), 99-140.
• Koncagül, İ. (2022). “Suriye Krizi, Vekâlet Savaşları ve Türkiye”, Uluslararası İlişkilerde Güncel Sorunlar, (Ed: H. Özlü ve İ. Koncagül), Milli Savunma Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• Miş, N. (2012). “Suriye 2011”, Ortadoğu Yıllığı 2011, (Ed: K. İnat, B. Yıldırım, F. Aydın ve M. Ataman), Açılım Kitap, İstanbul.
• Orhan, O. ve Haşıl, H. (2023). “Suriye Krizinin Siyasi ve Askeri Panoraması: Kırılma Anları ve Dönüşümler”, Suriye Krizinin Doğuşu ve Dönüşümü Bölgesel ve Küresel Aktörler, (Ed: A. Uysal, O. Orhan ve S. Bulut), Ortadoğu Yayınları, Ankara.
• Ozan, E. (2017). Suriye İç Savaşı ve Türkiye’nin Değişen Güvenlik Gündemi. Ankasam.
• Özdemir, Ç. (2016). “Suriye’de İç Savaşın Nedenleri: Otokratik Yönetim mi, Bölgesel ve Küresel Güçler mi?”, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 2, 81-102.
• Özkızılcık, Ö. (2020). “İdlib’de Ateşkes Sonrası Yol Haritası”, Seta Analiz, Sayı: 314, 1-24.
• Polat, D. Ş. (2020). “Türkiye’nin Suriye’nin Kuzeyindeki Askerî Harekâtının Amaçları ve Sonuçları”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, 16(33), 53-96.
• Progonati, E. (2021). Dört Vektörlü Rus Dış Politikası (2000-2020). Barış Kitap, Ankara.
• Rüma, İ. ve Çelikpala, M. (2019). “Russian and Turkish Foreign Policy Activism in the Syrian Theater”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 16(62), 65-84.
• Sağlam, M. (2013). “İnadın Ötesinde: Rusya’nın Suriye Politikası”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 68(4), 211-217.
• Sarı, B. (2019). “Vekillikten Çatışmaya, Çatışmadan Ortaklığa: PKK Suriye İlişkilerinin Değişen Karakteristiği”, Güvenlik Bilimleri Dergisi, 8(1), 107-132.
• Serdar, İ. (2015). “AKP Hükümetinin Suriye Dış Politikasının 2011 Arap Baharı Sonrası Değişimi”, Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, Sayı: 1, 12-25.
• Süer, B. (2012). “Suriye’de Değişim Çabaları: Bir Bağlam ve Süreç Analizi”, Akademik Orta Doğu, 6(2), ss. 1-20.
• Şahin, A. ve Terlemez, M. (2020). Sığınmacılara Yönelik Algılar ve Gerçekler Üzerinden Bir Analiz, Atlas Akademi, Konya.
• Tok, Ş. (2018). “Anlaşmama Konusunda Anlaşmak: Türkiye Ve ABD’nin Suriye İç Savaşı Üzerine Ayrışan Dış Politikaları”, 7. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi - Bildiriler Kitabı IV (119-142), (Ed: B. Yuvalı ve T. Eğri), Sage Yayıncılık, Ankara.
• Turaman, O. ve Çelik, A. H. (2018). “Türkiye ve ABD’nin Ortadoğu Dış Politikası: Irak ve Suriye Örnekleri Üzerinden Çatışan ve Örtüşen Değerler İkilemi”, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 116-138.
• Yazıcı, A. (2012). “Rusya’nın Suriye Politikası”, Suriye Krizi’nde Bölgesel ve Küresel Aktörler: Perspektifler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, (Ed: B. Akgün), Stratejik Düşünce Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• Yılmaz, S. (2018). Türkiye-Rusya İlişkilerine Bakış 2016-2017, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.