Yönetici, Öğretmen, Öğrenci ve Veli Gözünde Öğretmenin Sahip Olması Gereken Değerler

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 1 - Cilt: 2 Sayı: 1, 25 - 37, 15.07.2016

Zuhal Çubukçu Demet Eker Özenbaş Nilüfer Çetinkaya Derya Satı Ümit Yazlık Şeker

Öz

Çocukları topluma hazırlayan bir eğitim kurumu olarak okullar, değerlerinkazandırılmasında oldukça etkilidir.Okulların temel amacı, hem akademik açıdan başarılı hem de temel değerleri benimsemiş bireyleri yetiştirmektir. Değerler,davranışlara kaynaklık eden ve onları yargılamaya yarayan anlayışlardır. Okullar; hoşgörü, adaletli olma, paylaşma, işbirliği, güvenilir olma vb. temel değerlerin kazandırılmasında bilinçli uygulamalara yer vererek, bu değerlerin öğrencilerin uygulamada kazanmalarına çalışmalıdır. Değerlerin öğrenme-öğretme ortamında işe koşulması, çocukların toplumsal ve duygusal gelişimlerine katkı sağlar.Değerleri kazandırmada, etkili bir öğrenme-öğretme sürecinin gerçekleşmesi için, öğretmenlerin değerlere ilişkin kazanımları ve birikimlerinin göz önünde bulundurulması önemlidir.Bu çalışma, ortaöğretim kurumlarında görevli yönetici, öğretmen ve öğrenim gören öğrenci ve velilerinin öğretmenin sahip olması gereken değerlere ilişkin görüşlerini ortaya koymak amacıyla yürütülmüştür.Araştırmanın çalışma grubunu Eskişehir ilmerkezindeki 2 ortaöğretim kurumunda görev yapan 5 okul yöneticisi, 30 öğretmen, 112 öğrenci (9, 10, 11. sınıf) ve 50 veli oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, çalışma grubunda yer alan yönetici, öğretmen, öğrenci ve veli için dört ayrı soru formu hazırlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, yöneticilerin görüşlerinde 5 tema grubuna ulaşılmıştır. Yöneticiler enyüksek frekansla öğretmenin sahip olması gereken bir değer olarak özverili ve hoşgörülü olmayı ifade etmişlerdir. Öğretmenler, kendi bakış açıları doğrultusunda öğretmende olması gereken en gerekli “değer’in rehberlik yapabilme, en az gerekli gördükleri “değer’i ise dili kullanabilme becerisi olarak ifade etmişlerdir. Öğrencileringörüşlerinde öğretmenlerin sahip olması gereken temel değer olarak, iletişim becerisi en yüksek frekansa sahiptir.Veliler, öğretmenin mesleki niteliklerine daha çok değer vermektedirler. Bulgular, ilgili alanyazın ışığında yorumlanmıştır.Anahtar kelimeler: Mesleki değer, öğretmenlik mesleği, değer, meslek ahlakı.

Anahtar Kelimeler

Mesleki değer, öğretmenlik mesleği, değer, meslek ahlakı

Values That Teachers Should Have From Perspectives of Principals, Teachers, Students and Parents

Öz

Schools as educational institutions bringing children for community are very effective for gaining values. The fundamental goal of schools is to nurture academically successful individuals adopted with basic values. Values are understandings that are sources of behaviors and used to judge them. Schools should work gaining of these basic values through practices by giving place to conscious implementations for gaining of values like tolerance, being fair, sharing, cooperation, being reliable, etc. Activation of values in learning-teaching environment contributes to social and emotional developments of children. For effective learning-teaching environment in gaining values, teachers’ consideration of acquisition and accumulation related to values is significant. This study is performed with the purpose of exploring views of principals, teachers, students and parents about the values that teachers should have. Working group of the study includes 5 school principals, 30 teachers, 112 students (9th, 10th, 11th grades) and 50 parents within 2 high schools in the city center of Eskişehir. As a data collection tool, four different question forms are prepared for administrators, teachers, students and parents. Qualitative research method was used. According to analysis results, 5 themes are reached depending on administrators views. With highest frequency, administrators indicated that teachers should have values as being selfless and tolerate. Teachers expressed their point of views that the most essential value teachers should have is guidance and the least necessary value is use of language. According to students’ views, communication ability has the highest frequency as a basic value that teachers should have. Parents give more value to professional qualifications of teachers. The findings are interpreted in the light of relevant literature.

Anahtar Kelimeler

Professional values, teaching profession, values, professional ethics

Kaynakça

• Akyüz, Y. (1983). Çağdaş eğitim düşünürleri ders notları. Ankara: A. Ü Eğitim Bilimleri Fakültesi.
• Altundepe, Ö. (1999). Orta öğretim kurumlarında öğretmen performansının değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 81-106.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Çelikten, M., Şanal, M. & Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.
• Durmuş, C. (1996). Değerlerin meslek grupları açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79-96.
• Erdem, A. R. (2003). Üniversite kültüründe önemli bir unsur: Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi,1(4), 25-34.
• Erden, M. ve Akman, Y. (1996). Eğitim psikolojisi: gelişim, öğrenme, öğretme (3. baskı). Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Ersoy, A. (2009). Eğitim Bilimine Giriş. 8. Bölüm: Eğitim Biliminde Araştırma Yöntemleri, Ed: Gültekin, M. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Ekiz, D. (2004). Eğitim dünyasının nitel araştırma paradigmasıyla incelenmesi; Doğal ya da yapay. Türk Eğitim Bilimleri, 2(4), 415-439.
• Kızılçelik, S. ve Erjem, Y. (1994). Açıklamalı Sosyoloji Terimler Sözlüğü. Ankara: Atilla Kitabevi.
• Miles, M. B. ve Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London:Sage Publication.
• Özkan, R. (2005). Birey ve toplum gelişiminde öğretmenlik mesleğinin önemi. Milli Eğitim Dergisi, 166, 1- 140.
• Şişman, M. ve Acat, B. (2003). Öğretmenlik uygulaması çalışmalarının öğretmenlik mesleğinin algılanmasındaki etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 235-250.
• Tekışık, H. H. (1987). Türkiye’de öğretmenlik mesleği ve sorunları. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 24-33.
• Tezcan, M. (1992). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Zirve Ofset.
• Varış, F. (1998). Eğitimde program geliştirme teori ve teknikler. Ankara: Alkım Yayıncılık
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2003). Case study researh, design and methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA.: Sage Publications.