İlkokul Düzeyinde Problem Çözme Becerisi İle İlgili Yapılan Çalışmaların Tematik İçerik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 120 - 139, 31.12.2024

Ali Terzi

Öz

Bu araştırma, 2014-2022 yılları arasında ilköğretim düzeyindeki problem çözme becerisi ile ilgili yapılmış çalışmaların, eğilimlerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda 34 çalışma araştırma kapsamında incelenmiştir. Buradan hareketle incelenen çalışmalar bazı kriterlere göre analiz edilmiştir. Bu kriterler; araştırmanın amacı, araştırmada kullanılan yöntem/desen, araştırmanın örneklem düzeyi, araştırmada kullanılan veri toplama aracı, problem çözme becerisi konu alanı, araştırmanın sonuç ve önerileridir. Bu makale problem çözme konu alanı ile ilgili yapılan çalışmaların ayrıntılı bir tematik içerik analizini sunmaktadır. Bu bağlamda yapılan çalışmaların çoğunlukla problem çözme becerisinin kazandırılması sürecinde farklı öğretim uygulamalarının bu beceriye etkisini belirlemek amacıyla yürütüldüğü ortaya çıkmıştır. Çalışmalarda yöntem olarak nicel araştırmaların ağırlıkta olduğu ve nicel araştırma yaklaşımları arasında yer alan deneysel desenin kullanıldığı görülmektedir. Nicel yaklaşımın kullanıldığı araştırmaların sayısı fazla olmakla beraber nitel araştırma yaklaşımlarının kullanıldığı çalışmaların sayısı da oldukça fazladır. Ayrıca araştırma kapsamında ele alınan çalışmalarda veri toplama aracı olarak başarı testi ile görüşme formunun daha sık kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra, problem çözme becerisi ile ilgili yapılan çalışmaların çoğunlukla matematik konu alanında olduğu tespit edilmiştir. İncelenen çalışmaların örneklem düzeyine bakıldığında ortaokul beşinci sınıf düzeyinde yapılan çalışmalar çoğunlukta olmakla birlikte; ilkokul üçüncü ve dördüncü sınıf düzeyindeki öğrencilerle yapılan çalışmaların sayısının da oldukça fazla olduğu belirlenmiştir. İncelen araştırmalarda, ilkokul düzeyinden itibaren öğrencilerin problem çözme becerilerinin geliştirilmesi sürecinde sınıf içi uygulayıcılara ve araştırmacılara farklı öneriler getirildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Problem Çözme, İlkokul, Tematik İçerik Analizi

Etik Beyan

Çalışma kapsamında herhangi bir anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney ya da başka görüşme teknikleri kullanarak katılımcılardan veri toplamadığımı, insan ve hayvanlar üzerinde deney, vb. yapmadığımı, kişisel verilerin korunması kanununu ihlal etmediğimi, sorumlu yazar olarak bu belgenin doldurulması noktasında diğer yazarları haberdar ettiğimi bildirir; Bu çalışmanın etik kurul izni gerektirmeyen çalışmalardan olduğunu sorumlu yazar olarak beyan ederim.

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurumdan destek alınmamıştır.

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Thematic Content Analysis of Studies Conducted on Problem Solving Skills at Primary School Level

Öz

This research was carried out to determine the trends of studies on problem solving skills at the primary school level between 2014 and 2022. In this context, 34 studies were examined within the scope of the research. Based on this, the studies examined were analyzed according to some criteria . These criteria ; The purpose of the research , the method/design used in the research, the sample level of the research, the data collection tool used in the research, the subject area of problem solving skills, the results and recommendations of the research. It is seen that quantitative research is predominant as a method in the studies and experimental design, which is among the quantitative research approaches, is used. Although the number of studies using quantitative approaches is high, the number of studies using qualitative research approaches is also quite high. In addition, it was revealed that the achievement test and the interview form were used more frequently as data collection tools in the studies covered within the scope of the research. In addition, among the studies conducted on problem solving skills, it was determined that the subject area was mostly mathematics. Considering the sample level of the studies examined, although the majority of studies are conducted at the fifth grade level of secondary school; It was determined that the number of studies conducted with third and fourth grade primary school students was quite high. In the studies examined, it was determined that different suggestions were made to classroom practitioners and researchers in the process of developing students' problem-solving skills from the primary school level.

