The Effect of Green Organizational Climate and Green Behavior on Job Satisfaction in Hotel Business: The Case of Muğla

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 592 - 614, 30.06.2023

Nurçin Mert , Işıl Arıkan Saltık

https://doi.org/10.47097/piar.1284920

Cited By: 1

Öz

Tourism businesses have started to give more importance to their environmental performance, in parallel with the increase in individual and social awareness on environmental sustainability. Environmentally conscious management approach accelerates the development of green organizational climate and green behavior in hotel businesses that want to increase their competitiveness. The development of green organizational climate and green behavior in hotel businesses is important because it contributes to the environmental sustainability of the organization as well as reducing the use of organizational resources. The aim of this study is to examine the effect of green organizational climate and green behavior on job satisfaction in hotel businesses. Research data were collected from 383 hotel employees using the questionnaire technique. The factor validity of the measurement tools was tested with exploratory and confirmatory factor analyses. Regression analysis was used to test the research hypotheses. As a result of the research, it was determined that the green organizational climate affects green behavior and job satisfaction. However, it was determined that green behavior did not have a significant effect on job satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Green Organization Climate, Environmental Behavior, Job Satisfaction, Hotel Business, Tourism.

Otel İşletmelerinde Yeşil Örgüt İklimi ve Yeşil Davranışın İş Tatminine Etkisi: Muğla Örneği

Öz

Çevresel sürdürülebilirlik konusunda bireysel ve toplumsal farkındalığın artışına paralel olarak turizm işletmeleri çevresel performanslarına daha fazla önem vermeye başlamıştır. Rekabet gücünü artırmak isteyen otel işletmelerinde çevreye duyarlı yönetim anlayışı yeşil örgüt ikliminin ve yeşil davranışın gelişim sürecini hızlandırmaktadır. Otel işletmelerinde yeşil örgüt iklimi ve yeşil davranışın gelişimi, örgütsel kaynakların kullanımını azaltmanın yanı sıra örgütün çevresel sürdürülebilirliğine sağladığı katkıdan dolayı önemlidir. Bu çalışmanın amacı, otel işletmelerinde yeşil örgüt iklimi ve yeşil davranışın, iş tatmini üzerine etkisinin incelenmesidir. Araştırma verileri anket tekniği kullanılarak 383 otel çalışanından toplanmıştır. Ölçme araçlarının faktör geçerlilikleri açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ile sınanmıştır. Araştırma hipotezlerini test etmek için regresyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda yeşil örgüt ikliminin, yeşil davranışı ve iş tatminini etkilediği belirlenmiştir. Buna karşın yeşil davranışın iş tatmini üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yeşil Örgüt İklimi, Yeşil Davranış, İş Tatmini, Otel İşletmeleri, Turizm

