Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

ÇEVRİMİÇİ ÇOCUK İSTİSMARI RİSKİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRK KÜLTÜRÜNE UYARLANMASI

Yıl 2024, Sayı: 62, 369 - 378, 16.05.2024

Yahya Aktu

https://doi.org/10.30794/pausbed.1431239

Öz

Bu çalışmanın amacı Çevrimiçi Çocuk İstismar Riski Ölçeği’nin (ÇİR) Türk ergen örnekleminde geçerlilik ve güvenilirlik çalışmasını yapmaktır. Çalışmaya yaşları 13 ila 18 arasında değişen 324 ergen katılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini belirlemek için doğrulayıcı faktör analizi, ortalama açıklanan varyans, birleşik güvenilirlik ve ölçüt geçerliği çalışmaları yürütülmüştür. Güvenilirlik analizleri için Cronbach alpha ve McDonald's Omega iç tutarlılık ve Spearman-Brown iki yarı güvenilirliği katsayıları ile üst ve alt %27’lik gruplar arasındaki bağımsız gruplar t-testi sonuçları hesaplanmıştır. Bulgular 8 maddeli ve 2 boyutlu ÇİR’in kabul edilebilir uyum iyiliği indekslerine sahip olduğunu göstermiştir. ÇİR ile Benlik Saygısı ve Aile Desteği arasında negatif ilişkiler bulunmuştur. Ölçeğin iç tutarlılık katsayısı , .91 ve iki yarı güvenirliği .79 olarak tespit edilmiştir. Üst ve alt %27’lik gruplar arasında anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Sonuç olarak, ÇİR’in Türkiye’deki ergenler arasında çevrimiçi istismar riskini ölçmek için güvenilir ve geçerli bir araç olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çevrimiçi istismar yakınlık gizlilik geçerlik güvenirlik

