Duygusal Bağlılık Ve Çağdaş Örgüt Yapıları Arasındaki İlişki

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 265 - 279, 01.01.2017

Mihriban Cindiloğlu Kubilay Özyer Mustafa Canbek

Öz

Günümüz yöneticileri her geçen gün değişen çevreye uyum sağlamak ve rekabet avantajını artırmak için çağdaş örgüt yapılarını yaygın olarak uygulamaktadırlar. Bu yapılar değişen çevrede örgütlere hız ve esneklik gibi büyük fırsatlar sağladığı gibi örgüt içinde büyük problemleri de beraberinde getirebilmektedir. Çağdaş örgüt yapıları bir değişim sürecidir. Bu değişim sürecinin işgörenler tarafından kabul edildiği ve işgörenlerin hissettiklerinde sorunsuz gerçekleşebileceği söylenebilir. Örgüt yapısal değişikliğe giderken işgören yetkilerinin elinden alınması, bölüm değişikliği, işten çıkarılma veya benzeri pek çok durumla karşı karşıya kalabilecek ya da kalacağını düşünebilecektir. Bütün bu olası durumlar işgörenin örgütüne olan duygusal bağlılığını nasıl etkilemektedir? sorusunu karşımıza çıkarmaktadır. Bu çalışma, çağdaş örgüt yapılarının işgörenlerin duygusal bağlılıkları ile olası ilişkilerini belirlemek için kurgulanmıştır. Dolayısıyla bu çalışmanın temel amacı, çağdaş örgüt yapılarının işgörenlerin duygusal bağlılıkları üzerindeki olası etkilerinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda öncelikle örgütsel bağlılık kavramı açıklanmıştır, çünkü duygusal bağlılık kavramı örgütsel bağlılığın önemli bir boyutudur. Daha sonra çağdaş örgüt yapıları ve bu kavramlar arasındaki olası ilişkiler ele alınıp teorik olarak incelenmiş ve teorik çerçeveden destek alınarak olası hipotezler kurulmuştur. Çağdaş örgüt yapıları çerçevesinde ele alınan değişkenler; sanal örgütler, şebeke örgütler, yalın örgütler, örgütsel küçülme, kademe azaltma, değişim mühendisliği, reorganizasyon ve öğrenen örgütler olarak ele alınmıştır. Çalışmada ortaya çıkan sonuçların uygulayıcılara ve ileride yapılacak benzer araştırmalara yeni bakış açıları kazandırabilmesi için öneriler sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Bağlılık, Duygusal Bağlılık, Çağdaş Örgüt Yapıları

The Relationship Between Affective Commitment And Contemporary Organizational Structures

Öz

Today’s managers have widely been applying contemporary organizational structures in order to adapt to the rapidly changing environment and to improve their competitive advantage. These approaches which provide great opportunities for organizations such as the speed and flexibility to changing environment may also bring along some major problems within the organization. Contemporary organizational structures are a process of change. This process of change has been accepted by employees’ helding without problems and says that they feel affective commitment to their organizations. In case of organizations decide to make some structural change, employees may face or feel the possibilities of losing their authority, changing their department, termination of employment or such situations. That’s why, the main goal of this study to identify the possible relationship on employees' affective commitment to the contemporary organizational structure. For this goal firstly organizational commitment concept have been identified. Because affective commitment is one of the important dimension of organizational commitment. After that it has taken up the relationship between contomperary organizational structures and all these concepts. All these theoretical relations some hypotheses has stated. All variables in contemporary organizational structures are virtual organizations, network organizations, lean organizations, downsizing, reengineering, reorganization, learning organizations etc. Furthermore; suggestions to its practitioners and future researches are presented.

Anahtar Kelimeler

Organizational commitment, Affective commitment, Contemporary organizational structures