Kaynakça

• Ağaoğlu, O. K. (1992). İşgücünü Verimli Kullanma Tekniklerinin Turizm Sektörüne Uygulanması. Verimlilik Dergisi, 457, 110-121.
• Akandere, G. (2019). Çalışanların Çevresel Tutkusunun Yeşil Davranışları Üzerindeki Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(04), 387-404.
• Akbaba, M. (2019). Örgütsel Adalet İşgörenlerin Yeşil Örgütsel Davranışını Etkiler Mi?. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 641-660.
• Aksu, B. Ç. ve Doğan, A. (2021). Çevresel Sürdürülebilirlik ve İnsan Kaynakları Yönetimi Fonksiyonlarının Yeşil İnsan Kaynakları Bağlamında Değerlendirilmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 137-148.
• Amrutha, V. N. ve Geetha, S. N. (2021). Linking Organizational Green Training and Voluntary Workplace Green Behavior: Mediating Role of Green Supporting Climate and Employees Green Satisfaction. Journal of Cleaner Production, 290
• Arslanertik, E. ve Özgen, I. (2007). Otel İşletmelerinde Çevresel Muhasebe. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 2(8), 163-179.
• Aşan, Ö. ve Erenler, E. (2008). İş Tatmini ve Yaşam İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ekonomi ve Yönetim Fakültesi Dergisi, 13(2).
• Bhutto, N. A. ve Laghari, M. K. (2012). A Comparative Study of Organizational Climate and Job Satisfaction in Public. Pravite and Foreign Banks Asian Social Science, 8(4), 259.
• Bissing‐Olson, M. J., Iyer, A., Fielding, K. S., ve Zacher, H. (2013). Relationships Between Daily Affect And Pro‐Environmental Behavior At Work: The Moderating Role Of Pro‐Environmental Attitude. Journal of Organizational Behavior, 34(2), 156-175.
• Brislin, R., Lonner, W. ve Thorndike, R. (1973). Cross-Cultural Research Methods. New York: John Wiley.
• Büyükipekçi, S. ve Şimşek, Ş. (2018). Otel Sektöründe Çevre Dostu Yönetim ve Çevre Muhasebesinin Önemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Yüksek Okulu Dergisi, 21(2), 336-347.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Yayıncılık. Ankara.
• Chou, C. J. (2014). Hotels’ Enviromental Politicies and Employee Personal Enviromental Beliefs: Interactions and Outcomes. Tourism Management, 40, 436-446.
• Çavuşoğlu, S. ve Durmaz, Y. (2019). Yeşil Davranışlara Karşı Tutumun Ziyaret Niyetine Etkisinde Yeşil İmajın Düzenleyicilik Rolü: Yeşil Oteller Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(2), 303-315.
• Danish, R. O., Draz, U. ve Ali, H. Y. (2015). Impact of Organizational Climate on Job Satisfaction and Organizational Commitment in Education Sector of Pakistan. Amerikan Journal of Mobil Systems, Applications and Services, 1(2), 102-109.
• Dilek, H. (2005). Liderlik Tarzlarının ve Adalet İfadesinin: Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Yönelik Bir Araştırma Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gebze Üniversitesi. Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• Doğan, Ç. (2009). Örgüt İkliminin İş Tatmini Üzerine Etkisi: Bir Uygulama Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dumont, J., Shen, J., ve Deng, X. (2017). Effects of Green HRM Practices on Employee Workplace Green Behavior: The Role of Psychological Green Climate and Employee Green Values. Human Resource Management, 56(4), 613-627.
• Emeksiz, M. (2007). Küçük Otel İşletmeleri Ve Çevre Yönetimi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(18), 141-156.
• Erbaşi, A. (2019). Yeşil Örgütsel Davranış Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Istanbul Management Journal, (86), 1-23.
• Erkorkmaz, Ü., Etikan, İ., Demir, O., Özdamar, K. ve Sanisoğlu, S. Y. (2013). Doğrulayıcı Faktör Analizi Ve Uyum İndeksleri. Turkiye Klinikleri Journal Of Medical Sciences, 33(1), 210-223.
• Eroğlu, F. (2000). Davranış Bilimleri. Beta Basım Yayın Dağıtım. İstanbul.
• Eroymak, S., İzgüden, D. ve Erdem, R. (2018). Çalışanların Yeşil Davranışının Kavramsal Çerçevede İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ekonomi ve Yönetim Fakültesi Araştırmaları Dergisi, 23(3).
