The lead-lag relationship between stock markets and consumer sensitivity: the Case of Turkey

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 64 - 79, 22.06.2020

Abdulkadir Kaya

Öz

Mobility in real and financial
markets varies depending on the decisions of investors. By determining consumer
sensitivity, it will be possible to determine the direction of prices of assets
in the market. In this study, monthly data of January 2002-April 2019 period
examined whether stock prices are a leading indicator of confidence indices
representing consumer sentiment. As a result of the analysis, it is concluded
that there is one-way causality from BIST variable to TGE, TBE and TEE
variables, and the average 1% positive shocks occurring in the BIST variable
have a two-month effect on the TGE, TBE and TEE variables and the effect
disappears in the following months

Anahtar Kelimeler

Consumer Sensitivity, Consumer Confidence Index, Consumer Expectation Index, Consumption Tendency Index, Stock Markets

Menkul Kıymet Piyasaları ve Tüketici Duyarlılığı Öncül Ardıl İlişkisi: Türkiye Örneği

Öz

Reel ve finansal piyasalardaki
hareketlilik yatırımcıların kararlarına bağlı olarak değişmektedir. Tüketici
duyarlılığının belirlenmesi ile piyasadaki varlıkların fiyatlarının yönünü
belirlemek mümkün olabilecektir. Bu çalışmada Ocak 2002-Nisan 2019 dönemi aylık
verileri kullanılarak, hisse senedi fiyatlarının, tüketici duyarlılığını temsil
eden güven endekslerinin bir öncü göstergesi olup olmadığı incelenmiştir.
Yapılan analizler sonucunda BIST değişkeninden TGE, TBE ve TEE değişkenlerine
doğru tek yönlü nedenselliğin bulunduğu ve BIST değişkeninde meydana gelen
ortalama % 1 oranındaki pozitif şokların TGE, TBE ve TEE değişkenleri üzerinde
yaklaşık iki aylık bir etkiye sahip olduğu ve takip eden aylarda etkinin
ortadan kalktığı sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Tüketici Duyarlılığı, Tüketici Güven Endeksi, Tüketici Beklenti Endeksi, Tüketim Eğilimi Endeksi, Menkul Kıymet Piyasaları

Kaynakça

• Afshar, T. (2007). Stock Return, Consumer Confidence, Purchasing Manager’s Index And Economic Fluctuations. Journal of Business & Economics Research. 8, 97-106.
• Akıncı, G.Y., Akınca, M. ve Yılmaz, Ö. (2014). Finansal Gelişmişliğin Makroekonomik Belirleyicileri: Türkiye İçin Bir VAR Modeli”. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi. 6 (1), 1-15.
• Cangöz İ. (2018). Borsa İstanbul 100 Endeksi ile Tüketici Güven Endeksleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Fiscaoeconomia. 2(1), 136-153.
• Charemza, W.W. ve Deadman, D.F. (1993). New Directions in Econometric Practice. UK: Edward Elgar Publishing
• Chen, S. S. (2011). Lack of consumer confidence and stock returns. Journal of Empirical Finance. 18, 225-236.
• DeWitt, B. L. (2017). Effect Of Consumer Confıdence and Income on Stock Market Partıcıpatıon in The Unıted States. Capella University, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Eyüboğlu, S. ve Eyüboğlu, K. (2018). Tüketici Güven Endeksi İle Borsa İstanbul Sektör Endeksleri Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 33 (1), 235-259.
• Ferrer, E. vd. (2016). Consumer confidence indices and stock markets’ meltdowns. The European Journal of Finance. 22 (3), 195-220.
• Fisher, K.L. ve Statman, M. (2002). Consumer confidence and stock returns.  SSRN Electronic Journal 30(1), 1-21.
• Granger, C.W.J. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models ve Cross-Spectral Methods. Econometrica. 37 (3), 424-438.
• Gujarati, D. N. (1999). Temel Ekonometri (Çev. Ümit Şenesen, Gülay G. Şenesen), Literatür Yayıncılık.
• Güngör, B. ve Yılmaz, Ö. (2008). Finansal Piyasalardaki Gelişmelerin İktisadi Büyüme Üzerine Etkileri: Türkiye İçin Bir VAR Modeli, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(1), 173-193.
• Jansen, W. J. ve Nahuis, N. J. (2003). The stock market and consumer confidence: European evidence. Economics Letter. 79, 89-98.
• Johansen, S. ve Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Applications to Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 169-210.
• Kadılar, C. (2000), Uygulamalı Çok Değişkenli Zaman Serileri Analizi, Ankara: Bizim Büro Basımevi.
• Kandır, S.Y. vd. (2013). Yatırımcı Duyarlılığı Temsilcileri: Yatırım Ortaklıkları İskontosu ve Tüketici Güven Endeksi Örneği. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi. 7 (2), 55-75.
• Karnizova, L. ve Khan, Hashmat (2015). The stock market and the consumer confidence channel: evidence from Canada. Empir Econ. 49, 551-573.
• Mermer, İ. (2014). Tüketici Güven Endeksi ve Hisse Senedi Getirileri İlişkisi: BIST Üzerine Bir Uygulama. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Olgaç, S. ve Temizel, F. (2008). Yatırımcı Duyarlılığının Hisse Senedi Getirileri İlişkisi: Türkiye Örneği. TİSK Akademi. 2, 224-240.
• Ottoo, M. W. (1999). Consumer Sentiment and Stock Market. Finance and Economics Dicussion Series from Board of Governors of Federal Reserve System. https://www.federalreserve.gov/pubs/feds/1999/ 199960/199960pap.pdf. Erişim Tarihi: 25.07.2019.
• Solanki, K. ve Seetharam, Y. (2014). Is consumer confidence an indicator of JSE performance?. Vizja Press & IT. 8 (3), 257-274.
• TDK (2019). Türk Dil Kurumu. www.tdk.gov.tr
• Topuz, Y. V. (2017). Tüketici Güveni Ve Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 7(1), 53-65.
• Vurur, N.S. ve Diler, H. G. (2018). Türkiye Ekonomisinde Güven-Hisse Senedi Getiri İlişkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi. 10(1), 581-596.
• Yılmaz, Ö. ve Akıncı, M. (2011). İktisadi Büyüme İle Cari İşlemler Bilançosu Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 363-377.
• https://www.bloomberght.com/bloomberg-ht-guven-endeksi-hesaplama-methodu-2224483. Erişim Tarihi: 12.01.2020
• https://tr.investing.com/indices/ise-100