Müzik ve Meşruiyet: Meşruiyet Teorileri Üzerinden Bir İnceleme

Yıl 2022, Sayı: 22, 57 - 77, 01.09.2022

Selim Tan

Öz

Söz konusu meşruiyet olduğunda siyaset, yönetim biçimleri, hükûmetler, otoriteler, kurumlar, statü hiyerarşileri, maddi eşitsizlikler gibi birçok farklı başlığın ele alınabilmesi mümkündür. Bu başlıklara başta örgüt çalışmaları ve sosyal psikoloji olmak üzere felsefe, siyaset bilimi, sosyoloji alanlarında etraflıca değinen bir literatür göze çarpar. Burada müziğin de bir meşruiyet nesnesi olarak ele alınmaya oldukça uygun olduğu görülse de müzik literatürü (müzikoloji, etnomüzikoloji, müzik eğitimi vb.) dâhilinde meşruiyetin, çoğunlukla sözlük anlamına koşut otoritenin tanıması ve onaması şeklinde yorumlandığı görülür. Bu durum müzikte meşruiyetin ne anlama geldiği sorgulanmaksızın, ortak duyu düzeyiyle yetinildiğine işaret eder. Dolayısıyla çalışma, teorik bir bakış açısıyla müziksel meşruiyet ve türlerini ortaya koymayı amaçlar. Zira meşruiyeti ortak duyu düzeyinde kavrayan çalışmalar; meşruiyetin gerçekleşme biçimlerini ve altında yatan güç ilişkilerini göstermede yetersiz kalır. Buna meşruiyetin kavramsal düzeyde neye gönderme yaptığı konusunda müphemlik de eşlik edebilmektedir. Bu nedenle sınırlı ve operasyonel bir mahiyet arz etse de belli meşruiyet teorilerine yaslanan çalışmaların daha açık ve işlevsel olduğu görülür. Bu doğrultuda “müzik ve meşruiyet” temasını sosyoloji, örgüt çalışmaları ve sosyal psikoloji meşruiyet teorileri çerçevesinde müziksel alana uyarlayan ve özgün yaklaşımlar geliştirme niyeti taşıyan çalışmalar olsa da sayıca az ve teorik düzeyi sınırlıdır. Böylece bu çalışma, “müzik ve meşruiyet” temalı çalışmalarda ortak duyu düzeyini de dikkate alarak meşruiyet teorilerini müziksel alana tahvil etme yanı sıra müziksel meşruiyet ve türlerini detaylıca tartışmayı hedefler. Bu minvalde ilk etapta Zelditch’in meşruiyete yönelik klasik teoriler, konsensüs teorileri, çatışma teorileri ve karışık stratejiler olarak ifade ettiği dört temel teorik eğilim üzerinde durulur. Daha sonrasında başta örgüt çalışmaları literatürüne yoğunlaşan Suddaby vd.’nin meşruiyeti “mülk olarak meşruiyet”, “süreç olarak meşrulaşma” ve “algı olarak meşruiyet” olarak yapılandırdığı üç temel yaklaşım ele alınır. Bu kapsamda “Meşruiyet nedir?”, “Meşruiyet nerede oluşur?” ve “Meşruiyet nasıl gerçekleşir” sorularına yanıt aranır. Son olarak “müzik ve meşruiyet” temalı çalışmaların değerlendirilmesine koşut mevcut değinilen teoriler ışığında müziksel meşruiyet ve türleri incelenir ve kavramsallaştırılır.

Anahtar Kelimeler

Müziksel Meşruiyet, Meşruiyet, Meşruiyet Teorileri, Değer, Müziksel Değer

Music and Legitimacy: An Analysis Through Theories of Legitimacy

Öz

Under the umbrella of legitimacy, it is possible to deal with many diverse subjects -politics, polities, governments, authorities, institutions, status hierarchies, and wealth inequalities. There is literature in philosophy, political science, sociology, and particularly organization studies with social psychology that deals with these subjects elaborately. Although music is appropriate enough to be considered as a legitimacy object, musical literature (musicology, ethnomusicology, music education, etc.) often uses legitimacy only in reference to the recognition and approval of authorities parallel to its lexical meaning. This position indicates that regardless of what legitimacy means in music, at the commonsense level it is gratified. This paper therefore aims to reveal what legitimacy means in music and its types from a theoretical perspective. Studies that comprehend legitimacy at the commonsense level are insufficient in exposing how legitimacy occurs and the power relations that underlie it. This is accompanied by ambiguity about what legitimacy refers to at the conceptual level. Although limited and operational in nature, studies based on known legitimacy theories are clear and more functional. Studies that match the theme of “music and legitimacy” in the musical field within the framework of sociology, organization studies, and social psychology legitimacy theories and aim to develop original approaches are few and their theoretical level limited. Thus, this paper further aims to more directly convert current legitimacy theories into the musical field and discuss musical legitimacy and its types more comprehensively while also taking those commonsense level studies within this theme into consideration. First, as Zelditch refers to them, the four fundamental theoretical approaches of legitimacy -classical theories, consensus theories, conflict theories, and mixed strategies- are emphasized. Later, the basic approaches that Suddaby et al., who primarily focused on organization studies literature, which configure legitimacy as “legitimacy as property”, “legitimation as process”, and “legitimacy as perception” are discussed. In this context, the answers to questions “What is legitimacy?”, “Where does it occur?” and “How does it occur?” are sought. Finally, in the light of existing theories and in parallel with evaluation of studies within the theme of “music and legitimacy”, musical legitimacy and its types are analyzed and conceptualized.

