"Aydınlan(ma)'dan, Meta'ya" Birey ve Müzik İlişkisi Üzerine

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 1, 108 - 119, 01.06.2014

B. Işıktaş

https://doi.org/10.12975/rastmd.2014.02.01.00023

Öz

The Age of Reason is widely agreed to be the period of liberalization. It is duringThe Age of Reason is widely agreed to be the period of liberalization. It is duringthis period that we witness the replacement of old order concepts with new ones, includingprejudice, myth and religion (i.e., The Roman Catholic Church), which are believethis period that we witness the replacement of old order concepts with new ones, includingprejudice, myth and religion (i.e., The Roman Catholic Church), which are believed toenslave, dull and deny individuality. The Enlightenment not only enabled the developmentenslave, dull and deny individuality. The Enlightenment not only enabled the developmentof individual ideals through science, or the emergence of new discourses, it also brought theof individual ideals through science, or the emergence of new discourses, it also brought thepossibility of inducing liberated ideas, and the estrangement of thebeen in the subject position, into something of a material through culture industry. Thisbeen in the subject position, into something of a material through culture industry. Thispossibility of inducing liberated ideas, and the estrangement of the self, which has hitherto

Anahtar Kelimeler

-

“AYDINLAN(MA)’DAN, META’YA” BİREY VE MÜZİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE

Öz

Özgürleştirici olduğunu kabul ettiğimiz dönemin yani akıl çağının
hizmetine girerek, insanların benliklerini ve fikirlerini köleleştirici, köreltici, yok sayıcı
olduğuna inanılan önyargı, mit ve din (örneğin Roma Katolik K
kavramlarını yenileriyle değiştirdiğini görmekteyiz. Aydınlanmayla birlikte bir taraftan
düşüncenin bilimle gelişmesi, yeni şeyler söylenmeye başlanması, bir taraftan da özgürleşen
düşüncenin yönlendirilebilir hale gelmesi, özne pozisyonundaki bireyin kültür endüstrisiyle
kendinden daha da uzaklaşan bir malzemeye dönüşmesi
yabancılaşmasını sağlamış hem de küresel pazar içinde sermayenin kullanılabilir bir meta
durumuna dönüştürülmesine yardımcı olmuştur. Bu makalede tüm bu süreçler aydınlanma ve
kültür endüstrisi zemininde tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Aydınlanma, akıl çağı, kültür endüstrisi

Kaynakça

• Adorno-Theodor W.-Max Horkheimer, (2010), Aydınlanmanın Diyalektiği: Felsefi
• Fragmanlar, çev. Nihat Ülner-Elif Öztarhan Karadoğan, İstanbul: Kabalcı Adorno, Theodor W.; (Yaz 2003), “Kültür Endüstrisini Yeniden Düşünürken”, çev. Bülent
• O. Doğan, , sayı 36, s. 76–83, İstanbul: YKY Anderson, Benedict; (1993), Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, çev.
• İskender Savaşır, İstanbul: Metis Aracı, Evren-Çalıcı, Can-Çatalçam, Eda; (2011) “Bir Tüketim Biçimi Olarak Sanat ve Kitle
• Kültürü”, Konservatoryum Dergisi, c. I, sayı 2, s. 29–39, İstanbul: Devlet Konservatuarı Yayını Blomster, W.V.; (2010), “Müzik Sosyolojisi: Adorno ve Ötesi”, Frankfurt Okulu, Ed. H.
• Emre Bağçe, Ankara: Doğu Batı Yayınları Bottomore, Tom; (2013), Frankfurt Okulu ve Eleştirisi, İstanbul.
• Çiğdem, Ahmet; (2013), Aydınlanma Düşüncesi, İstanbul: İletişim Yayınları
• Ergur, Ali; (2002), Portedeki Hayalet Müziğin Sosyolojisi Üzerine Denemeler, İstanbul: Bağlam Yayınları
• Erol, Ayhan; (2009), Popüler Müziği Anlamak, İstanbul: Bağlam Yayınları
• Finkelstein, Sidney; (1995), Besteci ve Ulus, çev. M. Halim Spatar, İstanbul: Pencere Yayınları
• Fischer,Ernst; (2010), Sanatın Gerekliliği, çev. Cevat Çapan, İstanbul: Payel Yayınları
• Fiske, John; (1999), Popüler Kültürü Anlamak, çev. Süleyman İrvan, Ankara: Ark Yayınları
• Horkheimer, Max; (2010), Akıl Tutulması, çev. Orhan Koçak, İstanbul: Metis Yayınları
• Hünler, Hakkı; (1998), Estetik’in Kısa Tarihi Modern Kültür ve Sanat Üzerine Felsefi Bir
• Tartışma, İstanbul: Paradigma Yayınları Jay, Martin; (2001), Adorno, çev. Ünsal Oskay, İstanbul: Der Yayınları
• Jusdanis, Greorgy; (1999), Gecikmiş Modernlik ve Estetik: Milli Edebiyatın İcat Edilişi, çev.
• Tuncay Birkan, İstanbul: Metis Yayınları Kant, Immanuel; (1983), “Aydınlanma Nedir? 1784”, Felsefe Yazıları 6. Kitap, çev. Nejat Bozkurt, İstanbul
• Lee, Stephan; (2004), Avrupa Tarihinden Kesitler, Ankara: Dost Yayınevi, c. I.
• Mimaroğlu, İlhan; (2012), Müzik Tarihi, İstanbul: Varlık Yayınları
• Oktay, Cemil; (2007), Siyaset Bilimi İncelemeleri, İstanbul: Alfa Yayınları
• Oskay, Ünsal; (2001), Müzik ve Yabancılaşma: Aristo, Huizinga ve Adorno Açısından Bir
• Ön Çalışma, İstanbul: Der Yayınları Öğün, Süleyman Seyfi; (2000), “Türk Musikisinde Bireyselleşme ve Tanburi Cemil Bey’in
• Virtüözitesi”, Türk Politik Kültürü, İstanbul: Alfa Yayınları Özkırımlı, Umut; (2010), Milliyetçilik Üzerine Güncel Tartışmalar, Eleştirel Bir Müdahale,
• İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları Slater, Phil; (1998), Frankfurt Okulu Kökeni ve Önemi, İstanbul: Kabalcı Yayınları
• Slattery, Martin; (2008), Sosyolojide Temel Fikirler, Ankara: Sentez Yayınları
• Şenel, Alaeddin; (1986), Siyasal Düşünceler Tarihi, Ankara: Teori Yayınları
• Tunçay, Mete; (Der), (2004), Batı’da Siyasal Düşünceler Tarihi, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, c. II.
• White, Harry and Murphy, Michael (Ed.), (2001), Musical Constructions of Nationalism:
• Essays on the History and Ideology of European Musical Culture 1800–1945, Cork University Press
• Wilson, Alexandra; (2007), The Puccini Problem: Opera, Nationalism and Modernity,
• Cambridge University Press