Vergi Eğitimindeki Yaklaşımlar ve Türk Gelir İdaresi Perspektifinden Bir Değerlendirme

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 4, 1283 - 1297, 23.12.2024

Cansu Aydoğdu Bozdağ

https://doi.org/10.30586/pek.1566853

Öz

Bu çalışmanın amacı, vergi eğitimindeki yaklaşımları açıklayarak bu yaklaşımları Türk Gelir İdaresi perspektifinden değerlendirmektir. Gelişen ve değişen dünya ekonomisi, ekonomik hareketlilik ve teknolojik yenilikler sonucunda vergi eğitimindeki yaklaşımlar çeşitlenmektedir. Buna göre, vergi eğitimindeki yaklaşımlar verginin öğretimi, verginin iletilmesi ve vergi ile ilgili yardım etme olarak üç grupta incelenebilir. Verginin öğretimi, katılım yoluyla doğrudan vergi hakkında bilgi edindirmeyi hedefler. Verginin iletilmesi, farkındalık oluşturma kampanyaları ile verginin anlatılmasına odaklanır. Vergi ile ilgili yardım etmede ise, vergi mükelleflerine vergi ile ilgili konularda doğrudan yardım edilmesi sağlanmaktadır. Vergi eğitimi gerçekleştirilirken geleneksel ve yeni medya araçlarından yararlanılmaktadır. Özellikle yeni medya araçlarından olan dijital kanallar sıklıkla kullanılan iletişim aracı olarak görünmektedir. Türkiye’de vergi eğitiminde iletişim araçlarının etkin bir şekilde kullanıldığı söylenebilir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın tüm vergi eğitimi yaklaşımlarına göre çeşitli hizmetler sunduğu görülmektedir. Özellikle VerGİBilir Projesi, Vergi Haftası ve Dijital Vergi Dairesi uygulamaları vergi eğitimi yaklaşımlarına örnek oluşturarak dikkat çekmektedir. Vergi eğitimi çalışmalarının sürdürülmesi ve çeşitlenmesinin vatandaşlık bilinci ve vergi kültürü oluşturulmasına katkı sağlayacağını söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Vergi Eğitimi, Vergi Eğitimi Yaklaşımları, Türkiye

Taxpayer Education Initiatives and A Review from Turkish Revenue Administration Perspective

Öz

The aim of this study is to explain the initiatives in taxpayer education and evaluate them from the perspective of the Turkish Revenue Administration. Taxpayer education initiatives are diversifying as a consequence of the developing and changing world economy, economic mobility and technological innovations. In this way, taxpayer education initiatives can be examined in three groups: teaching tax, communicating tax and assisting with tax. Teaching tax aims to provide information about tax directly through participation. Communicating tax focuses on explaining the tax through awareness-raising campaigns. In assisting with tax, taxpayers are provided with direct assistance on tax-related issues. Traditional and new media tools are used while providing taxpayer education. Digital channels, especially new media tools, appear to be frequently used communication tools. It can be said that communication tools in taxpayer education are used effectively in Türkiye. As a result of the evaluations, it is seen that the Turkish Revenue Administration offers various services according to all taxpayer education initiatives. VerGİBilir Project, Tax Week and Digital Tax Office applications particularly attract attention by setting an example for taxpayer education initiatives. It is possible to say that continuing and diversifying taxpayer education practices will contribute to the creation of citizenship consciousness and tax culture.

