Televizyon ve Dijital Oyunların Ortaokul Öğrencilerinin Şiddete Eğilimine Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 83 - 91, 01.06.2017

Ömer F. Tutkun Zeynep Demirtaş Tacettin Açıkgöz Sevil Demirel Tekşal

Öz

Bu çalışmanın amacı, televizyon ve dijital oyunların, ortaokul öğrencilerinin
şiddet eğilimlerine olan etkisini belirlemektir. Çalışmada, araştırma yöntemi
olarak, nitel araştırma yöntemlerinden yapılandırılmış görüşme tekniği
kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma gurubunu, bir ortaokulda öğrenim gören
30 öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama süreçlerinde, öğrencilerle karşılıklı
olarak yapılan görüşmelerde, öğrencilerin televizyon ve dijital oyunlara ne
kadar süre ayırdıkları, en çok hangi programları izledikleri ve hangi dijital
oyunları oynadıkları, sevdikleri ve davranışlarını örnek aldıkları karakterleri,
bu karakterlerin özellikleri ve sınıfta arkadaşlarıyla yaşayacakları bir
problemde nasıl davranacaklarına yönelik sorular yöneltilmiştir. Araştırmada,
betimsel analiz yöntemiyle çözümlenen veriler sonucu şu bulgular elde
edilmiştir: 1- Öğrencilerin çoğu, hem televizyona hem de dijital oyunlara günde
en az 2-3 saat arası zaman ayırmaktadır. 2- İzlenilen televizyon programları
arasında en çok sırası ile aksiyon, komedi ve dram türündeki diziler yer
almaktadır. Öğrencilerin sevdikleri ve örnek aldıkları televizyon karakterleri
ise, en çok aksiyon dizi karakterleridir. 3- Dijital oyunlarda oynamayı tercih
ettikleri oyunlar en çok aksiyon-macera türündeki oyunlardır. En çok sevdikleri
ve örnek aldıkları karakterler süper kahramanlardır. En çok yapmak istedikleri
davranışların başında kötüleri yakalamak/öldürmek davranışı gelmektedir. 4-
Öğrencilerin örnek aldıkları karakterlerde beğendikleri özelliklerin başında iyi
dövüşmesi ve güçlü olması; beğenmedikleri özelliklerin başında ise, dövüşü
kaybetmesi/dayak yemesi gelmektedir. 5- Öğrencilerin sınıf arkadaşlarıyla
yaşadıkları bir problem durumunda çözüm olarak en çok yapmak istedikleri
davranış arkadaşını dövme isteğidir 