Anahtar Kelimeler

Musical Legitimacy, Legitimacy, Theories of Legitimacy, Value, Musical Value

Kaynakça

• Adorno, T. W. (1999). Popüler Müzik Üzerine (E. Çelik, Çev). Toplumbilim, 1999(9), 69-77. (Özgün eser 1941 tarihlidir)
• Aldrich, H. E. & Fiol, C. M. (1994). Fools Rush in? The Institutional Context of Industry Creation. Academy of Management Review, 19(4), 645-670.
• Appelrouth, S. (2005). Body and Soul: Jazz in the 1920s. American Behavioral Scientist, 48(11), 1496-1509.
• Aristoteles (1975). Politika (M. Tuncay, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları. (Özgün eser M.Ö. 350 tarihlidir)
• Ashforth, B. E. & Gibbs, B. W. (1990). The Double-Edge of Organizational Legitimation. Organization Science, 1(2), 177-194.
• Baum, J. A. & Oliver, C. (1991). Institutional Linkages and Organizational Mortality. Administrative Science Quarterly, 36(2), 187-218.
• Beard, D. & Gloag, K. (2005). Musicology: The Key Concepts. London and New York: Routledge. (Özgün eser 1987 tarihlidir)
• Bitektine, A. (2011). Toward a Theory of Social Judgments of Organizations: The Case of Legitimacy, Reputation, and Status. Academy of Management Review, 36(1), 151-179.
• Bitektine, A. & Haack, P. (2015). The “Macro” and the “Micro” of Legitimacy: Toward a Multilevel Theory of the Legitimacy Process. Academy of Management Review, 40(1), 49-75.
• Bourdieu, P. (1983). The Field of Cultural Production, or: The Economic World Reversed. Poetics, 12(4-5), 311-356.
• Bourdieu, P. (1995). Pratik Nedenler: Eylem Kuramı Üzerine (H. Tufan, Çev.). İstanbul: Kesit Yayıncılık. (Özgün eser 1994 tarihlidir)
• Bourdieu, P. (2016). Devlet Üzerine: Collège de France Dersleri (A. Sümer, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları. (Özgün eser 2012 tarihlidir)
• Bourdieu, P. (2017). Ayrım: Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi (D. F. Şannan & A. G. Berkkurt, Çev.). Ankara: Heretik Yayınları. (Özgün eser 1979 tarihlidir)
• Bozeman, B. (1993). A Theory of Government “Red Tape”. Journal of Public Administration Research and Theory, 3(3), 273-304.
• Cohen, S. (2002). Folk Devils and Moral Panics: The Creation of the Mods and Rockers. Routledge: London and New York. (Özgün eser 1972 tarihlidir)
• Deephouse, D. L. & Suchman, M. (2008). Legitimacy in Organizational Institutionalism. R. Greenwood, C. Oliver, K. Sahlin, & R. Suddaby (Ed.), The Sage Handbook of Organizational Institutionalism (s. 49-77) içinde. London: SAGE Publications.
• DiMaggio, P. J. & Powell, W. W. (1983). The Iron Cage Revisited: Institutional Isomorphism and Collective Rationality in Organizational Fields. American Sociological Review, 48(2), 147-160.
• Ellis, A. J. (1885). On the Musical Scales of Various Nations. London: Royal Society for the Encouragement of Arts, Manufactures and Commerce.
• Fisher, G., Kotha, S., & Lahiri, A. (2016). Changing with the Times: An Integrated View of Identity, Legitimacy, and New Venture Life Cycles. Academy of Management Review, 41(3), 383-409.
• Foucault, M. (2002). Archaeology of Knowledge (A. M. S. Smith, Çev.). Routledge: London and New York. (Özgün eser 1969 tarihlidir)
• Galaskiewicz, J. (1985). Interorganizational Relations. Annual Review of Sociology, 11(1), 281-304. Hannan, M. T. & Carroll, G. R. (1992). Dynamics of Organizational Populations: Density, Legitimation, and Competition. New York and Oxford: Oxford University Press.
• Helmholtz, H. L. F. (1954). On the Sensations of Tone as a Physiological Basis for the Theory of Music (A. J. Ellis, Çev.). New York: Dover Publications, Inc. (Özgün eser 1863 tarihlidir)
• Hudson, B. A. & Okhuysen, G. A. (2009). Not with a Ten-Foot Pole: Core Stigma, Stigma Transfer, and Improbable Persistence of Men’s Bathhouses. Organization Science, 20(1), 134-153.
