Uluslararası Sistemde Hükümet-Dışı Örgütlenmeler: Greenpeace Örneği

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 71 - 82, 01.06.2017

Filiz Cicioğlu Buse Bostancı

Öz

Geçmişten günümüze değişen sivil toplum algısı ve uluslararası sistem
içerisinde dönüşüm geçiren örgütlenme yapıları dikkate alındığında, hükümetdışı
örgütlenmeler (HDÖ) uluslararası sistemin önemli birer aktörü konumuna
gelmişlerdir. İnsani konularda çalışmalar yapan bu örgütlenmeler üstlenmiş
oldukları roller ve gerçekleştirmiş oldukları faaliyetler sayesinde, hem
uluslararası kamuoyunun desteğini almakta hem de karar alma
mekanizmalarını etkileyebilmektedir. Uluslararası toplumu ilgilendiren farklı
konularda çalışmalar yapan HDÖ’lere yönelik çeşitli eleştiriler de mevcuttur.
Hazırlanan bu çalışmada HDÖ’ler kavramsal ve tarihsel olarak incelendikten
sonra, uluslararası rol ve etkinlikleri üzerinde durulacaktır. Kavramsal çerçeve
verildikten sonra çevresel konularda çalışmalar yapan Greenpeace’in
örgütlenme yapısı incelenerek HDÖ kavramı somut olarak verilmeye
çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Hükümet-Dışı Örgütlenmeler (HDÖ), Greenpeace

Kaynakça

• Akbal, İsmail ve Hüseyin Çalı (2008), “Çevreci Sivil Toplum Örgütlerinde Sivil İtaatsizlik Uygulamaları ve Greenpeace Türkiye Örneği”, (der.) Ali Akdemir et al., V. Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Kongresi Küresel Barış, Çanakkale, Aynalı Gazetecilik ve Matbaacılık, 399-408. Alp, Salih (2009), “Refah Düşüncesinin Gelişimi ve Bir Liberal Alternatif Olarak Üçüncü Sektör”, Maliye Dergisi, Sayı 156, 265-279. Ateş, Davut (2006), “Küreselleşme: Ne Kadar Tek Boyutlu?”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Sayı 7, 25- 38. Bakan, Selahaddin ve Gökhan Tuncel (2012), “Küreselleşmenin Ulus Devlet Üzerindeki Etkisi”, Birey ve Toplum, Cilt 2, Sayı 3, 51-65. Çalış, Şaban ve Erdem Özlük (2006), “Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları: İhmal Edilmiş Bir Gerçeklik”, (der.) Ali Akdemir et al., III. Uluslararası STK’lar Kongresi STK-Özel SektörDevlet Etkileşimi, Çanakkale, Pozitif Matbaacılık, 9-19. Demirkaya, Harun ve Meral Çakır Berzah (2006), “Stratejik Yönetim ve Manipülasyon Aracı Olarak Sivil Toplum Kuruluşları”, (der.) Ali Akdemir et al., III. Uluslararası STK’lar Kongresi STKÖzel Sektör-Devlet Etkileşimi, Çanakkale Pozitif Matbaacılık, 59-66. Doğan, Erhan ve Semra Cerit Mazlum (2006), “Türkiye’nin Dış Politikası: Yeni Sorunlar ve Yeni Aktörler”, (der.) Semra Cerit Mazlum ve Erhan Doğan, Sivil Toplum ve Dış Politika Yeni Sorunlar Yeni Aktörler, İstanbul, Bağlam Yayıncılık, 11-22. Görün, Mustafa (2006), “Demokratik Siyasal Kültürün Gelişiminde Sivil Toplumun Rolü”, (der.) Ali Akdemir et al., III. Uluslararası STK’lar Kongresi STK-Özel Sektör-Devlet Etkileşimi, Çanakkale, Pozitif Matbaacılık, 431-439. Karagül, Soner (2006), “Küresel Bir Aktör Olarak Sivil Toplum Kuruluşları: Uluslararası Politikadaki Rol ve Etkinlikleri”, (der.) Ali Akdemir et al., III. Uluslararası STK’lar Kongresi STK-Özel Sektör-Devlet Etkileşimi, Çanakkale, Pozitif Matbaacılık, 486-491. Nowrot, Karsten (1999), "Legal Consequences of Globalization: The Status of Non-Governmental Organizations Under International Law," Indiana Journal of Global Legal Studies, Sayı 6, Cilt 2, 579-645. Özel, Aybike Pelenk (2015), “Çevresel Aktivizm, Halkla İlişkiler ve Yeşil Aklama Üzerine Kuramsal Bir Bakış”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, Cilt 8, Sayı 4, 73-89. Şahin, Levent ve Mustafa Öztürk (2008), “Küreselleşme Sürecinde Sivil Toplum Kuruluşları ve Türkiye’deki Durumu”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı 56, 3-29. Varlık, Ali Bilgin (2011), “Hükümet Dışı Kuruluşları Anlamak”, Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, Cilt 21, Sayı 2, 53-100. Tuncel, Gökhan (2014), “Ulus Devletin Dönüşümünde Hükümet Dışı Örgütlerin Etkisi”, Ankara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 28, Sayı 2, 39-54. Yıldız, Özkan (2008), “21. Yüzyılda Sivil Toplum Örgütleri: Demokratikleşmenin mi, NeoLiberalizmin mi Araçları?”, (der.) Ali Akdemir et al., V. Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Kongresi Küresel Barış, Çanakkale, Aynalı Gazetecilik ve Matbaacılık, 585-588. Bilman, Levent (2001), “Hükümet-dışı Kuruluşların (NGO) Dünya Ekonomik ve Sosyal Gelişimindeki Rolleri”, Dışişleri Bakanlığı Yayınları Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, Sayı 2, http://www.mfa.gov.tr/hukumetdisi-kuruluslarin-_ngo_-dunya-ekonomik-ve-sosyalgelisimindeki-rolleri.tr.mfa (Erişim Tarihi: 22 Eylül 2016). http://www.greenpeace.org/turkey/tr/about/faq/ (Erişim Tarihi: 20.10.2016). http://www.greenpeace.org/turkey/tr/about/ships/rainbow-warrior/rainbow-warrior-2/ (Erişim Tarihi: 20.10.2016). http://www.greenpeace.org/turkey/tr/about/bilimsel-calismalarimiz/ (Erişim Tarihi: 20.10.2016). http://www.greenpeace.org/turkey/tr/about/corevalues/ (Erişim Tarihi: 20.10.2016). http://www.greenpeace.org/turkey/tr/about/history/basarilar/ (Erişim Tarihi: 20.10.2016). Mayer, Jorge E. (2005), “The Golden Rice Controversy: Useless Science or Unfounded Criticism?” Oxford Journals, Cilt 55, Sayı 9, 726-727. http://bioscience.oxfordjournals.org/content/55/9/726.full (Erişim Tarihi: 3.10.2016). Naim, Moises (2009), “Al Qaeda, the NGO”, 16 Kasım, http://foreignpolicy.com/2009/11/16/al-qaedathe-ngo/ (Erişim Tarihi: 06.10.2016).