Anahtar Kelimeler

Şiddet, Medya, Televizyon, Dijital Oyunlar, Öğrenci

Kaynakça

• AC (Nielsen Company), (2000), 2000 Nielsen report on television, Nielsen Media Research, New York 2000. Adak, Nurşen, (2004), “Bir Sosyalizasyon Aracı Olarak Televizyon ve Şiddet”, BİLİG, 30, s.27-38. Akgündüz, Hasan, Behçet Oralve Yunus Avonoslu, (2006), “Bilgisayar Oyunları ve İnternet Sitelerinde Sanal Şiddet Öğelerinin Değerlendirilmesi”, Milli Eğitim Dergisi, 35 (171), s.67–83. Anderson, C. A. ve Bushman, B. J. (2001), “Effects of Violent Video Games on Aggressive Behavior, Aggressive Cognition, Aggressive Affect, Physiological Arousal, and Prosocial Behavior: A Meta-Analytic Review of The Scientific Literature”, Psychological Science, 12, s.353–359. Anderson, C. A., Berkowitz, L., Donnerstein, E., Heusmann, L. R., Johnson, J., Linz, D., Malamuth, N. ve Wartella, E. (2003), “The Influence of Media Violence on Youth”, Psychological Science in the Public Interest, 4, s.81-110. Avcı, Raşit ve Songül Sonay Güçray, (2013), “Ebeveynler Arası Çatışma, Akran ve Medya Etkileri ile Ergenlerdeki Şiddet Davranışı Arasındaki İlişkiler: Şiddete Yönelik Tutumların Aracı Rolü”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), s.1995-2015. Ayan, Sezer, (2006), “Şiddet ve Fanatizm”, Ç. Ü. İktisadi İdari Bilimler Dergisi. 7(2), s.191-209 Aydoğdu-Karaaslan, İlknur, (2015), “Dijital Oyunlar ve Dijital Şiddet Farkındalığı: Ebeveyn ve Çocuklar Üzerinde Yapılan Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(36), s.806-818. Balkıs, Murat, Erdinç Duru, ve Mustafa Buluş, (2005), “Şiddete Yönelik Tutumların Özyeterlilik, Medya, Şiddete Yönelik İnanç, Arkadaş Grubu ve Okula Bağlılık Duygusu İle İlişkisi”, Ege Eğitim Dergisi, 6(2), s.81-97. Bandura, A. (1977), Social Learning Theory, Prentice-Hall, Englewood Cliffs, New Jersey. Belviranlı, Selman, Kubilay Ceritoğlu, Çağla Bilgin, Feyza Bayraktar, Hesna Bulut, Songül A. Vaizoğlu ve Çağatay Güler, (2008). “Annelerin Televizyon İzleme Konusundaki Davranışları ve Akıllı İşaretler”, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7(3), s.191-198. Bushman, B.J. ve Huesmann, L. R. (2006), “Short Term and Long Term Effects of Violent Media on Aggression in Children and Adults”, Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine,160, s.348- 352. Gentile, D. A. ve Anderson, C. A (2003), “Violent Video Games: The Newest Media Violence Hazard”, Media Violence and Children: A Complete Guide For Parents and Professionals, Editör: Gentile D.A., Westport, Conn. [u.a.] Praeger. Gürcan, Ayşen, Serdar Özhan ve Rahmet Uslu, (2008), Dijital Oyunlar ve Çocuklar Üzerindeki Etkiler, T.C. Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara. Grossman, D. ve DeGaetano, G. (1999), Stop Teaching Our Kids to kKll: A Call to Action Against TV, Movie and Video Game Violence, Crown Publishers, New York. Işıker, Faruk, (2011), Televizyon Yayınlarında Şiddet, Yayınlanmamış Uzmanlık tezi, T.C. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Ankara. Kızmaz, Zahir, (2006), “Okullardaki Şiddet Davranışının Kaynakları Üzerine Kuramsal Bir Yaklaşım”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1), s.47-70. Kuzu, Abdullah, (2008), İnternet Kullanımı ve Aile Araştırması, T.C. Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara. Özdemir, Nebi, (2016), Medya ve Kitle İletişimde Şiddet Oturumu. Gençlik, Şiddet ve Sosyokültürel Etkenler Çalıştayı, T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı, Gençlik Araştırmaları Yayınları 5, Başak Matbaacılık, Ankara. Şirin, Mustafa Ruhi, (2011), Şiddet, Televizyon ve Çocuk Dostu Medya, 1. Türkiye Çocuk Hakları Kongresi, Çocuk Hakları ve Medya El Kitabı, Çocuk Vakfı Yayınları, İstanbul. Tutal-Cheviron, Nilgün, (2011), Medyanın Şiddete Dayalı İşleyişi ve Çocukların Maruz Kaldığı Olumsuzluklar, 1. Türkiye Çocuk Hakları Kongresi, Çocuk Hakları ve Medya El Kitabı, Çocuk Vakfı Yayınları, İstanbul. Tümkan, Fahri, (2007), “Televizyondaki Şiddetin Çocuk Üzerindeki Etkisi”, KKTC Milli Eğitim Dergisi, 1, s.67-88. TDK (Türk Dil Kurumu), (2017), http://www.tdk.org.tr/ 25.02.2017. WHO (World Health Organization), (2002), “World Report on Violence and Health”, Editörler: Krug E. G., Dahlberg, L. L., Mercy, J. A., Zwi, A. B. , Lozano, R., WHO, Geneva, Switzerland. Yağbasan, Mustafa ve İhsan Kurtbaş, (2015), “Şiddet ve Tüketim Kıskacında Çocukluk: Televizyon Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, s.15-31. Yalın, Ayşe, (1998), Televizyondaki Şiddet ve Müstehcenliğin Çocuk ve Aile Üzerindeki Etkisi, Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları, Ankara. Yıldırım, Ali ve Hasan Şimşek, (2013), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 9. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara. Yolga-Tahiroğlu, Ayşegül, Gonca Gül Çelik, Kayhan Bahalı ve Ayşe Avcı, (2010), “Medyanın Çocuk ve Gençler Üzerine Olumsuz Etkileri; Şiddet Eğilimi ve İnternet Bağımlılığı”, New/Yeni Symposium Journal, 48(1), s.19-30. Zorlu, Yaşar, (2016), “Medyadaki Şiddet ve Etkileri”, Humanities Sciences (NWSAHS), 11(1), s.13-32.