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

  • Akbaş, S. Y. (2023). Online grooming: Çocuk ve ergenlerde çevrimiçi istismar yaşantıları. [Yüksek lisans tezi, Ordu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Aktu, Y., & Dilekmen, M. (2021). Çocuk istismarına ilişkin bilişler ölçeği: Ebeveyn formu. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(Ek 1), 388–404. https://doi.org/10.18863/pgy.995589
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, O., Karadeniz, S., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (24th ed.). Pegem.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları (5th ed.). Pegem.
  • Craven, S., Brown, S., & Gilchrist, E. (2006). Sexual grooming of children: Review of literature and theoretical considerations. Journal of Sexual Aggression, 12(3), 287–299. https://doi.org/10.1080/13552600601069414
  • Çuhadaroğlu, F. (1986). Adolesanlarda benlik saygısı. [Uzmanlık tezi, Hacettepe Üniversitesi-Ankara] Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Dubow, E. F., & Ullman, D. G. (1989). Assessing social support in elementary school children: The survey of children's social support. Journal of Clinical Child Psychology, 18(1), 52–64. https://doi.org/10.1207/s15374424jccp1801_7
  • Dünya Sağlık Örgütü [DSÖ]. (2016). Çocuk sömürüsü. Dünya Sağlık Örgütü
  • Eisele, G., Vachon, H., Lafit, G., Kuppens, P., Houben, M., Myin-Germeys, I., & Viechtbauer, W. (2020). The effects of sampling frequency and questionnaire length on perceived burden, compliance, and careless responding in experience sampling data in a student population. Assessment, 29(2), 136–151. https://doi.org/10.1177/1073191120957102
  • Fontes, L. A., & Plummer, C. (2010). Cultural issues in disclosures of child sexual abuse. Journal of Child Sexual Abuse,19(5), 491–518. https://doi.org/10.1080/10538712.2010.512520
  • Gökler, I. (2007). The Turkish adaptation study of Social Support Appraisals Scale to be used with children and adolescents: Factor structure, validity and reliability. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 14(2), 192–198.
  • Gürbüz, S. (2019). AMOS ile yapısal eşitlik modellemesi. Seçkin.
  • Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2017). Primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM). Sage.
  • Hernández, M. P., & Mateo, C. M. (2018). Sexting, sextorsión y grooming: Identificación y prevención. Ediciones Pirámide.
  • Jeglic, E. L., Winters, G. M., & Johnson, B. N. (2023). Identification of red flag child sexual grooming behaviors. Child Abuse and Neglect, 136, 105998. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2022.105998
  • Kline, P. (2014). An easy guide to factor analysis (6th ed.). Routledge.
  • Lantos, D., Moreno-Agostino, D., Harris, L. T., Ploubidis, G., Haselden, L., & Fitzsimons, E. (2023). The performance of long vs. short questionnaire-based measures of depression, anxiety, and psychological distress among UK adults: A comparison of the patient health questionnaires, generalized anxiety disorder scales, malaise inventory, and Kessler scales. Journal of Affective Disorders, 338, 433–439. https://doi.org/10.1016/j.jad.2023.06.033
  • Machimbarrena, J. M., Calvete, E., Fernández-González, L., Álvarez-Bardón, A., Álvarez-Fernández, L., & González-Cabrera, J. (2018). Internet risks: An overview of victimization in cyberbullying, cyber dating abuse, sexting, online grooming and problematic internet use. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(11), 2471. https://doi.org/10.3390/ijerph15112471
  • McElvaney, R. (2019). Grooming: A case study. Journal of Child Sexual Abuse, 28(5), 608–627. https://doi.org/10.1080/10538712.2018.1554612
  • Pasca, P., Signore, F., Caterina, T., Del Gottardo, D., Longo, M., Preite, G., & Ciavolino, E. (2022). Detecting online grooming at its earliest stages: development and validation of the Online Grooming Risk Scale. Mediterranean Journal of Clinical Psychology, 10, 1–24. https://doi.org/10.13129/2282-1619/mjcp-3248
  • Poudel, A., Gurung, B., & Khanal, G. P. (2020). Perceived social support and psychological wellbeing among Nepalese adolescents: The mediating role of self-esteem. BMC Psychology, 8(1), 1–8. https://doi.org/10.1186/s40359-020-00409-1
  • Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness of fit measures. MPR-Online, 8(2), 23–74. https://doi.org/10.23668/psycharchives.12784
  • Schoeps, K., Peris Hernández, M., Garaigordobil, M., & Montoya Castilla, I. (2020). Risk factors for being a victim of online grooming in adolescents. Psicothema, 32(1), 15–33. https://doi.org/10.7334/psicothema2019.179
  • Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginner’s guide to structural equation modeling. Routledge.
  • Seçer, İ. (2015a). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL uygulamaları. Anı.
  • Seçer, İ. (2015b). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi: Analiz ve raporlaştırma. Anı.
  • Sharaf, A. Y., Thompson, E. A., & Walsh, E. (2009). Protective effects of self‐esteem and family support on suicide risk behaviors among at‐risk adolescents. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 22(3), 160–168. https://doi.org/10.1111/j.1744-6171.2009.00194.x
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2019). Using multivariate statistics (7th ed.; pp. 481–498). Pearson Education.
  • Tamarit, A., Schoeps, K., Peris-Hernández, M., & Montoya-Castilla, I. (2021). The impact of adolescent internet addiction on sexual online victimization: The mediating effects of sexting and body self-esteem. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(8), 1–17. https://doi.org/10.3390/ijerph18084226
  • Tintori, A., Ciancimino, G., Bombelli, I., De Rocchi, D., & Cerbara, L. (2023). Children’s online safety: Predictive factors of cyberbullying and online grooming involvement. Societies, 13(2), 47. https://doi.org/10.3390/soc13020047
  • Türkiye İstatistik Kurumu. (2021). Güvenlik Birimine gelen veya getirilen çocuk istatistikleri, 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Guvenlik-Birimine-Gelen-veya-Getirilen-Cocuk-Istatistikleri-2020-37200
  • Whittle, H., Hamilton-Giachritsis, C., Beech, A., & Collings, G. (2013). A review of online grooming: Characteristics and concerns. Aggression and Violent Behavior, 18(1), 62–70. https://doi.org/10.1016/j.avb.2012.09.003
  • Winters, G. M., Jeglic, E. L., & Kaylor, L. E. (2020). Validation of the sexual grooming model of child sexual abusers. Journal of Child Sexual Abuse, 29(7), 855–875. https://doi.org/10.1080/10538712.2020.1801935

ADAPTATION OF THE ONLINE GROOMING RISK SCALE TO TURKISH CULTURE

Yıl 2024, Sayı: 62, 369 - 378, 16.05.2024

Yahya Aktu

https://doi.org/10.30794/pausbed.1431239

Öz

The aim of this study is to conduct a validity and reliability of the Online Grooming Risk Scale (OGR) within a Turkish adolescent population. The study included 324 adolescents, ranging in ages from 13 to 18 years. Confirmatory factor analysis, average variance explained (AVE), combined reliability (CR), and criterion-related validity studies were conducted to establish construct validity. Reliability assessments included Cronbach’s alpha and McDonald's Omega for internal consistency, Spearman-Brown split-half reliability, and comparisons between the upper and lower 27% groups. Results indicated that the 8 items, 2-dimensional OGR had acceptable goodness-of-fit indices. Negative relationships were found between OGR and self-esteem and family support. The Cronbach’s Alpha coefficient of the scale was found to be, McDonald's Omega was .91 and split-half reliability was .79. Statistically significant differences were determined between the upper and lower 27% groups. In conclusion, the OGR appears to be a reliable and valid instrument for measuring the risk of online grooming among adolescents in Türkiye.