Kaynakça

• Aksu, A. A. (2000), “Değişim Mühendisliği Uygulamalarında Karşılaşılan Dirençler ve Yapılan Hatalar”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15/2, 37-48.
• Allen, J. N. & Grisaffe, B. D. (2001). Employee Commitment To The Organization and Customer Reactions Mapping The Linkages. Human Resource Management Review. 11, 209- 236.
• Allen, J. N. & Meyer, P. J. (1990), “The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment To The Organization”, Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
• Ashford, J. S., Lee, C. & Bobko, P. (1989), “Content, Causes and Conseguences of Job Insecurtiy: A Theory–Based Measure and Substantive Test”, Academy of Management Journal, 32/4, 803-829.
• Aşan, Ö. ve Miski, A. E.(2006), Örgütsel Davranış, Edt. Halil Can, İstanbul: Arıkan Kitabevi.
• Atak, M. ve Erturgut, R. (2010), “An Empirical Analysis On The Relation Between Learning Organization And Organizational Commitmentan Empirical Analysis On The Relation
• Between Learning Organization And Organizational Commitment”, Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 3472-3476
• Bakan, İ. ve Baydaş, A. (2013), Yalın Organizasyonlar, (Editör: İ. Bakan), İçinde: Çağdaş Yönetim Yaklaşımları, İlkeler, Kavramlar ve Yaklaşımlar, (ss. 443-488), İstanbul: Beta Basım,.
• Balay, R. (2012), “Effect of Learning Organization Perception to the Organizational Commitment: A Comparison Between Private and Public University”, Educational Sciences: Theory & Practice, 12/4, 2474-2486.
• Baruch, Y. (1998), “The Rise and Fall of Organizational Commitment”, Human Systems Management, 17/2, 135-143.
• Barutçugil, İ. (2004), Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Basım, N. ve Şeşen, H. (2008), Örgütsel Öğrenme ve Öğrenen Örgütler, (Editör: M. Ş. Şimşek ve A. Çelik) İçinde: Çağdaş Yönetim ve Örgütsel Başarım, Konya: Eğitim Kitabevi.
• Bateman, S. T. & Strasser, S. (1984), “A Longitudinal Analysis of The Antecedents of Organizational Commitment”, Academy of Management Journal, 27/1, 95-112.
• Becker, H. (1960), “Notes on The Concept of Commitment”, American Journal of Sociology,66/1, 32-40.
• Cohen, A. & Kirchmeyer, C. (1995), “A Multidimensional Approach to the Relationship Between Organizational Commitment and Non – Work Participation”, Journal of Vocational Behavior,46/2, 189-202.
• Cullinan, C., Bline, D., Farrar, R. & Lowe, D. (2008), “Organization – Harm vs. Organization – Gain Ethical Issues: An Exploratory Examination of the Effects of Organizational
• Commitment”, Journal of Business Ethics, 80, 225-235.
• Cummings, G. T. & Worley, G. C. (2014), Organization Development & Change, Stanford, USA: Cengage Learning, Tenth Edition.
• Çağlar, İ. (2005), Türk İşletmeciliğinde Değişim ve Değişimin Yönetimi, Ankara: Gazi Kitabevi, Çelik, C. (2013), Yalın Organizasyonlar, (Editör: İ. Bakan), İçinde: Çağdaş Yönetim Yaklaşımları, İlkeler, Kavramlar ve Yaklaşımlar, (ss. 417-441), İstanbul: Beta Basım.
• Diefendorff, M. J., Brown, J. D., Kamin, M. A. & Lord, G. R. (2002), “Examining the Roles of Job Involment and Work Centrality in Predicting Organizational Citizenship Behaviors and Job Performance”, Journal of Organizational Behavior, 23/1, 93-108.
• Eraslan, İ. H. ve Bulu, M. (2013), Şebeke Organizasyonlar, (Editör. İ. Bakan), İçinde: Çağdaş Yönetim Yaklaşımları, İlkeler, Kavramlar ve Yaklaşımlar, (ss. 489-507), İstanbul: Beta Basım.
• Eren, E. (2012). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Basım.
• Etzioni, A. (1961), A Comparative Analysis of Complex Organizations, On Power, Involvement and Their Correlates, New York: The Free Press.
• Genç, N. (2012), Yönetim ve Organizasyon, Çağdaş Sistemler ve Yaklaşımlar, İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
• Gümüşlüoğlu, L. ve Zahide K. A. (2010), “Bilgi Çalışanlarının Adalet ve Güçlendirme Algılarının Örgüte, Lidere ve İşe Bağlılık Üzerindeki Etkileri”, Türk Psikoloji Dergisi, 25/66, 21-36.
• Hackett, D. R., Bycio, P. & Hausdorf, A. P. (1994), “Further Assessment of Meyer Allen’s (1991) Three – Component Model of Organizational Commitment”, Journal of Applied Psychology, 79/1, 15-24.
• Hunt, D. S. & Morgan, M. R. (1994), “Organizational Commitment: One Way of Many Commitments or Key Mediating Construct”, Academy of Management Journal, 37/6, 1568-1587.