• Johnson, C., Dowd, T. J., & Ridgeway, C. L. (2006). Legitimacy as a Social Process. Annual Review of Sociology, 32, 53-78.
• Kaemmer, J. E. (1993). İnsan Yaşamında Müzik (Y. Özer, Çev.). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Müzik Bilimleri Bölümü (Basılmamış Ders Notu).
• Karşıcı, G. (2007). Müzik Beğenisinde Kültürel Etkenler: Bir fMRI Çalışması (Tez No. 226322) [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Kirschbaum, C. (2007). Careers in the Right Beat: US Jazz Musicians’ Typical and Non‐Typical Trajectories. Career Development International, 12(2), 187-201.
• Kuran, T. (1987). Preference Falsification, Policy Continuity and Collective Conservatism. The Economic Journal, 97(387), 642-665.
• Laermans, R. (1992). The Relative Rightness of Pierre Bourdieu: Some Sociological Comments on the Legitimacy of Postmodern Art, Literature and Culture, Cultural Studies, 6(2), 248-260.
• Legitimacy. (t.y.). Cambridge Dictionary. 28 Nisan 2022 tarihinde https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/legitimacy adresinden erişildi.
• Legitimus, Legitima, Legitimum (t.y.). Latdict: Latin Dictionary and Grammar Resources. 28 Nisan 2022 tarihinde https://latin-dictionary.net/definition/25462/legitimus-legitima-legitimum adresinden erişildi.
• Levine, L. (1996). The Opening of the American Mind: Canons, Culture, and History. Beacon Press: Boston.
• Lind, E. A. (2001). Fairness Heuristic Theory: Justice Judgments as Pivotal Cognitions in Organizational Relations. J. Greenberg & R. Cropanzano (Ed.), Advances in Organizational Justice (s. 56-88) içinde. Stanford, California: Stanford University Press.
• Lopes, P. (1999). Diffusion and Syncretism: The Modern Jazz Tradition. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 566(1), 25-36.
• Lopes, P. (2000). Pierre Bourdieu’s Fields of Cultural Production: A Case Study of Modern Jazz. N. Brown & I. Szeman (Ed.), Fieldwork in Culture (165-185) içinde. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
• Lopes, P. (2004). The Rise of a Jazz Art World, Cambridge: Cambridge University Press. (Özgün eser 2002 tarihlidir)
• Low, B. & Johnston, W. (2008). Securing and Managing an Organization’s Network Legitimacy: The Case of Motorola China. Industrial Marketing Management, 37(7), 873-879.
• Machiavelli (1994). Prens (N. Güvenç, Çev.). İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi. (Özgün eser 1532 tarihlidir)
• Manuel, P. (2021). The Rosalía Polemic: Defining Genre Boundaries and Legitimacy in Flamenco. Ethnomusicology, 65(1), 32-61.
• Martin, J., Feldman, M. S., Hatch, M. J., & Sitkin, S. B. (1983). The Uniqueness Paradox in Organizational Stories. Administrative Science Quarterly, 438-453.
• Marx, K. & Engels, F. (1968). Alman İdeolojisi: Feurbach (S. Hilâv, Çev.). İstanbul: Sosyal Yayınlar. (Özgün eser 1845 tarihlidir)
• Mazza, C. (1999). Claim, Intent, and Persuasion: Organizational Legitimacy and the Rhetoric of Corporate Mission Statements, New York: Springer Science+Business Media.
• Messer, C. M., Adams, A. E., & Shriver, T. E. (2012). Corporate Frame Failure and the Erosion of Elite Legitimacy. The Sociological Quarterly, 53(3), 475-499.
• Meşruiyet, Meşruluk (t.y.). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. 28 Nisan 2022 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişildi.
• Meşruiyyet (t.y.). Osmanlıca Türkçe Sözlük. 28 Nisan 2022 tarihinde https://www.osmanlicaturkce.com/?k=me%C5%9Fruiyyet&t=%40 adresinden erişildi.
• Parsons, T. (1960) Structure and Process in Modern Societies. New York: The Free Press.
• Phillips, D. J. & Owens, D. A. (2004). Incumbents, Innovation, and Competence: The Emergence of Recorded Jazz, 1920 to 1929. Poetics, 32(3-4), 281-295.
• Platon (2005). Devlet (C. Saraçoğlu & V. Atayman, Çev.) İstanbul: Bordo Siyah Yayınları. (Özgün eser c. M.Ö. 375 tarihlidir)
