Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Yaz Stajı Hakkındaki Görüş ve Önerileri: Iğdır Üniversitesi Örneği

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 3, 377 - 403, 01.01.2018

Yunus Tunç Mustafa Dal

Öz

Staj, öğrencilerin okulda aldıkları teorik bilgileri ve laboratuvar ortamlarında görmüş oldukları uygulamaları, gerçek iş yaşamlarında somutlaştırmalarına ve pekiştirmelerine, buna bağlı olarak beceri ve deneyim kazanmalarına imkân tanıyan iş başı eğitim yöntemidir Öz, Özden & Özkuk, 2014; Ruhanen, Robinson & Breakey, 2013; Wasi & Lodhi, 2015 . Stajlar aynı zamanda öğrencilerin çalışma hayatları ile ilk olarak tanıştıkları dönemdir. Öğrencilerin çalışacakları alanı tanımlarında ve mesleklerini sevmelerinde staj dönemlerinin ve özellikle yaz stajlarının rolü büyüktür. Öğrencilere uygulama ve deneyim kazandırması düşüncesiyle üniversitelerde yaz stajı yapma zorunluluğu bulunmaktadır. Bu zorunluluk neticesinde bazı problemler ortaya çıkmıştır. Bu amaçla, Iğdır Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu programlarında öğrenim gören öğrencilerin yapmış oldukları stajlar ile ilgili görüşleri, bu konudaki sorunların tanımlanmasında ve bu sorunların çözümüne yönelik önerilerin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışma betimsel tarama modelinde bir çalışma olup, anket tekniği ile gerçekleşmiştir. Araştırmada, öğrencilerin yaz stajı hakkındaki görüş ve önerileri nicel veriler ile toplanmıştır. Çalışmanın evreni, Iğdır Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu; Çocuk Gelişimi, İlk ve Acil Yardım, Tıbbi Laboratuvar, Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik, Çevre Sağlığı, Evde Hasta Bakımı ve Yaşlı Bakımı programlarında öğrenim gören ve yaz stajını tamamlayan 349 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada örneklem alınmaya gidilmemiş, evrenin bütününe ulaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmada veriler, Hançer Aydemir 2016 tarafından oluşturulan anket formu ile elde edilmiştir. Çalışmada 349 adet geçerli anketten elde edilen veriler, yüzde ve frekans dağılımları, çapraz tablo Crosstab , Kruskal -Wallis ve korelasyon analizi yapılarak bulunmuştur. Araştırma elde edilen bulgular sonucunda, yaz stajını yapan öğrencilerin %73,4’ ü staj yapılan kurumda staj esnasında bir bilginin verilmediğini ifade etmişlerdir. Bu durumun sebebi olarak da, öğrencilerin %24,3’ü stajyerlere geçici eleman gözüyle bakıldığı ve öğrencilerin %20,2’si ise stajyerlerin önemsenmediğini belirtmişlerdir. Çalışmaya katılan öğrenciler, staj yerlerinin belirlenmesinde en önemli faktörün, staj yapılacak yerin ikamet edilen bölgede %62,8 olmasını belirtmişlerdir. Buna yönelik olarak yapılan korelasyon analiz sonucunda, öğrencilerin ikamet ettiği bölge ile staj yapılan bölge arasında pozitif yönde ve yüksek bir ilişki olduğu tespit edilmiştir r 349 = .849; p

Anahtar Kelimeler

Yaz stajı, Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu, Mesleki deneyim

Views and Suggestions of Students of Vocational School of Health Services About Summer Internship: The Example of Igdir University