• Hunt, D. S., Wood, R. V. & Chonko, B. L. (1989), “Corporate Ethical Values and Organizational Commitment in Marketing”, Journal of Marketing, 53, 79-90.
• İslamoğlu, G. (2003), “Şirket Küçülmelerinin İşte Kalan Personel Üzerindeki Olumsuz Etkileri”, Yönetim/İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadi Enstitüsü Dergisi, 14/44, 43-55.
• Jaros, J. S. (1997), “An Assessment of Meyer and Allen’s (1991) Three – Component Model of Organizational Commitment and Turnover Intentions”, Journal of Vocational Behavior, 51/3, 319-337.
• Kanbur, A. (2008), “Küreselleşme Sürecinde Post Modern Örgüt Yapıları”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13/3, 387-404.
• Kanter, M. R. (1968), “Commitment and Social Organization: A Study of Commitment Mechanisms in Utopian Communities”, American Sociological Review, 33/4, 499-517.
• Karahan, A. (2008), “Çalışma Ortamındaki Statü Farklılıklarının Örgütsel Bağılılığa Etkisi”, Sosyal Bilimler Dergisi, 10/3, 231-246.
• Kırel, Ç. (2007), “Sanal Örgütlerde Örgütsel Davranışın Geleceği”, Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 93-110.
• Kim, K. & Frazier, L. G. (1997). Measurement of Distributor Commitment in Industrial Channels of Distribution. Journal of Business Research. 40, 139-154.
• Koçel, T. (2003), İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Basım, Dokuzuncu Baskı.
• Koçel, T. (2013), İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Basım, Ondördüncü Baskı.
• Kozak, A. M. ve Genç, V. (2014), “Değişim Sürecinde Ortaya Çıkan Direnci Önlemede Duyguların Yönetiminin Önemi: Hizmet İşletmeleri Açısından Bakış”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1/2, 81-92.
• Malewicki, S. D. (2005), “Member Involvement in Entrepreneur Network Organizations: The Role Of Commitment And Trust”, Journal of Developmental Entrepreneurship, 10/2, 141-166.
• Marsh, M. R. & Mannari, H. (1977), “Organizational Commitment and Turnover: A Prediction Study”, Administrative Science Quarterly, 22/1, 57-75.
• McMahon, B. (2007), Organizational Commitment, Relationship Commitment And Their Association With Attachment Style And Locus Of Control, In Partial Fulfillment Of the Requirements for the Degree Master of Science in Psychology, Georgia Institute of Technology May.
• Meyer, P. J. ve Allen, J. N. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment. Human Resource Management Review. 1/1, 61- 89.
• Meyer, P. J., Allen, J. N., & Smith, A. C. (1993), “Commitment to Organizations and Occupations: Extension and Test of a Three-Component Conceptualization”, Journal of Applied Psychology, 78/4, 538-551.
• Mowday, T. R., Steers, M. R. & Porter, W. L. (1979), “The Measurement of Organizational Commitment”, Journal of Vocational Behavior, 14, 224-247.
• Mowday, T. R. (1998), “Reflections on the Study and Relevance of Organizational Commitment”, Human Resource Management Review, 8/4, 387-401.
• Mumcu, A.ve Alıcı, İ., (2016), “Örgütsel Bağlılığın Alt Boyutları ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Personeli Üzerine Bir Araştırma”, Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi, 1/1, 25-52.
• Naktiyok, S. ve İşcan, F. Ö. (2014), “Çalışanların Örgüte Olan Bağlılıklarında Bir Öncül Olarak Örgütsel Öğrenmenin Rolü”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5/7, 19-38.
• Nemli, E. Çalışkan (1998), Rekabet Avantajı Kazanmada Örgütsel Esnekliğin Önemi, Amme İdaresi Dergisi, 31/3, 75-86.
• Özalp, İ., Şakar N. ve Haşit, G. (1992), “Reorganizasyonun İşletmenin Devamlılığını Sağlayıcı Bir Süreç Olarak Kullanılması ve Eskişehir'de Faaliyet Gösteren İşletmelerde Reorganizasyon ile İlgili Yapılan Çalışma ve Uygulama Sonuçları”, Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, X/1-2, 131-160.
• Özdevecioğlu, M. (2003), “Öğrenen Organizasyon Olmanın Emniyet Teşkilatı Açısından Önemi ve Avantajları”, Polis Bilimleri Dergisi, 5/3-4, 23-37.
• Özyer, K. ve Alıcı, İ. (2015), “Duygusal Zeka İle Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma”, Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 7/1, 69-85.
• Özyer, K., Eryiğit, M. & Erbaharlı, A. (2013), “The Relationship Between Burnout and Organizational Commitment: A Survey in Turkish Business Context”, IBEA International Conference on Business, Economics and Accounting, 20-23 March 2013 (pp. 858-880), BangkokThailand.