Anahtar Kelimeler

Problem Solving, Primary School, Thematic Content Analysis

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Adair, J. (2017). Karar verme ve problem çözme (3. bs.). (N. Kalaycı, Çev. Ed.) ve (G. Korkmaz (Çev.). Pegem Akademi.
• Alfayez, M. Q. E., Aladwan, S. Q. A., Rafi, H., & Shaheen, A. (2022). The effect of a training program based on mathematical problem-solving strategies on critical thinking among seventh-grade students. Frontiers in Education, 7, 1-9. https://doi.org/10.3389/feduc.2022.870524.
• Alsına, C. (2002). Too much ıs not enough teachıng maths through useful applıcatıons wıth local and global perspectıves. Educational Studies in Mathematics,50, 239–250.
• Altun, M. (2018). İlkokullarda matematik öğretimi. Aktüel Yayıncılık.
• Altun, M., Bintaş, J., Yazgan, Y., & Arslan, Ç. (2004). İlköğretim çağındaki çocuklarda problem çözme gelişiminin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi.
• Altun, M., Memnun, D. S., & Yazgan, Y. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının rutin olmayan matematiksel problemleri çözme becerileri ve bu konudaki düşünceleri. İlköğretim Online, 6(1), 127-143.
• Arkan-Sezgin, K. (2019). İlkokul 3. sınıf öğrencileri için geliştirilen düşünme becerileri programının etkililiğinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Au, W. (2007). High-stakes testing and curricular control: A qualitative metasynthesis. Educational Researcher, 36(5), 258-267. https://doi.org/10.3102/0013189X073065.
• *Ayvaz-Can, A. (2018). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin problem çözme başarılarına çözülmüş örnekler yönteminin etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Bağ, H., & Çalık, M. (2017). İlköğretim düzeyinde yapılan argümantasyon çalışmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 42(190), 281-303.
• Baykul, Y. (2021). İlkokullarda matematik öğretimi. Pegem Akademi.
• *Björn, M. P., Aunola, K., & Nurmi, J. E. (2016). Primary school text comprehension predicts mathematical word problem solving skills in secondary school. Educational Psychology, 36(2), 362-377.
• *Bonotto, C., & Dal-Santo, L. (2015). On the relationship between problem posing, problem solving, and creativity in the primary school. Mathematical Problem Posing, Research in Mathematics Education, 103-121. https://doi.org/10.1007/978-1-4614-6258-35.
• Cantürk-Günhan, B., & Başer, N. (2009). Probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 451-482.
• *Cornoldi, C., Carretti, B., Drusi, S., & Tencati, C. (2015). Improving problem solving in primary school students: The effect of a training programme focusing on metacognition and working memory. British Journal of Educational Psychology, 85,424-439. https://doi.org/10.1111/bjep.12083.
• Creswell, J. W. (2017). Nitel yöntemler (Y. Dede, Çev.). S. B. Demir (Ed.), Araştırma deseni nicel, nitel ve karma yaklaşımlar (3. baskı) içinde (s. 183-213). Eğiten Kitap.
• Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38. http://doi.org/10.15390/EB.2014.3412.
• Çil, E. (2010). Bilimin doğasının kavramsal değişim pedagojisi ve doğrudan yansıtıcı yaklaşım ile öğretilmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Dinçer, S. (2018). Eğitim bilimleri araştırmalarında içerik analizi: Meta-analiz, meta-sentez, betimsel içerik analizi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 176-190
• *Durmaz, B., & Altun, M. (2014). Ortaokul öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanma düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(30), 73-94. https://doi.org/10.21764/efd.36347. Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı [EARGED]. (2011). MEB 21. Yüzyıl Öğrenci Profili, MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
• *Erbağcı, N., & Kaf, Ö. (2020). Düşünme becerileri kavramları bağlamında ilkokul ders kitaplarının ve öğrencilerin bilişsel yapılarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 45(204), 383-399. https://doi.org/10.15390/EB.2020.8817.
• Erden, M. (1986). İlkokulların birinci devresine devam eden öğrencilerin dört işleme dayalı problemleri çözerken gösterdikleri davranışlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1),105-113.
• *Ergan, S. N., & Tertemiz, N. (2020). Dördüncü sınıf öğrencilerinin akranlarının problem çözümlerini analiz etme durumlarının incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 253-268. https://doi.org/10.21733/ibad.686126.
