Türkiye’de İşgücü Piyasasının Dışında Kalan Kesim Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 350 - 369, 25.12.2023

Nesrin Akbulut

https://doi.org/10.30586/pek.1333979

Öz

Öz: Türkiye’de aktif nüfusun yaklaşık yarısı işgücü piyasasının dışında bulunmakta ve bunların büyük bölümü kadınlardan oluşmaktadır. Bu durum, literatürde yapılan çalışmaların genellikle kadınların işgücüne katılımına odaklanmasına, işgücünün dışındakilerin ise göz ardı edilmesine neden olmuştur. Buradan hareketle bu çalışmada, 2005-2022 döneminde Türkiye’de nedenlerine göre işgücünün dışındakilerin durumu betimsel olarak incelenmiştir. Ayrıca, Covid-19 salgınının Türkiye ve bazı AB ülkelerde işgücünün dışındaki kesim üzerindeki etkileri ortaya konmuştur. İncelemeler sonucunda genellikle işgücü sayısındaki artışla birlikte işgücünün dışında bulunanların sayısının da arttığı gözlenmiştir. Demografik olarak ev işeriyle uğraşanların tamamının kadınlar olduğu, başlangıç dönemlerinde eğitim altındakilerin çoğunlukla erkeklerden sonraki yıllarda ise kadınlardan oluştuğu, emeklilerin ise genellikle erkekler olduğu belirlenmiştir. Yaşa göre, ev işleriyle uğraşanların daha çok 40-59; eğitim altındakilerin çoğunlukla 15-24 yaş aralığında olduğu ve son yıllarda ileri yaşlardakilerin de eğitime katıldığı gözlenmiştir. Emeklilerde 40-59 yaş aralığındaki emekli sayısının genellikle azalarak yoğunluğun 60 yaş üzerine kaydığı görülmüştür. Eğitim düzeyi dikkate alındığında, ev işleriyle uğraşanların büyük oranda lise altı eğitimlilerden oluştuğu, ayrıca ev işleriyle meşgul yükseköğretim düzeyindeki bireylerin sayısının arttığı dikkat çekmektedir. Salgının etkisi açısından ise en yüksek oran Türkiye’de olmakla birlikte tüm ülkelerde işgücünün dışına çıkanların sayısının arttığı; salgından sonra AB ülkelerinde işgücünün dışına çıkanların neredeyse tamamının, Türkiye’de ise sadece %42’sinin işgücüne geri döndüğü belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

İşgücü Piyasası, İşgücünün Dışındakiler, Demografik Özellikler

An Examination of the Segment Outside of the Labor Market in Turkey

Öz

Abstract: In Turkey, about half of the active population is outside the labor market and the majority of them are women. This situation has shifted focus of the research generally towards women's participation in the labor force, while those outside the labor force are ignored. Keeping in view, this study examines the situation of those outside of the labor force in Turkey from 2005-2022. In addition, the effects of the Covid-19 pandemic on the segment outside the labor force in Turkey and some EU countries are also analyzed. The results reveal that the number of people outside the workforce increased with the increase in the number of labor force. Demographically, it is observed that all of work force engaged in housework are women, regarding education and training mostly men in the initial period and women in the following years, while retired people are generally men. Based on age, the study reveals that age group of 40-49 are mostly engaged in housework, while education and training mostly belong to the 15-24 age group. Interestingly it is also revealed that in recent years, older people have also been participating in education and training. The results further elaborates that the number of retirees in the 40-59 age range generally decreased and the density shifted to over 60 years of age. Considering the level of education, it is noteworthy that most of those engaged in housework have less than high school education, and the number of individuals at higher education levels who are busy with housework is increasing. In terms of pandemic impact, the highest rate is in Turkey, the number of people who were out of the labor force increased in all countries; after the pandemic, almost all of those who dropped out of the labor force in the EU countries, but only 42% in Turkey, returned to the labor force.

Anahtar Kelimeler

Labour Market, Outside of the Labor Force, Demographic Characteristics.

