ROMAN TOPLUMUNDAKİ GEÇİŞ RİTÜELLERİNİN GÖRSEL KÜLTÜR BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 13, 29.06.2024

Mücahit Yaz

https://doi.org/10.59250/raedergisi.1294215

Öz

Bu çalışma Roman toplumunun sosyal hayatında önemli bir yeri ihtiva eden ve toplumdaki bireylerin sosyal konumlarının değişmesinin neticesinde ortaya çıkan geçiş ritüellerini konu edinmektedir. Bu ritüeller taşıdıkları geleneksel ve görsel unsurlar ile anlam ve fonksiyonlar içererek görsel kültür materyallerinin önemini ve çeşitliliğini ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda incelediğimiz Roman toplumunun hayatın her dönemine ayrı bir önem vererek sergiledikleri ritüellerin bir kısmının zamanla yok olduğu, büyük bir kısmının devam ettiği görülmektedir. Bunun yanında Roman toplumuna ait gerek giyim gerek görsel materyal ve simgelerin topluluk için önemli bir anlam ve fonksiyona sahip olduğu ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Geçiş Ritüelleri, Görsel Kültür, Roman

EXAMINATION THE RITES OF PASSAGE IN ROMAN SOCIETY IN THE CONTEXT OF VISUAL CULTURE

Öz

This study deals with the rites of passage, which have an important place in the social life of the Romani society and which emerged as a result of the change in the social positions of the individuals in the society. These rituals reveal the importance and diversity of visual culture materials by containing the traditional and visual elements, meaning and functions they carry. In this direction, it is seen that some of the rituals performed by the Romani society, which we have examined, giving special importance to every aspect of their life, have disappeared over time, and most of them continue. In addition, it is revealed that both clothing and visual materials and symbols of the Roman society have an important meaning and function for the society.

Anahtar Kelimeler

Rites of Passage, Visual Culture, Roma

Kaynakça

• ARTUN, E. (2005). Türk Halk Bilimi, İstanbul, Kitabevi Yayınları.
• ATAMAN POLAT, E. (2021). Kocaeli Romanlarında geçiş dönemi: ölüm. Roman Dili ve Kültürü Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 2 (1), 17-33.
• ATAMAN POLAT, E. (2015). Kocaeli Romanlarında (Akçakayran, Kozluk, Serdar, Tavşantepe) Geçiş Dönemleri (Doğum- Evlenme- Ölüm). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• BORATAV, P. N. (1973). 100 Soruda Türk Folkloru. İstanbul. Gerçek Yayınevi.
• DUYGULU, M. (2006). Türkiye'de Çingene Müziği: Batı Grubu Romanlarında Müzik Kültürü, İstanbul: Pan Yayıncılık.
• ELİADE, M. (1991). Kutsal ve Din Dışı, (çev. M. Ali KILIÇBAY). Ankara: Gece Yayınları.
• FONSECA, I. (2002). Beni Ayakta Gömün: Çingeneler ve Yolculukları, (Çev. Özlem İlyas), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• GENNEP, A. V. (1960). The Rites of Passage, (Çev. Gabrielle L. Caffee, Monika B. Vizedom), London: Routledge and Kegan Paul.
• GÖKBİLGİN, M. T. (1977). “Çingeneler”, İslam Ansiklopedisi, Cilt 3, 420-426, İstanbul: MEB Yayınları.
• GÜNEŞÇELİK, Z. (2019). Balıkesir Romanlarının Halkbilimi Ürünleri Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• HATİPLER, M. (2016). Ekonomik Boyutuyla Görsel Kültür ve Kültür Endüstrisi. İstanbul: Değişim Yayınları.
• HONKO, L. (2006). "Ritüellerin oluşum süreci", (Çev. Ruhi Ersoy), Milli Folklor, Cilt 9, Sayı 69, 129-140.
• İNAN, A. (2000). Tarihte ve Bugün Şamanizm, 5. Baskı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• KALAFAT, Y. (2006). Balkanlar'dan Uluğ Türkistan'a Türk Halk İnançları IX-X, Ankara: Berikan Yayınları.
• KARAMAN, Z.T. (2007) Siyasi ve idari yönüyle Romanlar. Editör S. KOLUKIRIK. Yeryüzünün Yabancıları Çingeneler içinde (33-42). İstanbul: Simurg Yayıncılık.
• KOLUKIRIK, S. (2004). Aramızdaki Yabancı: Çingeneler. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• KOLUKIRIK, S. (2007) Madun ve Haklın: Çingene/Roman kimliğinin toplumsal eleştirisi. Editör S. KOLUKIRIK. Yeryüzünün Yabancıları Çingeneler içinde (43-53). İstanbul: Simurg Yayıncılık.
• MAYALL, D. (2004). Gypsy Identities 1500-2000: From Egipcyans And Moon-Men To TheEthnic Romany, London: Routledge.
• MÉRİMÉÉ, P. (1975). Karmen (Carmen), (Çev. Y. Nabi Nayır), İstanbul: Varlık Yayınları.
• OYMAK, A. (2021). Türk ve Batı edebiyatında Çingene inançları. Folklor/Edebiyat, 27 (107), 885-904.
• OZAN, M. (2011) "Geçiş Ritüelleri ve Halk Masalları", Milli Folklor, Sayı 91, 72-84.
• ÖZKAN, A. R. (2000). Türkiye Çingeneleri, Ankara: Kültür Bakanlığı.
• ÖZMEN, N. (2015). Edirne Romanlarında Geçiş Ritüelleri ve Din. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• SOL, S. (2010). “Edirne Kakava Şenlikleri", Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Haziran 2010, Cilt 12, Sayı 1 (60-73).
• THOMAS, L. (2003). "Cenaze Ayinleri" (Çev. Nermin Öztürk), Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 15, 237-253.