• *Erkoç, M. F. (2018). İşbirlikli oyun tasarımının eleştirel düşünme, problem çözme ve algoritma geliştirme becerisine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• *Gu, X., Chen, S., Zhu, W., & Lin, L. (2015). An intervention framework designed to develop the collaborative problem-solving skills of primary school students. Education Tech Research, 63, 143-159.
• *Güllühan, N. Ü. (2021). Hayat bilgisi dersinde sosyal problem çözme uygulamaları: ilkokul öğrencileri günlük hayat problemlerini çözmekte zorlanıyor mu? Eğitim ve Bilim, 46(207), 63-84. http://doi.org/10.15390/EB.2021.9396.
• *Herro, D., Quigley, C., & Abimbade, O. (2021). Assessing elementary students’ collaborative problem-solving in makerspace activities. Information and Learning Sciences 122,(11/12),774-794. https://doi.org/10.1108/ILS-08-2020-0176.
• *Hooijdonk, M., Mainhard, T., Kroesbergen, E. H., & Tartwijk, J. (2020). Creative problem solving in primary education: exploring the role of fact finding, problem finding, and solution finding across tasks. Thinking Skills and Creativity, 37, 1-10. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2020.100665.
• Jacobse, A., & Harskamp, E. (2009). Student-controlled metacognitive training for solving word problems in primary school mathematics. Educational Research and Evaluation, 15(5), 447-463, https://doi.org/10.1080/13803610903444519.
• *Jiang, B., & Li, Z. (2021). Efect of Scratch on computational thinking skills of Chinese primary school students, J. Comput. Educ. 8(4), 505–525. https://doi.org/10.1007/s40692-021-00190-z.
• *Kaitera, S., & Harmoinen, S. (2022). Developing mathematical problem-solving skills in primary school by using visual representations on heuristics. LUMAT Special Issue,10,(2), 111–146. https://doi.org/10.31129/LUMAT.10.2.1696.
• *Kayapınar, A. (2015). Matematiksel problem çözme stratejileri öğretiminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin problem çözme performanslarına ve öz düzenleyici öğrenmelerine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi.
• Lazakidou, G., & Retalis, S. (2010). Using computer supported collaborative learning strategies for helping students acquire self-regulated problem-solving skills in mathematics. Computers & Education 54,3-13. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2009.02.020.
• Metin, O., & Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (Özel Sayı 2), 273-294. https://doi.org/10.18037/ausbd.1227356.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
• Millî Eğitim Bakanlığı, [MEB]. (2018). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• *Ng, W-S., Wong, T.T-Y., & Fong, C.Y-C. (2021). Contributions of reading comprehension subskills to arithmetic word-problem solving among chinese primary school students. Journal of Cognition and Development, 22 (4), 585-604. https://doi.org/10.1080/15248372.2021.1916498.
• *Ngang, T. K., Nair, S., & Prachak, B. (2014). Developing instruments to measure thinking skills and problem solving skills among Malaysian primary school pupils. Procedia Social and Behavioral Sciences, 11(6), 3760-3764. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.01.837.
• *Nurjamaludin, M., Gunawan, D., Adireja, R. K., & Alani, N. (2021). Realistic mathematics education (RME) approach to increase student’s problem solving skill in elementary school. Journal of Physics: Conference Series, 1-4. https://doi.org/10.1088/1742-6596/1987/1/012034.
• *Pakarinen, E., & Kikas, E. (2019). Child-centered and teacher-directed practices in relation to calculation and word problem solving skills. Learning and Individual Differences, 70, 76-85. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2019.01.008.
• *Pöhner, N., & Hennecke, M. (2018). Learning problem solving through educational robotics competitions first results of an exploratory case study. Workshop in Primary and Secondary Computing Education (WIPSCE), 18, 4-6. https://doi.org/10.1145/3265757.3265774.
• *Pratiwi, S., Prahani, B.K., Suryanti, S., & Jatmiko, B. (2019). The effectiveness of po2e2w learning model on natural science learning to improve problem solving skills of primary school students. IOP Conf. Series: Journal of Physics: Conf. Series, 1-6. https://doi.org/10.1088/17426596/1157/3/032017.
• *Putri, R.I.I., & Zulkardi, Z. (2018). Higher-order thinking skill problem on data representation in primary school: A case study, IOP Conf. Series: Journal of Physics: Conf. Series, 948, 1-6. https://doi.org/10.1088/17426596/948/1/012056.
