PISIDIA ANTIOKHEIA’DA GEÇ ANTİK DÖNEM DÜKKÂNLARI’NDA ELE GEÇEN PİŞMİŞ TOPRAK KAPLAR ÜZERİNE DEĞERLENDİRME

Yıl 2025, Sayı: 66, 259 - 277

Serap Ünal , Kübra Karataş

https://doi.org/10.30794/pausbed.1495289

Öz

Günümüzde Göller Yöresi’nde, antik dönemde ise Pisidia’da konumlanan Antiokheia kenti, Isparta iline bağlı Yalvaç ilçesinde yer almaktadır.2020 yılında kente ana girişi sağlayan Batı Kapısı meydanında bulunan dükkanların bazılarında kazı ve düzenleme çalışmaları yapılmıştır. Çalışmalar sonucunda yoğun seramik buluntular ele geçirilmiştir. Dükkân 1 ve Dükkân 2 olarak adlandırılmış yapılarda bulunmuş olan seramik formlar ile birlikte yapıların kullanım amaçları incelenmiştir. Ayrıca Dükkân 1’in zemininde karşılaşılan kil yığınlarıyla birlikte taş örgüyle yükseltilmiş bir tezgâh bulunmuştur. Kil yığınından alınan örnekler üzerinde yoğrulma suyu ve kuru küçülme deneyleri yapılarak seramik yapımına uygunluğu araştırılmıştır.
Bu çalışmada kazı çalışmalarında ele geçen seramik formlar ile birlikte dükkanların son kullanım evrelerine ışık tutulmuştur. Formlar diğer kontekst buluntuları ve benzer örnekleri ile karşılaştırılarak M.S. 6.- 7. yüzyıla tarihlendirilmiş ve kullanım amaçlarının belirlenmesiyle bölgenin ve kentin seramik tipolojisine, arkeoloji ve seramik bilimine katkı sağlamaktır.

Anahtar Kelimeler

Pisidia Antiokheia, Geç Antik Dönem, Dükkân, Seramik

Etik Beyan

Etik Kurul gerektirecek bir konu ortaya çıkmamıştır.

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi BAP Projeleri kapsamında; BAP Proje Komisyonu tarafından desteklenmektedir.

Proje Numarası

SYL-2022-8933

Teşekkür

SYL-2022-8933 nolu BAP projesi kapsamında Pisidia Antiokheiada Bir Geç Antik Dönem Dükkânında Çıkan Seramik Formlar Üzerine Araştırma Ve Uygulamalar verileri ile oluşturulmuş araştırma makalesidir. Bu projede destek veren BAP Komisyonuna teşekkür ediyoruz.

EVALUATION ON THE TERRACOTTA POTS DİSCOVERED İN THE LATE ANTİQUE PERİOD SHOPS İN PISIDIA ANTIOKHEIA

Öz

The city of Antiokheia, which is located in the Lakes Region today and in Pisidia in ancient times, is located in the Yalvaç district of Isparta province. In 2020, excavation and arrangement works were carried out in some of the shops in the West Gate square, which provides the main entrance to the city. As a result of the studies, extensive ceramic finds were uncovered. The ceramic forms found in the buildings named Shop 1 and Shop 2 were examined along with the purposes of use of the buildings. In addition, a bench raised with stone masonry was found along with the clay piles found on the floor of Shop 1. Kneading water and dry shrinkage tests were carried out on samples taken from clay piles to investigate their suitability for ceramic making.
In this study, light was shed on the final use phases of the shops along with the ceramic forms unearthed during the excavations. The forms were dated to the 6th - 7th centuries AD by comparing them with other context finds and similar samples, and by determining their intended use, the aim is to contribute to the ceramic typology, archeology and ceramic science of the region and the city.

