Ağır Ticari Bir Vasıtanın Sürülebilirliğinin Araştırılması Amacıyla Aktarma Organlarının Elastik Elemanlarla Modellenmesi

Yıl 2015, Cilt: 18 Sayı: 3, 155 - 164, 01.09.2015

Ziya Caba Orhan Atabay Ahmet Güney

Öz

Son yıllarda ağır ticari taşıt pazarında ortaya çıkan talep, imalatçıları daha yüksek motor gücüne ve anma momentine sahip araçları üretmeye yöneltmektedir. Bu talep kullanıcıların asıl beklentileri olan tekerleklere aktarılan momentin büyüklüğü ile ilgili performans ihtiyacına yöneliktir. Performansın artmasına ek olarak, ses – titreşim – gürültü, taşıt dinamiği gibi diğer taşıt özelliklerinde de müşteri beklentileri artmıştır. Bunun yanında sürülebilirlik (driveability) de aracın önemli özelliklerinden biri olmuştur. Ürün geliştirme çalışmalarının erken fazlarında sürülebilirliğin ve aktarma organlarındaki yüksek tahrik kuvvetlerinin etkisi ile müşteri tarafından daha rahat fark edilebilecek olası sürülebilirlik kusurlarının analiz edilmesi zorunlu hale gelmiştir.Bu çalışmada, sürülebilirlik ve sürülebilirlik kusurları ile ilgili analizleri yapabilmek amacıyla Matlab/Simulink ortamında farklı aktarma organları bileşenlerini üç farklı detay seviyesinde yansıtacak araç modelleri oluşturulmuştur. Oluşturulan bu modellerin analizleri ile elde edilen geçici hal manevra sonuçları, taşıt test sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Aks millerinin de elastik olarak modellendiği taşıt modeli sonuçlarının sürülebilirliğin ve sürülebilirlik kusurlarının analizi için yeterli olduğu ve detaylı bir lastik modelinin gerekli olmadığı gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürülebilirlik, Taşıt Modeli, Aktarma Organları Modeli, Ağır Ticari Taşıt

Modelling of The Driveline of A Heavy Duty Vehicle With Elastic Components for Investigating Its Driveability

Öz

Market demand has been pushing the truck manufacturers to provide trucks with more engine power and torque to the market. This demand is essentially related to the performance expectation of the customers to have high wheel torques available. In addition to the performance increase, also the customer expectations have increased on other attributes such as Noise Vibration Harshness (NVH), vehicle dynamics and etc. Driveability has also become an important attribute of the vehicle. A product needs to be developed to satisfy these expectations related to the stated attributes. This necessity brings up the need of analysis of driveability and driveability error states, which will be more obvious because of high torques in the driveline. High torques in the driveline is a result of the high transmission ratio and engine torques in the driveline. Within the scope of the presented work, three vehicle models reflecting driveline components in different detail levels are created in Matlab environment in order to perform the mentioned analysis of driveability and driveability error states. The transient maneuver results obtained from these models are compared to test results of the real vehicle. The results show that in order to analyze the driveability and driveability error states, the elastic driveline model where the drive shafts are modelled is sufficient. The contribution of the tire models to reflect driveability is limited

Anahtar Kelimeler

Drivability, Vehicle Model, Driveline Model, Heavy-Duty Vehicle