Anahtar Kelimeler

Online grooming intimacy , secrecy validity reliability

Proje Numarası

-

Kaynakça

  • Akbaş, S. Y. (2023). Online grooming: Çocuk ve ergenlerde çevrimiçi istismar yaşantıları. [Yüksek lisans tezi, Ordu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Aktu, Y., & Dilekmen, M. (2021). Çocuk istismarına ilişkin bilişler ölçeği: Ebeveyn formu. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(Ek 1), 388–404. https://doi.org/10.18863/pgy.995589
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, O., Karadeniz, S., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (24th ed.). Pegem.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları (5th ed.). Pegem.
  • Craven, S., Brown, S., & Gilchrist, E. (2006). Sexual grooming of children: Review of literature and theoretical considerations. Journal of Sexual Aggression, 12(3), 287–299. https://doi.org/10.1080/13552600601069414
  • Çuhadaroğlu, F. (1986). Adolesanlarda benlik saygısı. [Uzmanlık tezi, Hacettepe Üniversitesi-Ankara] Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Dubow, E. F., & Ullman, D. G. (1989). Assessing social support in elementary school children: The survey of children's social support. Journal of Clinical Child Psychology, 18(1), 52–64. https://doi.org/10.1207/s15374424jccp1801_7
  • Dünya Sağlık Örgütü [DSÖ]. (2016). Çocuk sömürüsü. Dünya Sağlık Örgütü
  • Eisele, G., Vachon, H., Lafit, G., Kuppens, P., Houben, M., Myin-Germeys, I., & Viechtbauer, W. (2020). The effects of sampling frequency and questionnaire length on perceived burden, compliance, and careless responding in experience sampling data in a student population. Assessment, 29(2), 136–151. https://doi.org/10.1177/1073191120957102
  • Fontes, L. A., & Plummer, C. (2010). Cultural issues in disclosures of child sexual abuse. Journal of Child Sexual Abuse,19(5), 491–518. https://doi.org/10.1080/10538712.2010.512520
  • Gökler, I. (2007). The Turkish adaptation study of Social Support Appraisals Scale to be used with children and adolescents: Factor structure, validity and reliability. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 14(2), 192–198.
  • Gürbüz, S. (2019). AMOS ile yapısal eşitlik modellemesi. Seçkin.
  • Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2017). Primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM). Sage.
  • Hernández, M. P., & Mateo, C. M. (2018). Sexting, sextorsión y grooming: Identificación y prevención. Ediciones Pirámide.
  • Jeglic, E. L., Winters, G. M., & Johnson, B. N. (2023). Identification of red flag child sexual grooming behaviors. Child Abuse and Neglect, 136, 105998. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2022.105998
  • Kline, P. (2014). An easy guide to factor analysis (6th ed.). Routledge.
  • Lantos, D., Moreno-Agostino, D., Harris, L. T., Ploubidis, G., Haselden, L., & Fitzsimons, E. (2023). The performance of long vs. short questionnaire-based measures of depression, anxiety, and psychological distress among UK adults: A comparison of the patient health questionnaires, generalized anxiety disorder scales, malaise inventory, and Kessler scales. Journal of Affective Disorders, 338, 433–439. https://doi.org/10.1016/j.jad.2023.06.033
  • Machimbarrena, J. M., Calvete, E., Fernández-González, L., Álvarez-Bardón, A., Álvarez-Fernández, L., & González-Cabrera, J. (2018). Internet risks: An overview of victimization in cyberbullying, cyber dating abuse, sexting, online grooming and problematic internet use. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(11), 2471. https://doi.org/10.3390/ijerph15112471
  • McElvaney, R. (2019). Grooming: A case study. Journal of Child Sexual Abuse, 28(5), 608–627. https://doi.org/10.1080/10538712.2018.1554612
  • Pasca, P., Signore, F., Caterina, T., Del Gottardo, D., Longo, M., Preite, G., & Ciavolino, E. (2022). Detecting online grooming at its earliest stages: development and validation of the Online Grooming Risk Scale. Mediterranean Journal of Clinical Psychology, 10, 1–24. https://doi.org/10.13129/2282-1619/mjcp-3248
  • Poudel, A., Gurung, B., & Khanal, G. P. (2020). Perceived social support and psychological wellbeing among Nepalese adolescents: The mediating role of self-esteem. BMC Psychology, 8(1), 1–8. https://doi.org/10.1186/s40359-020-00409-1
  • Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness of fit measures. MPR-Online, 8(2), 23–74. https://doi.org/10.23668/psycharchives.12784
  • Schoeps, K., Peris Hernández, M., Garaigordobil, M., & Montoya Castilla, I. (2020). Risk factors for being a victim of online grooming in adolescents. Psicothema, 32(1), 15–33. https://doi.org/10.7334/psicothema2019.179
  • Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginner’s guide to structural equation modeling. Routledge.
  • Seçer, İ. (2015a). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL uygulamaları. Anı.
  • Seçer, İ. (2015b). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi: Analiz ve raporlaştırma. Anı.
  • Sharaf, A. Y., Thompson, E. A., & Walsh, E. (2009). Protective effects of self‐esteem and family support on suicide risk behaviors among at‐risk adolescents. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 22(3), 160–168. https://doi.org/10.1111/j.1744-6171.2009.00194.x
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2019). Using multivariate statistics (7th ed.; pp. 481–498). Pearson Education.
  • Tamarit, A., Schoeps, K., Peris-Hernández, M., & Montoya-Castilla, I. (2021). The impact of adolescent internet addiction on sexual online victimization: The mediating effects of sexting and body self-esteem. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(8), 1–17. https://doi.org/10.3390/ijerph18084226
  • Tintori, A., Ciancimino, G., Bombelli, I., De Rocchi, D., & Cerbara, L. (2023). Children’s online safety: Predictive factors of cyberbullying and online grooming involvement. Societies, 13(2), 47. https://doi.org/10.3390/soc13020047
  • Türkiye İstatistik Kurumu. (2021). Güvenlik Birimine gelen veya getirilen çocuk istatistikleri, 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Guvenlik-Birimine-Gelen-veya-Getirilen-Cocuk-Istatistikleri-2020-37200
  • Whittle, H., Hamilton-Giachritsis, C., Beech, A., & Collings, G. (2013). A review of online grooming: Characteristics and concerns. Aggression and Violent Behavior, 18(1), 62–70. https://doi.org/10.1016/j.avb.2012.09.003
  • Winters, G. M., Jeglic, E. L., & Kaylor, L. E. (2020). Validation of the sexual grooming model of child sexual abusers. Journal of Child Sexual Abuse, 29(7), 855–875. https://doi.org/10.1080/10538712.2020.1801935
Toplam 33 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Yahya Aktu 0000-0002-5540-7399