• Fatoki, O. (2019). Hotel Employees’ Pro-Environmental Behaviour: Effect of Leadership Behaviour. Institutional Support and Workplace Spirituality, Sustainability, 11(15), 4135.
• Gatersleben, B., Steg, L., ve Vlek, C. (2002). Measurement And Determinants Of Environmentally Significant Consumer Behavior. Environment And Behavior, 34(3), 335-362.
• Gök, S. (2009). Örgüt İkliminin Çalışanların Motivasyonuna Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2),587-605.
• Gökdeniz, A. (2017). OtelSektöründe Yeşil Yönetim Kavramı, Eko Etiket ve Yeşil Yönetim Uygulama Örnekleri. International Journal of Social and Economic Sciences, 7(2), 70-77.
• Graves, L.M., Sarkis, J. ve Gold, N. (2019), Employee Proenviromental Behavior in Russia: The Roles of Top Management Commitment, Managerial Leadership, and Emlployee Motivies, Resources, Conservation and Recycling, 140, 54-64.
• Güçlü, N. (2003). Örgüt Kültürü. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 61-85.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
• Hulin, C. L., ve Judge, T. A. (2003). Job Attitudes. In W. C. Borman, D. R. Ilgen, and R. J. Klimoski (Eds.), Handbook Of Psychology: Industrial And Organizational Psychology, 255–276. John Wiley & Sons Inc.
• Iqbal, Q., Hassan, S.H., Akhtar, S. ve Khan, S. (2018). Employee’s Green Behavior For Environmental Sustainability: A Case Of Banking Sector İn Pakistan. World Journal Of Science, Technology And Sustainable Development, 15(2), 118-130.
• Jeronimo, H. M., Henriques, P. L., Lacerda, T. C., Silva, F. P.ve Vieira, P. R. (2020). Going Green And Sustainable: The İnfluence Of Green HR Practices On The Organizational Rationale for Sustainability, Journal Of Business Research, 112, 413–421.
• Karcıoğlu, F. (2001). Örgüt Kültürü ve Örgüt İklimi İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1-2). 265-283.
• Kılıç, N. ve Vatansever, Ç. (2017). Çalışanların “Yeşil” Tutum Ve Davranışları İle Yaşam Değerleri İlişkisi, 1-32.
• Kim, Y. J., Kim, W. G., Choi, H. M. ve Phetvaroon, K. (2019). The Effect Of Green Human Resource Management On Hotel Employees’ Eco-Friendly Behavior And Environmental Performance. International Journal of Hospitality Management, 76, 83-93.
• Kirk, J. L. (2010). Sustainable Environments And Pro-Environmental Behavior. A Thesis for Degree of Master of Science, University of Nebraska.
• Kline, R. B. (2016). Principles and Practice of Structural Equation Modelling, 4. Baskı, New York: Guliford Press.
• Knoop, R. (1995). Relationships Among Job Involvement, Job Satisfaction and Organizational Commitment for Nurses, Journal of Psychology, 29: 641-666
• Kollmuss, A. ve Agyeman, J. (2002). Mind The Gap: Why Do People Act Environmentally And What Are The Barriers To Pro-Environmental Behavior?. Environmental Education Research, 8(3), 239-260.
• Köşker, Z. Ve Gürer, A. (2020). Sürdürülebilirlik Çerçevesinde Yeşil Örgüt Kültürü. Ekonomi İşletme Siyaset Ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 6(1), 88-109.
• Krejcıe, V.R., Morgan,W.D., (1970). Determining Sample Size For Research Activities. Educational And Psychological Measurement, 30, 607-610.
• Lehal, R. (2004). Research Design in Relation to Study of Organizational Climate, Job Satisfacton and Managerial Effectiveness. Research Methodology içinde Managemen. Theory and Cases, Deep and Deep Publishers, New Delhi.
• Milliman, J. ve Clair, J. (1996). Best Enviromental HRM Pratices in the US. In: Wehrmeyer, W. (Ed.), Greening People: Human Resource and Enviromental Management. Greenleaf Publishing, Sheffield, UK, 49-74.
• Muğla İl ve Turizm Müdürlüğü, (2020). https://mugla.ktb.gov.tr/TR-271320/konaklama-tesisleri.html (Erişim tarihi: 01.09.2020)
• Nemli, E. (2001). Çevreye Duyarlı Yönetim Anlayışı. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (23-24), 211-224.
• Norton, T. (2016). A Multilevel Perspective on Employee Green Behavior, Phd Thesis, The Universıty of Queensland, Australia
• Norton, T. A., Zacher, H. ve Ashkanasy, N. M. (2012). On The İmportance Of Pro-Environmental Organizational Climate For Employee Green Behavior. Industrial and Organizational Psychology, 5(4), 497-500.
