ÖTEKİNİN ÖTEKİSİNİN ÖYKÜSÜ: “ROMAN KADINI: ÇOKLU KİMLİKLERİN KESİŞİMİNDE EZİLENLER” KİTABI ÜZERİNE

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 131 - 135, 29.06.2024

Cansu Kaymal

Öz

Roman kadınının “çoklu kimlik kesişiminde ezilenler” olarak tasavvur edildiği kitabın solgun renkli cildinde canlı ve kırmızı bir buket çiçeğin yanında, kurumuş ve baş aşağı duran çiçek buketi, madun bir kesimin hikâyesindeki hüznü haykırıyor. Bu kesim toplumda “biz” olamamışlardan, “öteki” olmuşlardan ziyade, “ötekinin ötekisi”. Hem Gaco (Roman olmayan) kimseler tarafından “Roman” olduğu için ötekileştirilen, hem kendi toplumundaki erkekler tarafından “kadın” olduğu için ötekileştirilen, hem her ırktan ekonomik düzeyi daha iyice olanlar tarafından “yoksul” olduğu için eleştirilen, hem biraz eğitimli ve kalburüstü kesim tarafından “suça eğilimli” olduğu için ötekileştirilen, sözüm ona ahlâk ve namus abideleri tarafından “hafif meşrep” olduğu için ötekileştirilenler onlar. Doktora tezi gibi ciddi bir çalışmadan kitap hâline getirilen ve üzerinde çok emek harcanmış olduğu her bir satırında kendini hissettiren eserde, yazar Fatma İlknur Akgül, Roman kadının maruz kaldığı katmerli ötekileştirmeyi Kimberle W. Crenshaw’ın kesişim teorisiyle açıklamıştır. Akgül, birinci ve ikinci dalga feminizmlerde kadınların ezilmişliğinin müsebbibi olarak erkeklerin gösterildiğini, oysa üçüncü dalga feminizme göre basit kadın-erkek dikotomisinin ezilmeyi açıklamaya yetmediğini ve sınıfsal, etnik, dini, ekonomik gibi çoklu faktörlerin kesişiminde bir ezilme yaşandığını açıklayıcı bir biçimde aktarmıştır.

Anahtar Kelimeler

ötekileştirme, roman kadını, kimlik