Proje Numarası -
Erken Görünüm Tarihi 16 Mayıs 2024
Yayımlanma Tarihi 16 Mayıs 2024
Gönderilme Tarihi 2 Mart 2024
Kabul Tarihi 1 Mayıs 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Sayı: 62

Kaynak Göster

APA Aktu, Y. (2024). ÇEVRİMİÇİ ÇOCUK İSTİSMARI RİSKİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRK KÜLTÜRÜNE UYARLANMASI. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(62), 369-378. https://doi.org/10.30794/pausbed.1431239
AMA Aktu Y. ÇEVRİMİÇİ ÇOCUK İSTİSMARI RİSKİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRK KÜLTÜRÜNE UYARLANMASI. PAUSBED. Mayıs 2024;(62):369-378. doi:10.30794/pausbed.1431239
Chicago Aktu, Yahya. “ÇEVRİMİÇİ ÇOCUK İSTİSMARI RİSKİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRK KÜLTÜRÜNE UYARLANMASI”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sy. 62 (Mayıs 2024): 369-78. https://doi.org/10.30794/pausbed.1431239.
EndNote Aktu Y (01 Mayıs 2024) ÇEVRİMİÇİ ÇOCUK İSTİSMARI RİSKİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRK KÜLTÜRÜNE UYARLANMASI. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 62 369–378.
IEEE Y. Aktu, “ÇEVRİMİÇİ ÇOCUK İSTİSMARI RİSKİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRK KÜLTÜRÜNE UYARLANMASI”, PAUSBED, sy. 62, ss. 369–378, Mayıs 2024, doi: 10.30794/pausbed.1431239.
ISNAD Aktu, Yahya. “ÇEVRİMİÇİ ÇOCUK İSTİSMARI RİSKİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRK KÜLTÜRÜNE UYARLANMASI”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 62 (Mayıs 2024), 369-378. https://doi.org/10.30794/pausbed.1431239.
JAMA Aktu Y. ÇEVRİMİÇİ ÇOCUK İSTİSMARI RİSKİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRK KÜLTÜRÜNE UYARLANMASI. PAUSBED. 2024;:369–378.
MLA Aktu, Yahya. “ÇEVRİMİÇİ ÇOCUK İSTİSMARI RİSKİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRK KÜLTÜRÜNE UYARLANMASI”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sy. 62, 2024, ss. 369-78, doi:10.30794/pausbed.1431239.
Vancouver Aktu Y. ÇEVRİMİÇİ ÇOCUK İSTİSMARI RİSKİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRK KÜLTÜRÜNE UYARLANMASI. PAUSBED. 2024(62):369-78.
 Kapak Resmi İndir