• Oncer, A. Z. (2019). Örgütlerde Yeşil İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları: Teorik Bir İnceleme. İş ve İnsan Dergisi, 6(2), 199-208.
• Ones, D. S. ve Dilchert, S. (2012a). Environmental Sustainability At Work: A Call To Action. Industrial And Organizational Psychology, 5(4), 444-466.
• Ones, D. S. ve Dilchert, S. (2012b). Employee Green Behaviors. pp. 85-115, (Ed.) Jankson, E.S., Ones, D. S., Dilchert, S., Managing Human Resources for Enviromental Sustainability, Wiley.
• Özalp, Ö. (2019). Otel Çalışanlarının Yeşil Örgüt İklimi Algılarının Yeşil Örgütsel Davranışları Üzerine Etkisi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Pallant, J. (2017). SPSS Kullanma Kılavuzu (Çev. Sibel, Balcı ve Berat, Ahi.). Baskı, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Pham, N. T., Tučková, Z. ve Jabbour, C. J. C. (2019). Greening The Hospitality İndustry: How Do Green Human Resource Management Practices İnfluence Organizational Citizenship Behavior İn Hotels? A Mixed-Methods Study. Tourism Management, 72, 386-399.
• Rizaoğlu, B. Ve Ayyildiz, T. (2008). Konaklama İşletmelerinde Örgüt Kültürü Ve İş Tatmini: Didim Örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(1), 7-20.
• Robertson, J. L. ve Barling, J. (2013). Greening Organizations Through Leaders' İnfluence On Employees' Pro‐Environmental Behaviors. Journal Of Organizational Behavior, 34(2), 176-194.
• Roscoe, S., Subramanian, N., Jabbour, C. J., ve Chong, T (2019). Green Human Resource Management And The Enablers of Green Organisational Culture: Enhancing A Firm’s Enviromental Performance for Sustainable Development. Business Strategy And The Environment, 28(5), 737-749.
• Sezgin, F., ve Sönmez, E. (2018). Örgüt Kültürü ve İklimi Çalışmalarının Sistematik İncelenmesi Bir İçerik Analizi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 19(1). 257-275.
• Stern, P. C. (2000). New Environmental Theories: Toward A Coherent Theory Of Environmentally Significant Behavior. Journal Of Social İssues, 56(3), 407-424.
• Şeşen, H. (2010). Kontrol Odağı, Genel Öz Yeterlik, İş Tatmini Ve Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Ankara’da Bulunan Kamu Kurumlarında Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 195-220.
• Tutar, H. ve Altınöz, M. (2010). Örgütsel İklimin İşgören Performansı Üzerine Etkisi: OSTİM İmalat İşletmeleri Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(2), 195-218.
• Uğur, A. ve Öner M. (2019). Çevreci Çalışan Davranışı: Bütünleştirici Literatür Değerlendirmesi. Sakarya Üniversitesi Seçme Yazılar, Sakarya Kitabevi, Sakarya.
• Uslu, Y. D. ve Kedikli, E. (2017). Sürdürülebilirlik Kapsamında Yeşil İnsan Kaynakları Yönetimine Genel Bir Bakış. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 52(3), 66-81.
• Wright, T. A. ve Cropanzano R. (1998). Emotional Exhaustion as a Predictor of Job Performance and Voluntary Turnover. Journal of Applied Psychology, 18(3): 486-493.EK
• Yılmaz, V., Çelik, H. E., ve Yağızer, C. (2009). Çevresel Duyarlılık Ve Çevresel Davranışın Ekolojik Ürün Satın Alma Davranışına Etkilerinin Yapısal Eşitlik Modeliyle Araştırılması.
• Yiğit, B. (2017). Örgütsel Davranışta Yeni Bir Yaklaşım: Yeşil İşgören Davranışı. Uluslararası Beşeri ve Sosyal Bilimler İnceleme Dergisi, 1(1), 67-70.
• Yusoff, Y. M., Nejati, M., Kee, D. M. H., ve Amran, A. (2020). Linking Green Human Resource Management Practices To Environmental Performance İn Hotel İndustry. Global Business Review, 21(3), 663-680.
• Zhao, H. ve Zhou, Q. (2021). Socially Responsible Human Resource Management And Hotel Employee Organizational Citizenship Behavior For The Environment: A Social Cognitive Perspective. International Journal Of Hospitality Management, 95, 102749.
• Zientara, P. ve Zamojska, A. (2018). Green Organizational Climates And Employee Pro-Environmental Behaviour İn The Hotel İndustry. Journal Of Sustainable Tourism, 26(7), 1142-1159.