Anahtar Kelimeler

Pisidia Antiokheia, Late Antiquity, Shop, Ceramic

Proje Numarası

SYL-2022-8933

Kaynakça

• Akyürek, E. ve Durak, K. (2021). Bizans Dönemi’nde Anadolu, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Arcasoy, A., (1988). Seramik Teknolojisi, Marmara Üniversitesi., Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Anasanat Dalı Yayınları No:2, İstanbul.
• Atalay, İ. (1975).” Tektonik Hareketlerin Sultandağları'nm Jeomorfolojisine Olan Etkileri”, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, Cilt 18, Sayı 1,21-26.
• Aydın, A. (2015). “İzmir Arkeoloji Müzesi ile Tarih ve Sanat Müzesi’nde Bulunan Ampullalar”, Mersin Üniversitesi Kilikia Arkeoloatjisini Araştırma Merkezi (OLBA), 487-513.
• Bamyacı, M.E ve Güçlüay S. (2018). “İmparator Herakleios Dönemi (610-641) Bizans İmparatorluğu’nun Genel Ekonomisi ve Ticaret Politikası” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 281-288.
• Crawford, J.S. (1990). The Byzantine Shops At Sardis, Harvard University Press, Cambridge.
• Degeest, R. (2000). “The Common Wares Of Sagalassos Typology And Chronology”, Studies in Eastern Mediterranean Archaeology 3, Turnhout.
• Delemen İ., Çokay Kepçe S. (2009). Yunan ve Roma Kap Formları Sözlüğü, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları, İstanbul.
• Deniz, V., Ünal, S.,Yağmurlu, F. (14-15 Ekim 1999). “İsparta Yöresi Kil Yataklarının Seramiğe Uygunluğunun Araştırılması”, 3. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, 73-80.
• G.Z.T. (2019). Pisidia Antiokheia’sı Yerel Üretim Seramikleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi
• Gürsal, G.C. (2009). Isparta İli Yalvaç İlçesi’nin Beşeri Ve Ekonomik Coğrafyası. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi.
• LGPN. (2010). A Lexicon of Greek Personal Names VA. Oxford.
• Mitchell S. ve Waelkens M. (1998). Pisidian Antioch, The Site and It’s Monuments, Duckworth with the Classical Press of Wales, London.
• Özhanlı, M. (2015). Pisidia Antiokheia Kazısı 2014, ANMED Anadolu Akdenizi Arkeoloji Haberleri, 13, 1-7.
• Özhanlı, M. (2021). “Pisidia Antiokheia’da Bir Dükkân ve Özel Bir Buluntu Gurubu”, ANMED, Koç Üniversitesi AKMED,19,30-33.
• Özhanlı, M. (2021). Pisidia Antiokheia, a Circular Building, Oil Lamp Moulds and Local Production, Cedrus IX (2021) 427-435.
• Özhanlı, M., Gündoğan, A.,Özen, E., Koçak, S., Uğuz, H. ve Erdoğan, V.(2022). “Pisidia Antiokheia Kazısı 2019 ve 2020 Yılı Çalışmaları”, 2019-2020 Yılı Kazı Sonuçları Toplantısı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Cilt 4, 87-104.
• Özhanlı, M., Özen, E., Gündoğan, A. Ve Erdoğan V. (2022). “Isparta İli; Yalvaç, Gelendost ve Şarkikaraağaç İlçeleri Arkeolojik Yüzey Araştırması 2021”, 38. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 2, 475-494.
• Özhanlı, M. (2022). Pisidia’nın Başkenti Paganizm ve Hıristiyanlığın Hac Merkezi Antiokheia, 1. Baskı, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• Özsait, M. (1985). Hellenistik ve Roma Devrinde Pisidya Tarihi, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul.
• Ramsay, W.M. (1916). “Colonia Caesarea (Pisidian Antioch) in the Augustan Age” The Journal of Roman Studies, 6, 83-134.
• Riley, J.A. (1979). “The Coarse Pottery from Berenice”, Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) II, Supplements to Libya Antiqua 5, 2, (ed. J.A.Lloyd ),1979, 91-449.
• Robinson, D.M. (1924). “A Preliminary Report on the Excavations at Pisidian Antioch and Sizma” American Journal of Archeology, 435-444.
• Rotroff, S. I. (2006). “Hellenistic Pottery: The Plain Wares, The Athenian Agora”, The American School of Classical Studies At Athens, Vol. 33, 59-64.
• Sterrett, J. R. S. (1988). “The Wolfe Expedition to Asia Minor [during the summer of 1885]”. «Papers of The American School of Classical Studies at Athens», 3, 1884/85, 333.
• Tekocak, M. (2012). “Akşehir Müzesi’nde Bulunan Bir Grup Bronz Fibula”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Denizli,13, 27-42.