AN UNNOTICED COPY OF PRAXITELES’ EROS AT PARION FROM SALAMIS ON CYPRUS

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 3, 27 - 34, 28.03.2024

Antonio Corso

https://doi.org/10.56170/propontica.1339083

Öz

The marble statue of Eros at Parion, a work by Praxiteles, is known thanks to Pliny 36.22. This Latin writer reports that a Rhodian man, Alketas, physically loved the statue. This image is reproduced on coins of this town from the reign of Antonine Pius until that of Aemilian, that is from around AD 140 to 253. This article provides a new catalogue of these coin types and a description of the Eros figure represented on coins. Statues derived from this masterpiece have been recognized, but they are variations rather than copies because they do not coincide entirely with the image of Eros represented on coins. This study provides also an updated catalogue of these variations, disposed in a chronological order, from the late classical times to the Antonine period, that is from around 340 BC to around AD 160. However, a marble statue entirely in keeping with the figure on coins does exist at the Fitzwilliam Museum, Cambridge. It originates from the gymnasium of Salamis in Cyprus. The statue dates to Hadrianic times, a period when Praxitelean statues were often copied. This copy allows us to appreciate Praxiteles’ treatment of the surfaces of this important creation for the first time.The torso reveals a good balance between the body’s structure and sense of skin, suggesting that the original statue was pertinent to the Praxitelean production of the early maturity of the sculptor (around 350 BC) because the prevalence of a velvety epidermis upon bones and muscles characterizes the late production of this Athenian sculptor.

Anahtar Kelimeler

Parion, Eros, Praxiteles, Variations, Copies.

Destekleyen Kurum

Society for the Messenian Archaeological Studies

Proje Numarası

1

KIBRIS’TA SALAMIS’TEN PRAXITELES’İN PARION’DAKİ EROS’UNUN DİKKATE ALINMAYAN BİR KOPYASI

Öz

Praxiteles’in bir eseri olan Parion’daki mermer Eros heykeli, Plinius 36.22 sayesinde bilinmektedir. Bu Latin yazar, Alketas olarak bilinen Rodoslu bir kişinin heykelle fiziksel olarak aşk yaşadığını bildirmektedir. Bu sahne, Antoninus Pius döneminden Aemilianus dönemine kadar, yani MS 140 ile 253 yılları arasında kent sikkeleri üzerinde görülmektedir. Bu makale, sikke tiplerinin bir kataloğunu ve sikkelerde temsil edilen Eros figürünün bir tasvirini sunmaktadır. Bu başyapıttan türetilen heykeller tanınmıştır, ancak sikkelerde temsil edilen Eros imgesiyle tamamen örtüşmediğinden dolayı bunlar kopyadan ziyade varyasyonlar olarak ele alınmaktadır. Bu çalışma aynı zamanda Geç Klasik Çağlardan Antoninler Dönemi’ne, yani MÖ 340’lı yıllarından MS 160’lı yıllara kadar bu varyasyonların kronolojik olarak düzenlenmiş ve güncellenmiş bir kataloğunu da sunmaktadır. Bununla birlikte, Cambridge Fitzwilliam Müzesi’nde yer alan sikkelerdeki figürle tamamen uyumlu mermer bir heykel bulunmaktadır. Bu heykel Kıbrıs’taki Salamis gymnasiumundan gelmektedir. Heykel, Praxiteles heykellerinin sıklıkla kopyalandığı bir dönem olan Hadrianus Dönemi’ne tarihlenmektedir. Bu kopya, Praksiteles’in bu önemli eserin görünüşünün nasıl işlediğinin ilk kez değerlendirilmesini sağlamaktadır. Torso, vücudun yapısı ile deri hissi arasında iyi bir denge ortaya koymaktadır; bu da orijinal heykelin heykeltıraşın erken olgunluk dönemindeki (MÖ 350 civarı) Praxiteles üretimiyle ilgili olduğunu düşündürmektedir çünkü kemik ve kaslar üzerinde kadifemsi bir epidermisin yaygınlığı bu Atinalı heykeltıraşın geç dönem üretimini karakterize etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Parion, Eros, Praksiteles, Varyasyonlar, Kopyalar.

