İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersinde Drama Yöntemi Kullanımının Öğrenci Tutum ve Motivasyonu Üzerine Etkisi

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 4 - Cilt: 4 Sayı: 4, 23 - 40, 14.07.2016

Ümmühan Ormancı Sevil Özcan

Öz

Bu çalışmada; ilköğretim fen ve teknoloji dersinde drama yöntemi kullanımının öğrencilerin tutum ve motivasyon düzeyleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada yarı deneysel desenlerden “eşitlenmemiş ön test-son test modeli” kullanılmıştır. Çalışma; fen ve teknoloji dersi vücudumuzda sistemler ünitesinde deney grubunda (N=18) drama yöntemiyle desteklenmiş fen ve teknoloji programıyla, kontrol grubunda (N=18) ise sadece fen ve teknoloji programıyla sürdürülmüştür. Çalışma ünite boyunca, 22 ders saati sürmüştür. Çalışmada veri toplama aracı olarak; fen bilgisi tutum ölçeği (Alfa=.83) ile fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği (Alfa=.80) kullanılmıştır. Veri analizinde ise non-parametrik analiz yöntemi kullanılmıştır. Bulgular incelendiğinde; deney ile kontrol grubu tutum ve motivasyon son test puanları arasında deney grubu lehinde anlamlı bir farklılık görülmüştür. Bu bağlamda drama yönteminin, mevcut fen ve teknoloji öğretim programına göre öğrenci tutum ve motivasyonlarını arttırmada daha etkili olduğu ifade edilebilir. Bu sonuçlardan yola çıkarak bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Drama yöntemi, fen eğitimi, tutum, motivasyon, ilköğretim

The Effect of the Using Drama Method in Primary School Science and Technology Courses on Student Attitude and Motivation

Öz

The present study aims at determining the effect of using the drama method in science and technology courses in the elementary schools on students’ attitudes and motivation. The pretest-posttest non-equivalent model, which is one of “the semi experimental designs”, was used in this study. The study in the experimental group (N=18) was conducted with a science and technology program, the systems in our body chapter, of the science and technology course and supported with the drama method. The control group (N=18) was conducted with the science and technology program only. The study continued 22 lesson hours during unit of the systems in our body. The data gathering tool in the study was the motivation scale towards learning science (Alpha=.80) and science attitude scale (Alpha=.83). In the study non-parametric analyzes method is used for data analyzing. When findings were examined, it was seen that there was a significant difference in favor of the experimental group between the attitude and motivation posttest scores of the control group and the scores of the experimental group. In this respect, it can be said that the drama method is more effective than the available science and technology instructional program in increasing students’ attitude and motivation. Some suggestions were given based on these findings.

