COVID-19 Sürecinde Yaşlı Bireylerin Damgalanmaya ve Anksiyeteye Yönelik Deneyimleri: Nitel Bir Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: Ek 1, 11 - 20, 29.12.2022

Nuray Şimşek Eda Albayrak Yurdagül Selvi Neslihan Gülşah İzgi Oktay Bektas

https://doi.org/10.18863/pgy.1005892

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı COVID-19 pandemi sürecinde yaşlı bireylerin damgalanma ve anksiyeteye ilişkin yaşadıkları deneyimleri araştırmaktır. Bu çalışma nitel yöntem ve fenomenoloji modellerinden hermenötik yaklaşımla yürütülen bir çalışmadır. Etik izin alındıktan sonra, ölçüt örneklem yoluyla seçilen 10 yaşlı bireyin doküman ve görüşme verileri betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Bulgular bir tema, yedi kategori ve kırk sekiz koddan oluşmaktadır. Katılımcılar, pandemi sürecinin anksiyeteye neden olduğunu ve bu süreçte damgalanmış hissettiklerini vurgulamıştır. Katılımcılar, COVID-19 hastalığının öldürücülüğünün ve bulaş oranının yüksek oluşunun kendilerinde anksiyeteye neden olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca yaşlılara yönelik alınan kısıtlayıcı önlemlerin kendilerini hastalık kaynağı gibi hissettirdiğini ve bunun da kendilerini damgalanmış hissetmelerine sebep olduğunu ifade etmişlerdir. Sonuç olarak katılımcıların bu süreçte anksiyete ve damgalanmış hislerinin yüksek olduğu görülmüştür. Anksiyeteyle baş etmeye yönelik olarak virüsten korunma yöntemleri olan maske, mesafe ve hijyen kurallarına dikkat ettikleri ve maneviyata yönelimlerinin olduğunu ifade etmişlerdir. Ancak bu süreçte yaşadıkları anksiyete ve damgalanmışlık hisleriyle ilgili kendi yakınları ya da sağlık çalışanlarıyla paylaşma ve yardım almaya yönelik herhangi bir ifadeleri olmamıştır. Buna göre, yaşlı bireylerle çalışan sağlık çalışanlarının bu bireylerin duygularını paylaşmalarını teşvik etmelerinin yararlı olacağı düşünülmektedir. Ayrıca, sağlık çalışanları damgalanmayı önlemeye yönelik COVID-19 süreci ve alınan önlemlerle ilgili toplumu bilinçlendirici faaliyetlerde yer almalıdır.

Anahtar Kelimeler

pandemi, COVID-19, anksiyete, damgalanma, yaşlı birey

Experiences of Older People in the COVID-19 Process towards Stigmatization and Anxiety: A Qualitative Study

Öz

The aim of the study is to investigate the experiences of elderly individuals regarding stigma and anxiety during the COVID 19 pandemic. This study is a study conducted with a hermeneutic approach, one of the qualitative methods and phenomenology models. After obtaining ethical permission, the document and interview data of 10 elderly individuals selected through criterion sampling were analyzed with descriptive analysis. Findings consist of a theme, seven categories and forty-eight codes. Participants emphasized that the pandemic process caused anxiety and that they felt stigmatized in this process. The participants stated that the lethality of the COVID 19 disease and the high rate of transmission caused them anxiety. In addition, they stated that the restrictive measures taken for the elderly made them feel like a source of illness and this caused them to feel stigmatized. In conclusion, it was observed that the participants had high anxiety and stigmatized feelings in this process. They stated that they pay attention to the mask, distance and hygiene rules, which are the methods of protection from the virus, to cope with anxiety, and that they have a spiritual orientation. However, they did not have any statements about the feelings of anxiety and stigmatization they experienced in this process to share with their relatives or health workers and to get help. Accordingly, it is thought that it would be beneficial for healthcare professionals working with elderly individuals to encourage these individuals to share their feelings. In addition, healthcare professionals should take part in activities to raise awareness of the community about the COVID 19 process and the measures taken to prevent stigma.

