Terörizmin Finansal Gelişim Üzerindeki Etkileri: Orta Doğu Ülkeleri Örneği

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 265 - 277, 30.06.2021

Ecrin Çiftçi , Nese Simge Ozsoy , Fatma Özge Yılmaz , Feyyaz Zeren

https://doi.org/10.47097/piar.938190

Öz

Terörizmin; ülkeler üzerinde birçok sosyal, ekonomik, siyasi ve psikolojik yıkıcı etkilerinin olduğu bilinmektedir. Finansal açıdan incelendiğinde ise terör, piyasalar üzerinde bir belirsizlik etkisi yaratmaktadır. Belirsizlik ise var olan risklerin artmasına ve yatırımcıların davranışlarının değişmesine yol açmaktadır. Bu çalışmada terör olaylarının sebep olduğu belirsizliklerin finansal gelişim üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğunun araştırılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda, Orta Doğu’nun sosyal, siyasal ve ekonomik olarak öne çıkmış ülkeleri ve Türkiye araştırma örneklemi olarak seçilmiştir. Çalışma örnekleminde yer alan ülkelerin terörizm sonucunda meydana gelen ölüm sayıları ve finansal gelişmeyi temsilen kullanılan özel krediler arasındaki ilişki, 12 adet ülke ve 2005- 2017 dönemi için panel veri analizi vasıtasıyla incelenmiştir. Yıllık verilerle çalışılarak terör olaylarının finansal gelişmeye etkisinin olup olmadığının belirlenmesi için Westerlund ve Edgerton panel eşbütünleşme testi (2007) ile Canning ve Pedroni panel nedensellik testi (2008) kullanılmıştır. Sonuçlara göre seçilen ülkelerin finansal gelişim ile terörizm kaynaklı ölüm sayıları arasında herhangi bir ilişkiye rastlanmamıştır. Söz konusu bulgular, terör olaylarının incelenen ülkelerin finansal yapıları üzerinde ciddi bir etkiye sahip olmadığı ve bu ülkelerin finansal yapılarının terör olaylarından etkilenmemesinden dolayı finansal açıdan güçlü bir yapıya sahip olma ihtimallerinin kuvvetli olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Terörizm, Finansal Gelişme, Panel Veri Analizi, Orta Doğu Ülkeleri

The Impact of Terrorism on Financial Development: The Case of Middle East Countries

Öz

It is known that terrorism has many social, economic, political and psychological destructive effects on countries. From a financial point of view, terrorism creates an uncertainty effect on the markets. Uncertainty, on the other hand, leads to an increase in existing risks and changes in the behavior of investors. In this study, it is aimed to investigate how the uncertainties caused by terrorist incidents have an effect on financial development. In this context, the social, political and economically prominent countries of the Middle East and Turkey were chosen as the research sample. The relationship between the number of deaths caused by terrorism and the private loans used to represent financial development in the countries included in the study sample was examined through panel data analysis for 12 countries and the period 2005-2017. Westerlund and Edgerton panel cointegration test (2007) and Canning and Pedroni panel causality test (2008) were used to determine whether terrorist incidents have an impact on financial development by working with annual data. According to the results, no relationship was found between the financial development of the selected countries and the number of deaths due to terrorism. These findings reveal that terrorist incidents do not have a serious effect on the financial structures of the countries examined and that these countries are likely to have a strong financial structure as their financial structures are not affected by terrorist incidents.