Anahtar Kelimeler

Taxpayer Education, Taxpayer Education Initiatives, Türkiye

Kaynakça

• African Tax Administration Forum [ATAF]. (2021). Continental Taxpayer Education Practical Guidelines, South Africa: ATAF Secretariat Tax Programmes Directorate.
• Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (4 Sayılı) (2018, 15 Temmuz). T.C. Resmî Gazete (Sayı: 30479). Erişim Adresi: https://www.icisleri.gov.tr/kurumlar/icisleri.gov.tr/IcSite/gamer/4-NOLU-CUMHURBASKANLIGI-KARARNAMESI.pdf, (Erişim Tarihi: 30.04.2024).
• Basa, E.C. (2017). Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cvrlje, D. (2015). Tax Literacy As An Instrument of Combating and Overcoming Tax System Complexity, Low Tax Morale and Tax Non-Compliance. The Macrotheme Review, 4(3), 156-167.
• Eğilmez, M. (2022). Gig Ekonomisi. https://www.mahfiegilmez.com/2022/06/gig-ekonomisi.html, (Erişim Tarihi: 26.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı [GİB]. (2008). Faaliyet Raporu 2007. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Yayın No: 64, https://gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/user_upload/yayinlar/2007_Faaliyet_Raporu.pdf, (Erişim Tarihi: 29.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2011). Faaliyet Raporu 2010. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Yayın No: 132, https://gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/faaliyetraporlari/2010/Faaliyet_raporu_2010.pdf, (Erişim Tarihi: 18.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2012). Faaliyet Raporu 2011. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Yayın No: 151, https://gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/faaliyetraporlari/2011/2011_YILI_FAALIYET_RAPORU.pdf, (Erişim Tarihi: 18.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2013). Faaliyet Raporu 2012. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Yayın No: 167, https://gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/faaliyetraporlari/2012/faaliyetraporu2012.pdf, (Erişim Tarihi: 18.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2022). 2021 Faaliyet Raporu. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Yayın No: 429, https://gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/faaliyetraporlari/2021/2021_faaliyet_raporu_4.pdf, (Erişim Tarihi: 18.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2023). 2022 Faaliyet Raporu. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Yayın No: 455, https://gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/faaliyetraporlari/2022/2022_faaliyet_raporu.pdf?id=1, (Erişim Tarihi: 18.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2024a). Vergi Konulu Yarışmalar. https://gib.gov.tr/mukellef-hizmetleri/etkinlikler/yarismalar, (Erişim Tarihi: 26.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2024b). Etkinlikler. http://vergihaftasi.gov.tr/etkinlikler, (Erişim Tarihi: 26.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2024c). Genel Bilgi-VİMER. https://gib.gov.tr/vergi_iletisim_merkezi, (Erişim Tarihi: 26.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2024d). 2023 Faaliyet Raporu. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Yayın No: 515, https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/faaliyetraporlari/2023/2023_faaliyet_raporu.pdf?id=1, (Erişim Tarihi: 25.11.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2024e). Vergi Terimleri Sözlüğü Yayında. https://gib.gov.tr/vergi-terimleri-sozlugu-yayinda, (Erişim Tarihi: 30.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2024f). Mükellef E-Posta İletişim Sistemi. https://gib.gov.tr/node/171096, (Erişim Tarihi: 30.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2024g). Dijital Vergi Asistanı GİBİ. https://gib.gov.tr/node/170911, (Erişim Tarihi: 24.06.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2024h). Dijital Vergi Dairesi Üzerinden Vergi ve Harç Ödemelerinizi Kolaylıkla Yapabilirsiniz. https://gib.gov.tr/dijital-vergi-dairesi-uzerinden-vergi-ve-harc-odemelerinizi-kolaylikla-yapabilirsiniz, (Erişim Tarihi: 26.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2024ı). Hazır Beyan. https://intvrg.gib.gov.tr/hazirbeyan/#/, (Erişim Tarihi: 30.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2024j). Defter Beyan Sistemi. https://www.defterbeyan.gov.tr/tr/dbs, (Erişim Tarihi: 30.03.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2024k). Vergi Bilinci. https://vergibilinci.gib.gov.tr/tr/site, (Erişim Tarihi: 10.10.2024).
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2024l). Vergi Bilincini Geliştirme Rehberi 2024. https://vergibilinci.gib.gov.tr/assets/pdfs/vergi_bilincini_gelistirme_rehberi.pdf, (Erişim Tarihi: 10.10.2024).
• Hanapi, A.M. (2022). The Impact of Tax Education Programs on Tax Compliance Among Teachers In Malaysia. South East Asia Journal of Contemporary Business, Economics and Law, 26(2), 56-63.
• Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı. (2011). Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı (2011-2013). http://www.kayitliekonomiyegecis.gov.tr/sites/all/themes/themetastic/EylemPlan%C4%B1/KADEP%202011-2013.pdf, (Erişim Tarihi: 18.03.2024).
• Latiff, A.R.A., Noordin, B.A.A., Omar, M.R.C. ve Harjito, D.A. (2005). Tax Literacy Rate Among Taxpayers: Evidence from Malaysia. Jurnal Akuntansi dan Auditing Indonesia, 9(1), 1-10.
• Organisation for Economic Co-operation and Development [OECD]/ The International and Ibero-American Foundation for Administration and Public Policies [FIIAPP]. (2015). Building Tax Culture, Compliance and Citizenship: A Global Source Book on Taxpayer Education. Paris: OECD Publishing.
• OECD (2021). Building Tax Culture, Compliance and Citizenship: A Global Source Book on Taxpayer Education. Second Edition, Paris: OECD Publishing.
• Vergi Usul Kanunu. (1961,12 Ocak). T.C. Resmî Gazete (Sayı: 10705). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.4.213.pdf, (Erişim Tarihi: 26.03.2024).
• Yelman, E., İnal, V. ve Beşel, F. (2023). Vergi Okuryazarlığına Yönelik Ampirik Çalışmalar: Sistematik Bir Literatür Taraması. Sakarya İktisat Dergisi, 12(4), 539-565.