Anahtar Kelimeler

Drama method, science education, attitude, motivation, elementary school

Kaynakça

• Adıgüzel, H. Ö. (2006). Yaratıcı drama. In H. Ö. Adıgüzel (Ed.). Yaratıcı drama 1985-1998 yazılar (pp. 258- 263). Ankara: Naturel Yayıncılık.
• Alrutz, M. (2004). Granting science a dramatic license: Exploring a 4th grade science classroom and the possibilities for ıntegrating drama. Teaching Artist Journal, 2(1), 31-39.
• Anıl, D. (2009). Uluslararası öğrenci başarılarını değerlendirme programı (PISA)’nda Türkiye’deki öğrencilerin fen bilimleri başarılarını etkileyen faktörler. Eğitim ve Bilim, 34 (152), 87-100.
• Aslan, N. (1999). Türkiye 1. drama liderleri buluşmasına merhaba: Çocuklar, eğitim ve drama. In N. Aslan (Ed.). Dramaya merhaba. Türkiye 1. Drama Liderleri Buluşması ve Ulusal Drama Semineri (pp. 11-15). Ankara: Oluşum Yayınları.
• Bailey, S. & Watson, R. (1998). Establishing basic ecological understanding in younger pupils: A pilot evaluation of a strategy based on drama/role play. International Journal of Science Education, 20 (2), 139-152.
• Balcı, A. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Başkan, H. (2006). Fen ve teknoloji öğretiminde drama yönteminin kavram yanılgılarının giderilmesi ve öğrenci motivasyonu üzerine etkisi. Unpublished master’s thesis. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Can, B. T. (2007). Yaratıcı drama uygulamalı öğretimin öğrencilerin fen başarısı ve bilimsel süreç becerileri üzerindeki etkileri. In N. Aslan (Ed.). Drama kavramları. Türkiye 9. Drama Liderleri Buluşması ve Ulusal Drama Semineri. (pp. 55-62). Ankara: Oluşum Yayınları.
• Çam, F., Özkan, E. & Avinç, İ. (2009). Fen ve teknoloji dersinde drama yönteminin akademik başarı ve derse karsı ilgi açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi: Köy ve merkez okulları örneği. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (2), 459-483.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çetin, O. & Günay, Y. (2007). Fen öğretiminde yapılandırmacılık kuramının öğrencilerin başarılarına ve bilgiyi yapılandırmalarına olan etkisi. Eğitim ve Bilim, 32 (146), 24-38.
• Çokadar, H. & Yılmaz-Cihan, G. (2010). Teaching ecosystems and matter cycles with creative drama activities. Journal of Science Education and Technology, 19, 80-89.
• Dede, Y. & Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: Geçerlik ve güvenlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 2 (1), 19-37.
• Duatepe, A. (2004). The effects of drama based ınstruction on seventh grade students’ geometry achievement, van hiele geometric thinking levels, attitude toward mathematics and geometry. Unpublished PhD thesis. Middle East Technical University, Ankara.
• Francis, M. (2007) The impact of drama on pupils’ learning in science. School Science Review, 89 (327), 91–102.
• Geban, Ö., Ertepınar, H., Yılmaz, G., Altın, A., & Şahbaz, F. (1994). Bilgisayar destekli eğitimin öğrencilerin fen bilgisi başarılarına ve fen bilgisi ilgilerine etkisi. I. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, 15-17 Eylül 1994. İzmir: Buca.
• Geçit, Y. (2009). Trabzon merkez ortaöğretim öğrencilerinin görüşleri doğrultusunda yeni (2005) coğrafya öğretim programı ve yapılandırmacı kuram ilişkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, 19, 30-54.
• Genç, H.N. (2003). Eğitimde yaratıcı dramanın alımlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 196-205.
• Genç, H.N. (2005). Eğitimde drama ve/veya dramada eğitim. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 89-104.
• Gençel-Ataman, Ö. & Okay, H. H. (2009). İlköğretim müzik öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşıma dayalı ilköğretim müzik dersi öğretim programına yönelik görüşleri (Balıkesir ili örneği). 8. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu, 23-25 Eylül 2009 (pp. 1-11). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Gordon, M. (2008). Between constructivism and connectedness. Journal of Teacher Education, 59 (4), 322-331.
• Gönen, S. & Andaç, K. (2009). Gözden geçirme stratejisi ile desteklenmiş yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin basınç konusundaki erişilerine ve bilgilerinin kalıcılığına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 28-40.
• Güneysu, S. (2006). Eğitimde drama. In H. Ö. Adıgüzel (Ed.). Yaratıcı drama 1985-1998 yazılar (pp. 127- 133). Ankara: Naturel Yayıncılık.
• Hui, A., Chan, I. & Lau, S. (1999). Edu-drama and its effects on primary school children. 16. Annual Conference of Hong Kong Educational Research Association, 20-21 November 1999. Hong Kong.
• İflazoğlu, A. & Tümkaya, S. (2008). Öğretmen adaylarının güdülenme düzeyleri ile drama dersindeki akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (1), 61-73.
• Jahanian, S. (1997). Building bridges of understanding with creative drama strategies: An ıntroductory manual for teachers of deaf elementary school students. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 418 537).
• Kabaca, T. & Erdoğan, Y. (2007). Fen bilimleri, bilgisayar ve matematik eğitimi alanlarındaki tez çalışmalarının istatistiksel açıdan incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (2), 54-63.