Kaynakça

• Abramo, L., & Valenzuela, M. E. (2005). Women's labour force participation rates in Latin America. Int'l Lab. Rev., 144, 369. https://doi.org/10.1111/j.1564-913X.2005.tb00574.x
• Adak, N. (2007). Kadınların ikilemi: iş ve aile yaşamı. Sosyoloji Dergisi, (17). Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/593417
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (ASHB, 2022). Türkiye’de Kadın. https://www.aile.gov.tr/media/97652/tu-rkiye-de-kadin_20220214.pdf
• Avrupa Birliği İstatistik Ofisi Veritabanı (Eurostat). https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/lfsa_igaww/default/table?lang=en..(Erişim Tarihi: 23.05.2023).
• Collver, A., & Langlois, E. (1962). The female labor force in metropolitan areas: an international comparison. Economic Development and Cultural Change, 10(4), 367-385. https://doi.org/10.1086/449972.
• Corrigall, E. A., & Konrad, A. M. (2007). Gender role attitudes and careers: A longitudinal study. Sex roles, 56, 847-855. doi 10.1007/s11199-007-9242-0.
• Çakır, Ö. (2008). Türkiye'de kadının çalışma yaşamından dışlanması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (31), 25-47. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/erciyesiibd/issue/5888/77876
• Evans, M. D. R. (1996). Women’s labour force participation in Australia: Recent research findings. Journal of the Australian Population Association, 13(1), 67-92. Erişim Adresi: https://www.jstor.org/stable/41110419?seq=1&cid=pdfreference#references_tab_contents
• Giele, J. Z. (2008). Homemaker or career woman: Life course factors and racial influences among middle class Americans. Journal of comparative family studies, 39(3), 393-411. https://doi.org/10.3138/jcfs.39.3.393
• Hoyt, C. L. (2012). Gender bias in employment contexts: A closer examination of the role incongruity principle. Journal of Experimental Social Psychology, 48(1), 86-96. https://doi.org/10.1016/j.jesp.2011.08.004
• İstanbul Sözleşmesi (2011). Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi. Avrupa Konseyi Sözleşmeler Dizisi - No. 210: https://rm.coe.int/1680462545.
• Karabiyik, I. (2012). Türkiye'de çalışma hayatında kadın istihdamı. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(1), 231- 260. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3890
• Karadeniz, O. (2011). Türkiye’de atipik çalışan kadınlar ve yaygın sosyal güvencesizlik. Çalışma ve Toplum, 2(29), 83-127. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2576195
• Lee, H., & Kim, T. B. (2023). The effectiveness of labor market indicators for conducting monetary policy: Evidence from the Korean economy. Economic Modelling, 118, 106098. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2022.106098
• Lokshin, M., & Fong, M. (2006). Women's labour force participation and child care in Romania. The Journal of Development Studies, 42(1), 90-109. https://doi.org/10.1080/00220380500356746
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Resmi istatistikler. https://sgb.meb.gov.tr/www/resmi-istatistikler/icerik/64. (Erişim tarihi: 15.05.2023).
• Ntuli, M. (2007). Determinants of South African women's labour force participation, 1995-2004. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1031715
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Database. https://stats.oecd.org/index.aspx?DataSetCode=STLABOUR.
• Önder, N. (2013). Türkiye'de Kadın İşgücünün Görünümü. Çalışma Dünyası Dergisi, 1(1). Erişim Adresi: https://discovery.ebsco.com/c/hmih47/results?q=AN%2095973379
• Özbay, F. (1982). Evkadınları. Ekonomik Yaklasim, 3(7), 209-225.
• Özer, M. & Eren, S. (2022). 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nda Yapılan Değişiklik Sonrası Mesleki Eğitim Merkezi Programlarının 2022 Yılı İlk Üç Aylık Performans Değerlendirmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2022(18), 1-17. https://doi.org/10.46778/goputeb.1100153
• Özer, M. (2021). Türkiye’de mesleki eğitimi güçlendirmek için atılan yeni adımlar. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2021(16), 1-16. https://doi.org/10.46778/goputeb.907302
• Özer, M., & Biçerli, K. (2003). Türkiye’de kadın işgücünün panel veri analizi. Erişim Adresi: https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11421/502/194880.pdf?sequence=1%20isAllowed=y
• Öztürk, M. Y. (2010). Kapitalist gelişme ve kriz sürecinde kadın emeği: Asya deneyiminden çıkarılacak dersler. Çalışma ve Toplum, 1(24), 105-132. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2576154
• Palaz, S., & Çolak, O. (2011). 2008 Küresel Finans Krizi Ve Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(25), 99-115. Erişim Adesi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/854393
• Resmi Gazete (1949). Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.3.5434.pdf. (Erişim Tarihi: 28.06.2023)
• Resmi Gazete (1997). İlköğretim ve Eğitim Kanunu. http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23084.pdf. (Erişim tarihi: 25.05.2023)
• Resmi Gazete (1999). İşsizlik Sigortası Kanunu. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23810.pdf. (Erişim tarihi: 12.05.2023)
• Resmi Gazete (2012). İlköğretim ve Eğitim kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/04/20120411-8.htm (Erişim tarihi: 25.05.2023)
• Salleh, S. N. S., & Mansor, N. (2022). Women and Labour Force Participation in Malaysia. Malaysian Journal of Social Sciences and Humanities (MJSSH), 7(7), e001641-e001641. doi: https://doi.org/10.47405/mjssh.v7i7.1641
• Solow, R. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth. The quarterly journal of economics, 70(1), 65-94. Erişim Adresi: https://www.jstor.org/stable/pdf/1884513.pdf
• Schaninger, C. M., & Buss, W. C. (1986). The relationship of sex-role norms to couple and parental demographics. Sex Roles, 15, 77-94. Erişim Adresi: https://link.springer.com/article/10.1007/BF00287533
• Schultz, T. W. (1961). Investment in human capital. The American economic review, 51(1), 1-17. https://www.jstor.org/stable/1818907
• Topcu, M. (2018). İşgücünün Dışındaki Kalabalık: Ev İşleriyle Uğraşanların Belirleyicileri Üzerine Bir Analiz. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(3), 867-881. https://doi.org/10.17130/ijmeb.2018343127
• Türkiye İş Kurumu (İşkur, 2012). Kadın İstihdamı. https://media.iskur.gov.tr/15351/istihdamda-3i-sayi-5.pdf. (Erişim Tarihi: 15.06.2023)
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Veritabanı. www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 12.6.2023).
• Uraz, A., Aran, M., Hüsamoğlu, M., Okkalı Şanalmış, D., & Çapar, S. (2010). Türkiye’de kadınların işgücüne katılımında son dönemde gözlenen eğilimler. DPT ve Dünya Bankası Refah ve Sosyal Politika Analitik Çalışma Programı, Çalışma Raporu, (2). Erişim Adresi: https://documents1.worldbank.org/curated/zh/933971468123544921/pdf/754430NWP0Box300Force0Participation.pdf
• Youssef, N. H. (1972). Differential labor force participation of women in Latin American and Middle Eastern countries: the influence of family characteristics. Social Forces, 51(2), 135-153. https://doi.org/10.1093/sf/51.2.135
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. istatistik.yok.gov.tr (Erişim tarihi: 06.04.2023).