Blok Birleşimleri Farklı Yapılan Üç Dairesel Kemerin Performans Kıyaslaması

Yıl 2005, Cilt: 8 Sayı: 2 - Cilt: 8 Sayı: 2, 223 - 226, 01.06.2005

Nihat Sinan Işık Ahmet Gökdemir

Öz

Tarihi yapıların temel taşıyıcı sistemleri olan kemerler dairesel, sepet kulpu, sivri ve düz olarak dört temel geometrik şekilde yapılmışlardır. Kemerler basınca çalışan yapı elemanlarıdır ve geometrik şekilleri sayesinde üzerlerindeki gerilmeyi üzengileri aracılığıyla sağ ve sol mesnetlere doğru aktarırlar. Bu olay kemerlenme etkisi olarak bilinmektedir. Kemerin geometrisi ve kemeri oluşturan malzeme kemerin gerilme aktarabilme yeteneğini yani yük taşıma kapasitesini belirler. Bu çalışmada, kemerleri oluşturan bloklar arasındaki yüzeylerin özellikleri ve blokları birbirine bağlayan harcın kemer davranışına olan etkilerini belirleyebilmek için üç dairesel kemer blokları düz harçlı, geçmeli-harçlı ve düz harçsız olarak yapılmış ve kemerler kırılana kadar giderek artan üniform yayılı yük ile yüklenerek, yük-deformasyon ve tüketilen toplam enerji-deformasyon grafikleri oluşturulmuştur. Deneysel çalışmalar sonucunda blokları düz-harçlı olarak yapılan kemerin yük taşıma kapasitesi bakımından en çok yük taşıyan kemer olmamasına rağmen toplam enerji tüketiminin diğer kemerlere oranla oldukça yüksek olduğu, yani kemer yenilmeye başladığında göçmeden plastik deformasyonlar yapabildiği ve bu özelliğinden dolayı test edilen kemerler içinde en yüksek performansa sahip kemer olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Kemerler, Dairesel kemer, Sivri kemer, Sepet kulpu kemer, Düz kemer, Kemerlerin taşıma gücü

Performance Comparison of Three Circular Arches Constructed with Different Block Contacts

Öz

Arches which are the carrier systems of historical structures were constructed as four basic geometrical shapes; circular, basket handle, sharp point and flat types. Arches can only carry compressional loads and they transfer these loads to right and left sides. This phenomenon is known as arching effect. Arch material and geometry determine the ability of arch’es load transfer, in other words its load carrying capacity. In this study, three circular arches were constructed with smooth interface – mortar, smooth interface without mortar, interlocking interface with mortar block contact properties. These arches were loaded uniformly until failure is occured. Each arch’es load-deformation and total energy consumed-deformation graphs were drawn. According to test results although the arch constructed by using interlocking interface with mortar has the highest load carrying capacity, it was determined that the arch constructed using smooth interface with mortar has the highest performance because of its superior deformation energy consuming capacity with respect to other arches

Anahtar Kelimeler

Arches, Circular arch, Sharp arch, basket handle arch, flat arch, load carrying capacity of arches