• Karagiorgi, Y. & Symeou, L. (2005). Translating Constructivism into Instructional Design: Potential and Limitations. Educational Technology & Society, 8(1), 17-27.
• Karadağ, E. & Çalışkan, N. (2006). İlköğretim birinci kademesi öğrencilerinin drama yöntemine karşı tutumlarının değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 45–53.
• Karadağ, E., Korkmaz, T. & Çalışkan, N. (2007). Hayat bilgisi öğretiminde drama yönteminin etkililiğinin bilişsel alan basamaklarına göre değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8 (1), 179-195.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Keogh, B. & Naylor, S. (1999a). Science goes underground. Adults Learning, 10 (5), 6-8.
• Köksal-Akyol, A. & Hamamcı, Z. (2007). The effect of drama education on the level of empathetic skills of university students. Bulgarian Journal of Science and Education Policy (BJSEP), 1 (1), 205-215.
• Köseoğlu, İ. & Ünlü, M. (2006). Coğrafya dersinde drama tekniğinin öğrenci başarısına etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, 13, 125-132.
• Morris, R. V. (2001). Drama and authentic assessment in a social studies classroom. Social Studies, 92 (1), 41-45.
• Nickerson, L. (2009). Science drama. School Science Review, 90 (332), 83-89.
• Okvuran, A. (1994). Çağdaş insanı yaratmada yaratıcı drama eğitiminin önemi ve empatik beceri ve empatik eğilim düzeylerine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 27 (1), 185- 194.
• Okvuran, A. (2003). Drama öğretmeninin yeterlilikleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36 (1-2), 81-87.
• Önal-Çalışkan, İ. & Üstündağ, T. (2010). Ölçme ve değerlendirme dersinde yaratıcı dramanın kullanılmasına ilişkin katılımcı görüşleri. Eğitim ve Bilim, 155 (35), 36-48.
• Önalan-Akfırat, F. (2004). Yaratıcı dramanın işitme engellilerin sosyal becerilerinin gelişimine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (1), 9-22.
• Önder, A. (2006). İlköğretimde eğitici drama, temel ilkeler, uygulama modelleri ve örnekleri. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Özden, M. (2006). The value of drama and game modeling in science teaching: A new approach for learning chemical bond (ıonic and covalent bond) concept with an atom model using dramatization. Chemical Education Journal (CEJ), 9 (2), 9-15.
• Özevin, B. (2006). Oyun, dans ve müzik dersine ilişkin motivasyon ölçeği. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi, 26-28 Nisan 2006. Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
• Peter, M. (2003). Drama, narrative and early learning. British Journal of Special education, 30 (1), 21-27.
• Pinciotti, P. (1993). Creative drama and young children: The dramatic learning connection. Arts Education Policy Review, 94 (6), 24–28.
• Sağırlı, H. E. & Gürdal, A. (2002). Fen bilgisi dersinde drama tekniğinin öğrenci tutumuna etkisi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül 2002. Ankara: ODTÜ. Retrieved Februray 28, 2009, from http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek-5/ozetler/d086.pdf
• San, İ. (1990). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23 (2), 573– 582.
• San, İ. (2006). Türkiye’de yaratıcı drama çalışmalarının dünü ve bugünü. In H. Ö. Adıgüzel (Ed.). Yaratıcı drama 1985-1998 yazılar (pp.433-444). Ankara: Naturel Yayıncılık.
• Susar-Kırmızı, F. (2008). Türkçe öğretiminde yaratıcı drama yönteminin tutum ve okuduğunu anlama stratejileri üzerindeki etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (1), 95- 109.
• Tekerek, N. (2007). Yaratıcı dramanın özgürlüğü, alışkanlıkların kalıpları ve bir uygulama örneği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (1), 189-219.
• Tezci, E. & Gürol, A. (2003). Oluşturmacı öğretim tasarımı ve yaratıcılık. The Turkish Online Journal of Educational Technology (TOJET), 2(1), 50-55.
• Toy, B. Y. (2012). Öğretmen eğitiminde formasyon derslerinin drama yöntemi ile işlenişine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri: gelişim ve öğrenme dersi örneği. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 1 (1), 125-136.
• Turanlı, N. Karakaş-Türker, N. & Keçeli, V. (2008). Matematik alan derslerine yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 254-262.
• Türkkuşu, B. (2008). Hücre bölünmeleri konularında drama yöntemi uygulamasının öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Kars: Kafkas Üniversitesi.
• Uzun, N. & Keleş, Ö. (2010). Fen öğrenmeye yönelik motivasyonun bazı demografik özelliklere göre değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (2) 561-584.
• Winston, J. (2002). Drama, spirituality and the curriculum. International Journal of Children's Spirituality, 7 (3), 241-255.
• Yılmaz-Cihan, G. (2006). Fen bilgisi öğretiminde drama yönteminin kullanımı. Unpublished master’s thesis, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Yiğit, N. (2007). Bilimsel araştırmalarda nicel veri analizi ve yorum. In D. Ekiz (Ed.). Bilimsel araştırma yöntemler (pp. 161-188). İstanbul: Lisans Yayıncılık.