Anahtar Kelimeler

Terrorism, Financial Development, Panel Data Analysis, Middle East Countries

Kaynakça

• Ak, M., Altıntaş, N. & Şimşek, A. (2016). Türkiye’de Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Nedensellik Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 151-160.
• Ağırman, E., Özcan, M. & Yılmaz, Ö. (2014). Terörizmin Finansal Piyasalara Etkisi: Ampirik Bir Çalışma. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 8(2), 99-11
• Arin, K. P., Ciferri, D. & Spagnolo, N. (2008). The Price of Terror: The Effects of Terrorism on Stock Market Returns and Volatility. Economics Letters 101(3), 164–167.
• Becketti, S. & Sellon, G. H. (1989). Has Financial Market Volatility Increased? Economic Review, 77(6),17-30.
• Benmelech, E., Berrebi, C., & Esteban F. K. (2009). The Economic Cost of Harboring Terrorism. Working Paper 15465, 1-20.
• Breusch, T.S., Pagan, A.R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification in Econometrics. Review of Economic Studies, 47, (1), 239-253.
• Christofis, N., Christos K., Stefanos, P., & Apostolos, S. (2013). İstanbul Stock Market’s Reaction to Terrorist Attacks. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14, (2), 153-164.
• Chesney, M. Reshetar, G., & Karaman, M. (2011). The Impact of Terrorism on Financial Markets: An Empirical Study. Journal of Banking & Finance, 35, 253-267.
• Cauley, J. & Im, E. I. (1988), Intervention Policy Analysis of Skyjackings and Other Terrorist Incidents. American Economic Review, 78(2), 27-31.
• Drakos, K. (2010). Terrorism Activity, Investor Sentiment, and Stock Returns, Review of Financial Economics, 19, (3), 128–135.
• Dünya Bankası Istatistiki Veri Tabanı, www.data.worldbank.org, Erişim Tarihi: 15.10.2020
• Enders, W. Sandler, T., & Parise, G. F. (1992). A Time-Series Analysis of Transnational Terrorism: Trends and Cycles. Defence Economics, 3 (4), 305-320.
• Eldor, R. & Melnick, R. (2004). Financial Markets and Terrorism. European Journal of Political Economy, (20), 367-386.
• Eldor, R., Hauser, S., Kroll, Y. & Shoukair, S. (2012). Financial Markets and Terrorism: The Perspective of The Two Sides of The Conflict. Journal of Business Administration Research, 2012(2), 18-29.
• Erataş, F., Nur, H. B. & Özçalık, M. (2013). Feldstein-Horioka Bilmecesinin Gelişmiş Ülke Ekonomileri Açısından Değerlendirilmesi: Panel Veri Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 18-33.
• Hassapis, C., Katsikides, S., & Markoulis, S. (2018). Terror Attacks, Foreign Exchange Markets and Class Dynamics. In Classes - From National to Global Class Formation, Intech Open, Chapter 4, 55-76.
• Hardman, J. B. S. (1936). Terrorism. Encyclopedia of the Social Sciences (yön. E.R. Seligman; New York: Macmillan 578.s. R. Gaucher, Les Terroristes (Paris: Albin Michel, 1965), 24.
• Hepaktan, C. E. & Serkan, Ç. (2011). OECD Ülkeleri Vergi Sistemi Esnekliğinin Panel Eş bütünleşme Testleri ile Analizi. YDÜ Sosyal Bilimler Dergisi, IV(2), 133-153.
• Graham, M. & Ramiah, V. (2013). The Impact of Domestic and International Terrorism on Equity Markets: Evidence from Indonesia. International Journal of Accounting & Information Management, 21(1), 91-107
• Güloğlu, B. & İvrendi, M. (2010). Output fluctuations: Transitory or permanent? The case of Latin America. Applied Economics Letters, 2010, 17(4), 381–86.
• Johnston, R. B. & Nedelescu, M. O. (2006). The Impact of Terrorism on Financial Markets. Journal of Financial Crime, 13(1), 7-25.
• Karolyi, G. A. & Martell, R. (2010). Terrorism and The Stock Market. International Review of Applied Financial Issues and Economics, 2, 285-314.
• Kollias, C., Papadamou, S., & Stagiannis, A. (2011). Terrorism and Capital Markets: The Effects of the Madrid and London Bomb Attacks. International Review of Economics and Finance, 20, 532-541.
• Korkmaz, Ö. (2018). Terörizm ve Makroekonomi: Avrasya Ülkeleri Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 1 (2), 75-85.
• Krueger, A. B. & Maleckova, J. (2003). Education, Poverty and Terrorism: Is there a Causal Connection? Journal of Economic Perspectives, 17 (4), 119-144.
• Liargovas, P. & Repousis, S. (2010). The Impact of Terrorism on Greek Banks’ Stocks: An Event Study. International Research Journal of Finance and Economics, 51, 1450-2887.
• Mercan, M. (2014). Feldstein-Horioka Hipotezinin AB-15 ve Türkiye Ekonomisi için Sınanması: Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Yapısal Kırılmalı Dinamik Panel Veri Analizi, Ege Akademik Bakış, 14(2), 231-245.
• Nikkinen, J. Omran, M., Sahlstrom, P., & Aijo, J. (2008). Stock Returns and Volatility Following The September 11 Attacks: Evidence from 53 Equity Markets. International Review of Financial Analysis, 17(1), 27-46.
• Persitz, D. (2007). The Economic Effects of Terrorism: Counterfactual Analysis of the Case of Israel. <http://www.tau.ac.il/~persitzd/TER.pdf>, 1-55,
• Pesaran, M. H. Ullah, A. & Yamagata, T. (2008). A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross Section Independence. Econometrics Journal, 11(1), 105-127.
• Pesaran, M. H. & Yamagata, T. (2008). Testing Slope Homogeneity İn Large Panels. Journal of Econometrics, 142(1), 50-93.
• Sandler, T. & Enders, W. W. (2008). Economic Consequences of Terrorism in Developed and Developing Countries: An Overview, in: Philip Keefer and Norman Loayza (eds.). Terrorism, Economic Development and Political Openness. Cambridge: Cambridge University Press.
• Seki, İ. & Akyıldız, A. (2018). Türkiye’deki Terör Olaylarının Döviz Kuru Üzerine Etkisi: Ekonometrik Bir Yaklaşım. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(8), 76-91.
• Tatoğlu, ‪F. Y. (2012). Panel Veri Ekonometrisi. Beta Basım Yayım Dağıtım.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
• Vision of Humaninty Veri Tabanı, www.visionofhumanity.org/ Erişim Tarihi: 15.10.2020
• Watts, A. (1975). Huang, Al Chungliang (ed.). TAO: Su Yolu. New York: Pantheon Kitapları. pp. vii – xiii.
• Westerlund, J. & Edgerton, D. L. (2007). A Panel Bootstrap Cointegration Test. Economics Letters 97, 185–190.
• Wilkinson, P. (1974). Pollitical Terorrism. New York, Halsted Press, John Willey&Sons