• Prouty, K. E. (2008). The “Finite” Art of Improvisation: Pedagogy and Power in Jazz Education. Critical Studies in Improvisation/Études critiques en improvisation, 4(1), 1-15.
• Rao, H. (2004). Institutional Activism in the Early American Automobile Industry. Journal of Business Venturing, 19(3), 359-384.
• Redhead, S. & Street, J. (1989). Have I the right? Legitimacy, Authenticity and Community in Folk’s Politics. Popular Music, 8(2), 177-184.
• Regev, M. (1997). Rock Aesthetics and Musics of the World. Theory, Culture & Society, 14(3), 125-142.
• Rice, T. (2010). Disciplining Ethnomusicology: A Call for a New Approach. Ethnomusicology, 54(2), 318-325.
• Rousseau, J. J. (2012). Toplum Sözleşmesi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. (Özgün eser 1762 tarihlidir)
• Ruef, M. & Scott, W. R. (1998). A Multidimensional Model of Organizational Legitimacy: Hospital Survival in Changing Institutional Environments. Administrative Science Quarterly, 43(4), 877-904.
• Schmutz, V. (2009). Social and Symbolic Boundaries in Newspaper Coverage of Music, 1955-2005: Gender and Genre in the US, France, Germany, and the Netherlands. Poetics, 37(4), 298-314.
• Schmutz, V. & Faupel, A. (2010). Gender and Cultural Consecration in Popular Music. Social Forces, 89(2), 685-707.
• Schmutz, V. & van Venrooij, A. (2018). Harmonizing Forms of Legitimacy in the Consecration of Popular Music. American Behavioral Scientist, 65(1), 83-98.
• Suchman, M. C. (1995). Managing Legitimacy: Strategic and Institutional Approaches, Academy of Management Review, 20(3), 571-610.
• Suddaby, R. & Greenwood, R. (2005). Rhetorical Strategies of Legitimacy. Administrative Science Quarterly, 50(1), 35-67.
• Suddaby, R., Bitektine, A., & Haack, P. (2017). Legitimacy. Academy of Management Annals, 11(1), 451-478.
• Swartz, D. (2011). Kültür ve İktidar: Pierre Bourdieu’nün Sosyolojisi. İstanbul: İletişim Yayınları. (Özgün eser 1997 tarihlidir)
• Şen, S. (2018). Pierre Bourdieu Sosyolojisinde Düşünümsellik. Cogito, 76, 366-399. Thomas, G. V. (2002). The Canonization of Jazz and Afro-American Literature. Callaloo, 25(1), 288-308.
• Thukydides (2020). Peloponnessos Savaşları (F. Akderin, Çev.). İstanbul: Belge Yayınları. (Özgün eser M.Ö. 4. yüzyıl başları tarihlidir)
• Tost, L. P. (2011). An Integrative Model of Legitimacy Judgments. Academy of Management Review, 36(4), 686-710.
• Tost, L. P. & Lind, E. A. (2010). Chapter 1 Sounding the Alarm: Moving from System Justification to System Condemnation in the Justice Judgment Process. E. A. Mannix, M. A. Neale, & E. Mullen (Ed.), Fairness and Groups (Research on Managing Groups and Teams, Vol. 13) (3-27) içinde. UK: Emerald Group Publishing.
• Vaughn, M. P. (2019). Supermodel of the World: The Influence of Legitimacy on Genre and Creativity in Drag Music Videos. Social Psychology Quarterly, 82(4), 431-452.
• Walker, H. A., Thomas, G. M., & Zelditch Jr., M. (1986). Legitimation, Endorsement, and Stability. Social Forces, 64(3), 620-643.
• Weber, M. (1978). Economy and Society: An Outline of Interpretive Sociology. Berkeley, Los Angeles, and London: University of California Press. (Özgün eser 1922 tarihlidir)
• Weber, M. (2017). Bürokrasi ve Otorite (B. Akın, Çev.). Ankara: Adres Yayınları. (Özgün eser 1947 tarihlidir)
• Zelditch Jr., M. (2001). Theories of Legitimacy, J.T. Jost & B. Major (Ed.), The Psychology of Legitimacy: Emerging Perspectives on Ideology, Justice, and Intergroup Relations (s. 33-53) içinde. UK: Cambridge University Press.
• Zelditch, M. (2006). Legitimacy Theory. P. J. Burke (Ed.), Contemporary Social Psychological Theories (s. 324-352) içinde. Stanford, California: Stanford University Press.
• Zimmerman, M. A. & Zeitz, G. J. (2002). Beyond Survival: Achieving New Venture Growth by Building Legitimacy. Academy of Management Review, 27(3), 414-431.