Anahtar Kelimeler

COVID 19, pandemic, anxiety, stigma, elderly individual

Kaynakça

• Addressing Stigma. Centers for Disease Control and Prevention. https://emergency.cdc.gov/cerc/cerccorner/article_123016.asp (Erişim Tarihi: 10 Mayıs 2020).
• Akgül Ö. SARS-CoV-2 / COVID-19 Pandemisi. Tıp Fakültesi Klinikleri. 2020;3(1):0–2.
• Ayperi Ö. ve Levent D. COVID-19 İçin Bronkoskopi ve Solunum Yolu Örneği Alınması. Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği. (Erişim Tarihi: 10 Mayıs 2020:45–51.)
• COVID-19 ve Damgalama. Türkiye Psikiyatri Derneği. Erişim Linki: https://psikiyatri.org.tr/uploadFiles/243202019327-DamgalanmaCOVID.pdf (Erişim Tarihi: 5 Nisan 2021)
• Creswell JW., ve Miller DL. Determining validity in qualitative inquiry. Theory into practice. 2000;39(3):124-130.
• Demir SA. Salgın Sürecinde Yaşlı Nüfus, Sosyal Dışlanma ve Yaş Ayrımcılığı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020;38:186-201.
• Duru S. Yaşlı Hastalarda COVID-19. Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği. (Erişim Tarihi: 10 Mayıs 2020);125–134.
• Ekiz D. Bilimsel Araştırma Yöntemleri (4. Baskı). Anı Yayıncılık. 2015.
• Ercengiz AO. Korona Virüs hakkındaki düşünce ve bakış açınızı öğrenebilir miyiz. Göller Bölgesi Aylık Ekonomi ve Kültür Dergisi. 2020;8:85.
• Çölgeçen Y. ve Çölgeçen H. Covid-19 Pandemisine Bağlı Yaşanan Kaygı Düzeylerinin Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği. Electronic Turkish Studies. 2020;15:4.
• Hall RCW ve Chapmani MJ. “The 1995 Kikwit Ebola outbreak: Lessons hospitals and physicians can apply to future viral epidemics”. Gen. Hosp. Psychiatry. 2008;30:446–452.
• Işıklı S. Covıd-19 Salgını’nın Psikolojik Sonuçları ve Etkili Başa Çıkma Yöntemleri. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü. 2020.
• Joseph T. ve Moslehi MA. International pulmonologist’s consensus on. (Erişim Tarihi: 10 Mayıs 2020)
• Kara HZ. ve Alsancak F. Koronavirüs Pandemisinde Toplumun Yaşlı ve Engellilere Yönelik Düşünceleri Üzerine Bir Araştırma. 2020.
• Karcıoğlu Ö. What is Coronaviruses, and how can we protect ourselves? Anka Tıp Dergisi. 2020;2(1):66–71.
• Kasapoğlu F. COVID-19 Salgını Sürecinde Kaygı ile Maneviyat, Psikolojik Sağlamlık ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Electronic Turkish Studies. 2020;15:4.
• Kırna M. Korona virüsün yaşlılara psikolojik etkilerine dikkat. https://www.vanpostasigazetesi.com/saglik/korona-virusun-yaslilara-psikolojik-etkilerine-dikkath145792.html (Erişim tarihi: 5 Nisan 2021).
• Lambertini M, Toss A, Passaro A, Criscitiello C, Cremolini C, Cardone C, ve ark. Cancer care during the spread of coronavirus disease 2019 (COVID-19) in Italy: Young oncologists’ perspective. ESMO Open, 5(2). https://doi.org/10.1136/esmoopen-2020-000759 (Erişim tarihi: 5 Nisan 2021).
• Meng H, Xu Y, Dai J, ve ark. Analyze the psychological impact of COVID-19 among the elderly population in China and make corresponding suggestions. Psychiatry research. 289:112983. 2020.
• Hallahmi BB. ve Argyle M. Yaş ve Din. (Çev. Abdurrahman Kurt) Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 1992;4:2-328.
• Nüfus Projeksiyonları. Türkiye istatistik Kurumu Haber Bülteni. http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist(Erişim Tarihi: 10 Mayıs 2020).
• Pfefferbaum B. ve North CS. Engla, Journal - 2010 - New engla nd journal. The New England Journal of Medicine. 2020. “Reducing Stigma”, Centers for Disease Control and Prevention- COVID-. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/symptoms-testing/reducing-stigma.html (Erişim Tarihi: 10 Mayıs 2020).
• Rossi R, Socci V, Talevi D, Mensi S, Niolu C, Pacitti F. ve ark. COVID-19 pandemic and lockdown measures impact on mental health among the general population in Italy. An N= 18147 web-based survey. medRxiv. 2020
• Şahin M. Covid-19 Küresel Salgınının Yaşlı Bireyler Bağlamında Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi. DOI: 10.38108/ouhcd.741640. 2021
• Şen D. COVID-19 Salgını ve Sosyal Hizmet Meslek Uygulamasına İlişkin Rapor. Pandemi ve Sosyal Hizmet. 2020. T.C. Sağlık Bakanlığı. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/ 2021
• Uğraş Dikmen A, Kına M, Özkan S. ve İlhan MN. COVID-19 Epidemiyolojisi: Pandemiden Ne Öğrendik. Journal of Biotechnology and Strategic Health Research. https://doi.org/10.34084/bshr.715153. 2020
• Türk A. Koronavirüs (COVID-19) Pandemisi Sürecinde Yaşlılara Yönelik Uygulamalar ve Yaşlıların Psiko-Sosyal Durumu Üzerine Bir Değerlendirme. Pandemi ve Sosyal Hizmet. 2020.
• World Health Organization. Coronavirus disease (COVID-19) Situation Report– 110. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200509covid-19-sitrep-110.pdf?sfvrsn=3b92992c_4. 2021.
• Wang C, Pan R, Wan X, Tan Y, Xu L, Ho CS ve ark. Immediate psychological responses and associated factors during the initial stage of the 2019 coronavirus disease (COVID-19) epidemic among the general population in China. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2020 ;17:5-1729.
• Varışlı B. ve Gültekin T. Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası Etkileşimin Dönüşümü. Electronic Turkish Studies. 2020;15:4.
• Yıldırım A. ve Şimşek H. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar. 2018