• Pira, A. ve Kocabaş, F. (2003), “Örgütsel İletişim Açısından Değişim Mühendisliği”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5/1, 87-102.
• Polatcı, S. ve Cindiloğlu, M. (2013), “Kişi-Örgüt Uyumunun Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Duygusal Bağlılığın Aracılık Rolü”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18/3, 299-318.
• Polatcı, S., Ardıç, K. ve Akkuş, H. (2010), “Duygusal Zeka ve Tükenmişlik İlişkisinde Örgütsel Bağlılığın Etkisi”, Uluslararası 8. Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Kongresi, 29-31 Ekim 2010 (ss. 359-368), İstanbul.
• Penley, E. L. & Gould, S. (1988), “Etzioni’s Model Of Organizational Involvement: A Perspective For Understanding Commitment To Organizations, Journal Of Organizational Behavior, 9, 43-59.
• Randall, M. D., Fedor, B. D. & Longenecker, O. C. (1990), “The Behavioral Expression of Organizational Commitment”, Journal of Vocational Behavior, 36/2, 210-224.
• Robbins, P. S.. & Judge, A. T. (2013), Organizational Behavior, (Çeviren: İnci Erdem), Ankara: Nobel Kitabevi, Ondördüncü Baskı.
• Saeed, R., Arshad, M., Fareed, Z., Shahzad, F. & Nawaz, R. L. (2013), “The Effect of Downsizing on Survived Employees’ Performance: A Case of Pakistan”, Review of International Comparative 608 Management, 14/2, 608-618.
• Senge, M. P. (2007), Beşinci Disiplin- The Fifth Discipline (Çev. Ayşegül İldeniz ve Ahmet Doğukan), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Singh, B., Gupta, K. P. & Venugopal, S. (2008), “Organizational Commitment: Revisited” Journal of the Indian Academy of Applied Psycholog, 34/1, 57-68.
• Steers, M. R. (1981), Introduction to Organizational Behavior, NewYork: HarperCollins Publishers.
• Somers, J. M. (1995), “Organizational Commitment, Turnover and Absenteeism: An Examination of Direct and Indirect Effects”, Journal of Organizational Behavior, 16, 49-58.
• Salancik, R. G. (1977), Commitment and the Control of Organizational Behavior and Belief. In B. Staw and G. Salancik (Eds.), New Directions in Organizational Behavior (pp.1-54). Chicago: St. Clair Press.
• Şimşek, Ş. (2010), Yönetim ve Organizasyon, Konya: Eğitim Akademi Yayınları.
• Tseng, C. (2010), The Effects of Learning Organization Practices on Organizational Commitment and Effectiveness for Small and Medium-Sized Enterprises in Taiwan, A Dissertation Submitted To The Faculty Of The Graduate School Of The University Of Minnesota By, Unpublished Degree Of Doctor.
• Tutar, H. (2013), Konu Anlatımlı İşletme ve Yönetim Terimleri Ansiklopedik Sözlük, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Q’Reilly, A. C. ve Chatman, J. (1986), “Organizational Commitment and Psychological Attachment: The Effects of Compliance, Identification, and Internalization on Prosocial Behavior,” Journal of Applied Psychology, 71/3, 492-499.
• Toglaw, S. D. (2006), Organizational Commitment in A Virtual Work Environment, University of Technology, Unpublished the Degree of Doctor of Philosophy, Sydney.
• Toglaw, S. (2013), Promoting Occupational Commitment in Virtual Work Environments: Comparison of Virtual and Traditional Workers on Their Level of Organizational and Occupational Commitments, Proceedings of 22nd International Business Research Conference, 9-10 September, Spain. (Erişim adresi:http://www.wbiworldconpro.com/uploads/spainconference-2013/management/1378356627_436 Sam.pdf), (erişim tarihi: 14 Mayıs 2015).
• Tokat, B. (1998), Örgütlerde Değişim ve Değişimin Yönetimi, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Yayınları No:6.
• Tokat, B. (2010), İşletmelerde Müşteri Hizmetleri Bölümünün Yönetim ve Örgüt Yapısı, İçinde: İnal Cem Aşkun ve Bülent Tokat, İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon, Bursa: Ekin Yayınevi, 376-394.
• Yeşil, S. ve Güven, M. (2013), Değişim Mühendisliği (Reengineering), (Editör: İ. Bakan) İçinde: Çağdaş Yönetim Yaklaşımları, İlkeler, Kavramlar ve Yaklaşımlar, (ss. 271-295), İstanbul: Beta Basım.
• Yıldız, G., Akbolat, M. ve Işık, O. (2013), “Psikolojik Taciz ve Örgütsel Bağlılık: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2/6, 85-117.
• Yılmazer, A. (2010), “Örgütsel Bağlılık ve Ekstra Rol Davranışı Arasındaki İlişkiler: İmalat Sektöründe Bir Araştırma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5/2, 236-250.
• Wiener, Y. (1982), “Commitment in Organizations: A Normative View”, Academy of Management Review, 7/3, 418-428