• Saban, A. (2014). Öğrenme öğretme süreci yeni teori ve yaklaşımlar. Nobel Yayıncılık.
• Schoenfeld, A. H. (1992). Learning to think mathematically: Problem solving, metacognition, and sense making in mathematics. In D.A. Grouws (Ed.), Handbook of research on mathematics teaching (334–370).
• Serin, O., Bulut Serin, N., & Saygılı, G. (2009). The effect of educational technologies and material supported science and technology teaching on the problem solving skills of 5 th grade primary school student. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 665-670. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2009.01.116.
• *Soto-Ardila, L. M., Caballero-Carrasco, A., & Casas-García, L. M. (2022). Teacher expectations and students’ achievement in solving elementary arithmetic problems. Heliyon, 8(5), 1-8. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2022.e09447
• *Supriatna, I., Asmahasanah, S., Rachmadtullah, R., Asdar, A.K., Fahrudin, & Rasmitadila, (2019). The effect of learning methods and self regulation on problem-solving ability of mathematics in elementary school. IOP Conf. Series: Journal of Physics: Conf. Series 1175, 1-6. https://doi.org/10.1088/1742-6596/1175/1/012139.
• *Suseelan, M., Chew, C. M., & Chin, H. (2021). School type diference among rural grade four malaysian students’ performance in solving mathematics word problems ınvolving higher order thinking skills. International Journal of Science and Mathematics Education, https://doi.org/10.1007/s10763-021-10245-3.
• Tambychik, T., & Meerah, T.S.M. (2010). Students’ difficulties in mathematics problem-solving: what do they say? Procedia Social and Behavioral Sciences, 8, 142–151. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.12.020.
• *Tavşanlı, Ö. F., Kozaklı-Ülger, T., & Kaldırım, A. (2017). The Effect of graphic organizers on the problem posing skills of 3rd grade elementary school students. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 8(2), 377-406.
• Terzi, A. (2024). İlkokul öğrencilerinin rutin olmayan problem çözme becerilerinin geliştirilmesinde zekâ oyunları temelli uygulamaların etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Trabzon Üniversitesi.
• Terzi, A., & Erdoğan, T. (2021). İlkokul öğrencilerinin, velilerin ve sınıf öğretmenlerinin zekâ oyunlarına ilişkin görüşleri. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (REFAD), 1(2), 14-38.
• Tian, X., Zhao, J., & Nguyen, K.T. (2022).Practical research on primary mathematics teaching based on deep learning, Scientific Programming, 1-7. https://doi.org/10.1155/2022/7899180.
• Ulu, M. (2011). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problemlerde yaptıkları hataların belirlenmesi ve giderilmesine yönelik bir uygulama [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• *Ulu, M., Tertemiz, N., & Peker, M. (2015). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin problem çözme sürecinde yaptıkları hata türlerinin belirlenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 9(4), 571-605. http://doi.org/10.5578/keg.10644.
• *Ulu, M., Tertemiz, N., & Peker, M. (2016). Okuduğunu anlama ve problem çözme stratejileri eğitiminin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problem çözme başarısına etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 303-340. https://doi.org/10.5578/JSS.37331.
• *Weng, T. S. (2022). Enhancing problem-solvingability through a puzzle-type logical thinking game. Scientific Programming, 2022(4), 1-9. https://doi.org/10.1155/2022/7481798.
• *Weng, X., Cui, Z., Ng,O.L., Jong, M.S.Y., & Chiu, T.K.F. (2022). Characterizing students’ 4c skills development during problem based digital making. Journal of Science Education and Technology, 31, 372-385. https://doi.org/10.1007/s10956-022-09961-4.
• *Wulandari, R. D., Lukito, A., & Khabibah, S. (2018). The elementary school students’ mathematical problem solving based on reading abilities. Journal of Physics: Conf. Series, 947, 1-7. .https://doi.org/10.1088/1742-6596/947/1/012050.
• *Yavuz, G., Deringöl, Y., & Arslan, Ç. (2017). Elementary school students perception levels of problem solving skills. Universal Journal of Educational Research 5(11), 1896-1901. https://doi.org/10.13189/ujer.2017.051106.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldızlar, M. (2021). Yapılandırmacı öğrenmede matematik problemlerini çözebilme yöntemleri. Pegem Akdemi.