Öz

Traineeship, is a job-shadowing method which enables for students to embody and consolidate real work life of theoretical knowledge that they have learned at school and seen at laboratory correspondingly to gain experience and talent Öz, Özden & Özkuk, 2014; Ruhanen, Robinson & Breakey, 2013; Wasi & Lodhi, 2015 . Traineeship, at the same time, is the first period that students meet with the working life. Traineeship periods especially summer internship, owe a great role for students to get familiar with the areas that they will work and love their jobs. Summer internship is obligatory at Universities with the idea of making students to gain practice and experince. As a result of this obligation, some problems appeared. For this purpose, it is aimed to develop suggestions for solving and determining these problems with the views of students studying at Vocational School of Health Sciences of Iğdir University. The study is administered with the survey technique and owes descriptive analysis model. Views and suggestions of students about summer internship was gathered with qualitative data for the study. The study is comprised from 349 students studying at the departments of Vocational School of Health Sciences; Child Care, First Aid and Emergercy, Medical Laboratory, Medical Documentation and Secretary, Environmental Health, Elderly Care. In the study, sampling wasn’t gathered instead it is aimed to reach the entire population. Data is gathered with questionnaire that is developed by Hançer Aydemir 2016 . The data of 349 valid questionnaires were analyzed and percentage/frequency distributions, Crosstab,Kruskal -Wallis and correlation analysis were found out. According to the results of the study, 73,4 % of summer internship students expressed that they are not informed during the traineeship at the institution that they have made their traineeship. As a reason of this situation, 24,3 % of them expressed that they are seen as temporary worker and 20,2% of them expressed that they are not cared. Students who participated in the study, 62,8% expressed that the most significant factor in determining the traineeship place was the traineeship place’s locating in the living location. In the result of correlation analysis directed for this, there was a positive and high relation between residential location and traineeship location r 349 = .849; p

