What should be Our National Direction on Music? Solution Recommendations After an Oral History Project

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 58 - 74, 01.12.2013

T. Şenalp

https://doi.org/10.12975/rastmd.2013.01.02.00016

Öz

Today, Turkish Art Music (the literal translation of Türk Sanat Müziği) is liked by so many people and is absolutely a continuation of a music that established its owncharacter in the Ottoman period. An urban maqam music, it evolved in imperialfacilities. We cannot use the word “maqam/makam” for Turkish music that is preOttoman, but we can say that it was also a modal music. The Turkish maqam musicfrom the Ottoman period has a multicultural character. It was normal for the time sincethe Ottoman period was characterized by different nations, religions, beliefs, and waysof thinking. The orthodox Greeks, Armenians and Jews who lived inthe OttomanEmpire were also using this same musical language—“maqam/makam.”In this paper we have used oral history project interviews that were conductedduring 2008-2010 with musicians who performed maqam music between 1950-1990.Interviews conducted with 40 musicians revealed their frustration that people today arenot interested in maqam music nor concerned with continuing the tradition, do notcontribute to the respectability of the musical language, during the musical synthesis.Munir Nurettin Selçuk is the last hero of this urban maqam music tradition. Oursolution is to make this music live by respecting its authenticity as a part of the EastWest music synthesis

Anahtar Kelimeler

Maqam/Makam, Cultural Identity, Ottoman, Turkish, East-West Synthesis

Müzikte Ulusal Rotamız Ne Olmalıdır? Bir Sözlü Tarih Projesinin Ardından Çözüm Önerileri

Öz

HüseyinSaadettinArel'in"Ben Türk Müziği'nin gelecekteki haline "Ben Türk Müziği'nin gelecekteki haline meftunum." sözleri sıkça tekrarlansa da geleceğin hangi yolla inşa edileceği konusundaki görüşleri aynı sıklıkta tartışılmaz. Geleceğe yol almameftunum." sözleri sıkça tekrarlansa da geleceğin hangi yolla inşa edileceği kaybetmiştir, kimi unsurlar ise halen yaşamaya devam etmektedir. Öte yandan 300 yıldır süregiden batılılaşma ise batı müziğini ve onun özellikle tonal müzik dilini kültürümüzün oluşturanlarından biri haline getirmiştir. Sentez, değişim, dönüşüm bu sürecin doğal sonuçlarıdır ve kaçınılmazdır, o halde bilinçli yapılışı teşvik edilmelidir. Değişimin ne bir azalma ya da teslimiyete, diğer baskın kültürler içinde kaybolmaya ne de tepki olarak içe kapanmaya sebep olmaması ve karakterli bir kültürel gelişimin devamı için biricikliğini sağlayan ayrımların yapılmasında ve müzikal sentezlerde gözetilmesinde kültürümüzün geleceği açısından büyük fayda vardır. Bu çalışmada Türk Müziği sanatçısı 40 kişi ile 2008-2010 yıllarında tarafımızdan yapılmış olan sözlü tarih görüşmelerinin video-kayıtları deşifrelerinin bazılarından da (yaklaşık 1/3'ünden) yararlanılmıştır. Yapılan görüşmelerde sitemlerin özeti olarak toplumda makamsal müziği merak etme, sürdürme, saygınlaştırma, sentez yaparken gözetme gibi bir anlayış ve çabanın olmadığı düşüncesinin hâkim olduğu görülmüştür. Makamsal dilimizi ve üslubumuzu gözeten kimlikli bir doğu-batı sentezi yolu çözüm olarak önerilmiştir

Anahtar Kelimeler

Makam, Kültürel Kimlik, Osmanlı, Türk, Doğu-Batı Sentezi

Kaynakça

• Aksoy, Bülent. (1997). Kayıp Musikiler, I. İstanbul Müzik Şenliği “Kayıp Musikiler” Paneli konuşma metni.
• Arel, Hüseyin Saadettin. (1969). Türk Musikisi Kimindir, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• Ayangil, Ruhi. (1994). Fasıl Başlığı, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Cilt 3, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, İstanbul.
• Behar, Cem. (2006). Aşk Olmayınca Meşk Olmaz, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Kutluğ, Yakup Fikret. (2000). Türk Musikisinde Makamlar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Meriç, Cemil. 1985 – 35. Baskı (2010). Bu Ülke - Bütün Eserleri 2, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Ungay, Hurşit. (1981). Türk Musıkisinde Usûller ve Kudüm, Türk Musikisi Vakfı Yayınları.
• http://www.musikidergisi.net/?p=1480 Yenilikçi Bestecimiz Yavuz Özüstün adlı röportaj-makale. İncelendiği son tarih 30 Ekim 2012.
• Öztürkmen Arzu (2011). Sözlü Tarihin Poetikası: Anlatı ve Gösterim, Edebiyatın Omzundaki Anlam: Edebiyatın Tarihle İlişkisi Üzerine Yazılar, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Öztürkmen Arzu & Joanna Bornat, (2009). Oral History, Encyclopedia of Women’s Folklore and Folklife, Greenwood Publishing Group. GÖRÜŞMELER
• Aksüt, Sadun. (2009). Osmanlı-Türk Müziği Sözlü Tarih Projesi Arşivi Kişisel Görüşme ve Video Kayıtları.
• Çayırlı, İnci. (2010). Osmanlı-Türk Müziği Sözlü Tarih Projesi Arşivi Kişisel Görüşme ve Video Kayıtları.
• Deran, Erol. (2008). Osmanlı-Türk Müziği Sözlü Tarih Projesi Arşivi Kişisel Görüşme ve Video Kayıtları.
• Ersöz, Selma. (2008). Osmanlı-Türk Müziği Sözlü Tarih Projesi Arşivi Kişisel Görüşme ve Video Kayıtları.
• Rit, Rıza. (2008). Osmanlı-Türk Müziği Sözlü Tarih Projesi Arşivi Kişisel Görüşme ve Video Kayıtları.
• Not: Yazar bu doğrultuda 2007 ve 2012’de Kültür Banlığı destekleriyle iki adet 52
• dklık eğitici belgesel hazırlamış ve rast makamıyla elektronik müziğin, hicaz makamı
• ile caz müziğinin buluşturulmasını ele almıştır. Doğu-Batı müzikleri arasında geçişi
• kolaylaştırıcı özel bir enstrüman tasarlayıp yaptırmıştır. Makamsal müziğimizin
• zenginliğini ortaya koyan bir müzik bankası projesi üzerinde çalışmaktadır.