Proje Numarası

1

Kaynakça

• Amandry 2007, Amandry, M., “Monnaie en bronze de Parium”. Praxitèle, (eds. A. Pasquier and J. –L. Martinez), Paris. 54, no. 7.
• Başaran – Keleş 2015, Başaran, C. – Keleş, V., Parion Kazıları 10. Yıl Armağanı. Ankara.
• Başaran et. al. 2015, Başaran, C. – Keleş, V. – Yilmaz, M. D. 2015. Parion, The Flourishing City of Ancient Troad. İstanbul.
• Başaran – Ergürer 2018. Başaran, C. – Ergürer, H. E. Roman Theater of Parion. Ankara.
• Başaran et. al. 2019, Başaran, C. – Keleş, V. – Çelikbaş, E., Parion: Bronze Amphora – Situlası, İstanbul.
• Christophilopoulou 2016, Christophilopoulou, A., “Re-examining the History of Cypriot Antiquities in the Fitzwilliam Museum”, Ancient Cyprus, (ed. G. Bourogiannis), Uppsala, 13-19.
• Corso 2013, Corso, A., The Art of Praxiteles IV, Rome.
• Corso 2019, Corso, A., “Opera Nobilia at Parion”, Journal of Intercultural and Interdisciplinary Archaeology, 3, 75-80.
• Corso 2020, Corso, A., “The Bronze Statue of Paris by Euphranor”, Spondi. Afieroma stin mnimi tou Giorgiou Despini, (eds. A. Delivorrias et al), Athens, 355-360.
• Corso 2021, Corso, A., “The Art of Praxiteles. The late phases of his activity”. Themes in Archaeology 5 (3), 333-366.
• Corso 2023, Corso, A., “The Bronze Sculptor of Portraits Theudoros of Parion”, Propontica, 1, 1-6.
• Frisch 1983, Frisch, P., Die Inschriften von Parion. Bonn.
• Hermary 1986. Hermary, A., “Eros”, LIMC, 3, 850-942.
• Ivanov – von Bülow 2008. Ivanov, R. – von Bülow, G. Thracia. Mainz am Rhein.
• Kansteiner et. al. 2014, Kansteiner, S. – Hallof, K. – Lehmann, L. – Seindensticker, B. – Stemmer, K., Der neue Overbeck, Berlin.
• Karageorghis 1999. Karageorghis, V. The Art of ancient Cyprus in the Fitzwilliam Museum, Cambridge.
• Kasapoğlu 2007, Kasapoğlu, H., “Parion Nekropolü Mezar Tipleri”. Atatürk Üniversitesi 50. Kuruluş Yıl Dönümü Arkeoloji Bölümü Armağanı: Doğudan Yükselen Işık Arkeoloji Yazıları, (ed. B. Can), İstanbul, 481-520.
• Kasapoğlu – Başaran 2021, Kasapoğlu H. – Başaran, C., “Parion Odeionu’nda Bulunan Artemis/Diana Heykeli”. Olba, 29, 245-268.
• Katsonopoulou 2020, Katsonopoulou, D., “Famous Sculptures by Classical Greek Masters in Parion”, Propontis, (ed. V. Keleş), İstanbul, 495-502.
• Keleş 2016, Keleş, V., “The Water Systems of the Ancient City of Parion” De aquaeductu atque aqua urbium Lyciae Pamphyliae Pisidiae, (ed. G. Wiplinger), Leuven, 25-31.
• Keleş – Oyarçin 2021, Keleş, V. – Oyarçin, K., “Parion Tiyatrosu Hyposcaenium Bölümü’nden Ele Geçen Geç Roma Dönemi Sikkeleri Üzerine Değerlendirmeler”, Olba, 29, 391-422.
• Keleş – Oyarçin 2022, Keleş, V. – Oyarçin, K., Parion Akropolü Doğu (İç) Suru Geç Roma Definesi, İstanbul.
• Keleş – Yılmaz 2020, Keleş, V. – Yılmaz, A., “Preliminary observations on the Roman baths of Parion and their water-supply systems”, De aquaeductu urbis Romae: Sextus Iulius Frontinus and the water of Rome, (ed. G. Wiplinger) Leuven, 229-246.
• Keleş – Yılmaz 2021, Keleş, V. – Yılmaz, M. D.,“Statues of Parion”. Paros through the ages, (ed. D. Katsonopoulo), Athens, 381-391.
• Lacroix 1949, Lacroix, L., Les reproductions de statues sur les monnaies grecques. Liège.
• Lanza Catti 2008, Lanza Catti, E., La ceramic di Gnathia al Museo Nazionale Jatta di Ruvo di Puglia, Rome.
• Machaira 1998, Machaira, V., “I thematiki paragogi tis scholis tis Rhodou”. Regional Schools in Hellenistic Sculpture, (eds. O. Palagia – W. Coulson), Oxford, 137-148.
• Martinez 2007, Martinez, J. –L., “Eros de la collection Borghese”. Praxitèle, (eds. A. Pasquier and J. –L. Martinez), Paris. 352-353.
• Minozzi et al. 2011, Minozzi, M. – Fabrega Dubert, M. L. – Martinez, J. L., “Genio”, I Borghese e l’antico, 368.
• Mposnakis 2007, Mposnakis, D., “Agalmatidio Erota apo tin Ko”. Praxitelis, (eds. N. Kaltsas – G. Despinis), Athens. 140-141.
• Robert 1992, Robert, R., “Ars regenda amore”, MEFRA, 104. 373-438.
• Tavukçu 2007, Tavukçu, Z. A., “Parion Altınları”, Atatürk Üniversitesi 50. Kuruluş Yıldönümü Arkeoloji Bölümü Armağanı: Doğudan Yükselen Işık Arkeoloji Yazıları, (ed. B. Can), İstanbul, 383-399.
• Romeo 1998, Romeo, I.,“Le sculture ideali”. Gortina 3, (ed. A. Di Vita), Padua, 19-276.
• Schroeder 2004, Schroeder, S. F., Katalog der antiken Skulpturen des Museo del Prado in Madrid 2, Mainz am Rhein.
• Touratsoglou 2007, Touratsoglou, I., “Parion, chalkino nomisma epi Aimilianou”, Praxitelis, (eds. N. Kaltsas – G. Despinis), Athens. 72.
• Wolters 1913, Wolters, P. “Archäologische Bemerkungen” Sitzungsberichte der Philosophisch-Philologischen und HistorischenKlasse der K. B. Akademie der Wissenschaften zu München, 4, 3-50.
• Yılmaz 2018a, Yılmaz, M. D. “Parion’s water supply”, Paros and its colonies, (ed. D. Katsonopoulou), Athens, 199-208.
• Yılmaz 2018b, Yılmaz, A., “The Roman Bath of Parion”. Paros and its colonies, (ed. D. Katsonopoulou), Athens, 209-219.
• Yılmaz-Tuğrul 2021, Yılmaz, A – Tuğrul, S., “Hygieia of Parion”. Paros through the ages, (ed. D. Katsonopoulou), Athens, 393-408.