Anahtar Kelimeler

Summer internship, Vocational school of health sciences, Occupational experience

Kaynakça

• Acar Çiftçi, Y. (2016). Çocuk gelişimi ön lisans programı öğrencilerinin staj çalışmalarının işlevselliği üzerine bir inceleme. III. Internatıonal Eurasian Educational Research Congress sunulan bildiri (s.1438-1439). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• Adıgüzel, O. C. (2009). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin işyeri eğitimi öğrenme ürünlerinin değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 115‐ 128.
• Aslan, Z. , Çoban, G. & Çokal, Z. (2014). Turizm öğrencilerinin staj deneyiminde algıladıkları motivasyonun herzberg kuramına göre değerlendirilmesi: Nevşehir Hacı Bektaş Veli üniversitesi turizm fakültesi örneği. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 164-188.
• Bahadır, M. & Oğuz, H. (2012). Selçuk üniversitesi teknik bilimler meslek yüksekokulu öğrencilerinin staj yapma eğilimlerinin belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2,A), 69-76.
• Barbarash, D. (2016). Knowledge and skill competency volves of an undergraduate university managed cooperative intership education. Asia-Pacific Journal of Cooperative Education, 17(1), 21-30.
• Beebe, A. , Blaylock, A. & Sweetser, K. D. (2009). Job satisfaction in public relations internship. Public Relations Rewiev, 35, 156-158.
• Bila, M. (2006). Elektrik bölümü öğrencilerinin işletmelerde yaptıkları yaz stajının yararlılık düzeyinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş. , Kılıç-Çakmak, E. , Akgün, Ö. E. , Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çetin, Ş. (2005). Öğrenci stajlarında yararlanılan dersler üzerine ampirik bir değerlendirme: mersin turizm işletmeciliği ve otelcilik yüksekokulu örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16(2), 153-169.
• Demir, B. (2015). Meslek yüksekokullarında verilen muhasebe eğitiminde stajın önemi, sorunlar ve çözüm önerileri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 76-80.
• Demir, M. & Demir, Ş. Ş. (2014). Turizm işletmelerinde yöneticilerin mesleki staj ve stajyerleri değerlendirmesi. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6, 18-33.
• Dolmacı, N. & Duran, Y. (2017). Ön lisans düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin zorunlu staj uygulamasına ilişkin görüşleri, sorunları ve çözüm önerileri: Isparta meslek yüksekokulu örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21), 254-267.
• Emir, O. , Arslan, S. & Kılıçkaya, Ş. (2008). Turizm işletmeciliği programı öğrencilerinin staj uygulamaları hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi: Afyon Kocatepe üniversitesi örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(2), 273-291.
• Emir, O. , Pelit, E. & Arslan, S. (2010). Turizm alanında ön lisans eğitimi alan öğrencilerin staj öncesi ve sonrası görüşlerinin karşılaştırılması (afyon kocatepe üniversitesi örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(33), 141-165.
• Engin, M. , Çalışkan, E. & Uysal, Ö. (2013). Anadolu teknik ve teknik liselerdeki bilişim teknolojileri alanı öğrencilerinin staj yaptıkları işyerlerinde mesleki beklentilerinin karşılanma düzeyi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 601-618.
• Gökdoğan, O. & Sarıgöz, O. (2012). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin ‘mesleki uygulama dersi’ ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 1091-1100.
• Güldaş, N. , Kutluk, D. & Ergör, A. (2010). Sağlık sektörünün tıbbi laboratuvar teknikerinden beklentileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24(2), 45-55.
• Hamamcı, B. (2016). Sınavsız geçiş sistemi sorunları ve çözüm önerileri. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokullarında Uygulanan Programların Güncellenmesi ve Eğitim Standartlarının Belirlenmesi Çalıştayı’nda sunulan bildiri (s.15-19). Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Hançer Aydemir, D. (2016). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaz stajı uygulamasına bakışı: sağlık hizmetleri örneği. Türk Yaşam Bilimler Dergisi, 1(1), 34-42.
• Hurst, J. L. & Good, L. K. (2010). A 20-year evolution of internships: implications for retail interns, employers and educators. The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 20(1), 175-186.
• Karacan, S. & Karacan, E. (2004). Meslek yüksekokullarında (myo) yapılan staj uygulamalarına ilişkin bir araştırma: kalite ve verimlilik için iş yerleri-myo işbirliğinin gereği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 168-184.
• Karaman, A. , Güven, Ş. & Yıldırım, M. N. (2018). İç mekân tasarımı öğrencilerin yaz stajı hakkındaki görüşlerin incelenmesi: uşak üniversitesi örneği. The Journal of Academic Social Science, 6(66), 93-107.
• Karaman, A. , Metin, A. E. & Güven, Ş. (2017). Ormancılık ve orman ürünleri programı öğrencilerin staj yapma eğilimlerinin belirlenmesi: uşak üniversitesi örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 101-114.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kaya, K. , Kağızmanlı, B. , Aydın, M. & Özgüler, A. T. (2017). Ön lisans eğitimindeki öğrencilerin staj uygulamasına bakışları: Malatya meslek yüksekokulu örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(4), 186-192.
• Kaysi, F. & Gürol, A. (2017). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin işyeri uygulamalı eğitim süreçlerinin değerlendirilmesi. Kesit Akademi Dergisi, 3(8), 266-280.
• Lucas, B. , Spencer, E. & Claxton, G. (2012). How to teach vocational education: A theory of vocational pedagogy. Center for Real World Learning, The University of Winchester. London, United Kingdom.
• Mankan, E. (2015). Mesleki ön lisans programlarında staj eğitiminin önemi: Bülent Ecevit üniversitesi Çaycuma meslek yüksekokulu örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10), 734-741.
• Olcay, A. , Çıkmaz, E. , Özekici, Y. K. & İnce, E. (2017). Otel sahip ve yöneticilerinin stajyer öğrencilerin performanslarına ilişkin değerlendirmeleri: Gaziantep örneği. Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi (JOMAT), 2(1), 65-85.
• Öz, G. , Özden, S. & Özkuk, Ö. (2014). Ön lisans programlarında staj eğitiminin önemi: Dumlupınar üniversitesi Kütahya sosyal bilimler meslek yüksekokulu örneği. 1. Ulusal Meslek Yüksekokulları Sosyal ve Teknik Bilimler Kongresi’nde sunulan bildiri (s.265-280). Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak.
• Özdemir Karaca, P. , Çeliker, H. & Karaca, K. S. (2015). Büro yönetimi ve yönetici asistanlığı öğrencilerinin staj eğitimi hakkındaki görüşleri üzerine bir araştırma. Elektronik Meslek Yüksekokulları Dergisi, 5(3), 94-112.
• Pak, Ö. (2015). Türkiye’de mesleki turizm eğitimi ve zorunlu staj: turizm meslek lisesi örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Polat, Z. , Sarıkaş, A. , Öz Ceviz, N. , Tektaş, N. , Yayla, A. & Tektaş, M. (2018). Ön lisans öğrencilerinin dönem arası yaptıkları stajın akademik başarılarına etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 1-7.
• Ruhanen, L. , Robinson, R. & Breakey, N. (2013). A tourism immersion internship: Student expectations, experiences and satisfaction. Journal of Hospitality, Leisure, Sport and Tourism Education, 13, 60-69.
• Sağlık, Ö.(2014). Bilgi ve belge yönetimi eğitiminde uygulamanın önemi: stajlar üzerine bir araştırma. I. Uluslararası Bilgi ve Belge Yönetimi Öğrenci Kongresi’nde sunulan bildiri. İstanbul Cemal Reşit Rey Kongre Merkezi, İstanbul.
• Say, A. , Ayar, A. ,Sildir, E. & Sümer, M. (2016). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin memnuniyet ve beklenti analizi (Amasya üniversitesi örneği). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokullarında Uygulanan Programların Güncellenmesi ve Eğitim Standartlarının Belirlenmesi Çalıştayı’nda sunulan bildiri (s.5-11). Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Şahiner, P. , Akan, H. & Çeviker, H. (2016). Ebelik bölümü öğrencilerinin yaz stajının değerlendirilmesi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 5(2), 58-64.
• Tekbalkan, M. (2015). Ön lisans düzeyinde turizm eğitimindeki staj uygulamasına yönelik öğrencilerin bakışları: Ondokuz mayıs üniversitesi’nde bir uygulama. 4 th International Vocational Schools Symposium sunulan bildiri (s.346-356). Yalova Üniversitesi, Yalova.
• Tektaş, N. , Yayla, A. , Sarıkaş, A. , Polat, Z. , Tektaş, M. & Öz Ceviz, N. (2016). Ön lisans öğrencilerinin staj uygulamalarının değerlendirilmesi: marmara üniversitesi örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(özel sayı), 310-318.
• Titrek, O. , Hakkakul, M. A. & Varlı, S. (2015). Hemşirelik bölümü staj uygulamalarının etkililik düzeyine ilişkin öğrenci ve rehber hemşirelerin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 264-280.
• Tuygar, Ş. F. (2016). Paramedik programı öğrencilerinin yaz stajı hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(2), 92-100.
• Uzun, O. , Köylü, P. , Demir, Z. , Müderrisoğlu, H. , Karadağ, A. A. , Özkan, A. Ş. , Uzun, S. , Girti, P. & Kesim, G. A. (2009). Peyzaj mimarlığı eğitiminde stajın öğrenci ve işveren açısından değerlendirilmesi; düzce üniversitesi peyzaj mimarlığı bölümü örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 1. Batı Karadeniz Ormancılık Kongresi Bildiriler Kitabı, Cilt II, 519-531.
• Wasi, Y. & Lodhi, S. (2015). Impact of ınternship on student career development in karachi, Pakistan. The International Journal of Business & Management, 3(11), 14.19.
• Yazıt, H. (2013). Turizm işletmeciliği eğitimi alan lisans ve ön lisans öğrencilerinin staj konusundaki düşünce ve algılamaları arasındaki farklılıkların belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Yenal, S. & Çelikli, S. (2013). İlk ve acil yardım programı son sınıf öğrencilerinin klinik uygulamalarda ve ambulans istasyonlarında karşılaştıkları güçlükler. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 4(2), 10-8.
• Yücekaya, P. , Gürol, P. & Kaya, K. (2016). Lojistik bölümü öğrencilerinin staj yeri seçiminin analitik hiyerarşi projesi (ahp) yardımıyla tespit edilmesi. Journal of Life Economics, 3(4), 235-254.
• Zengin, B. & Kırmızı, A. (2017). Turizm eğitimi alan öğrencilerin uygulama eğitiminde karşılaştıkları sorunları ve çözüm önerileri: gazi üniversitesi örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(48), 564-582.