Meslek Liselerinde Başarısızlık Kaynaklı Okul Terkinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 3, 100 - 117, 01.01.2019

Cevdet Ergül

Öz

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de son yılların en önemli eğitim sorunlarının başında okul terki gelmektedir. Eğitim sisteminden, bir belge almadan ayrılmak okul terki olarak tanımlanmaktadır. Ülkelerin gelişmesinde beşeri sermaye önemli bir faktördür ve yetişmiş, nitelikli insanlara ihtiyaç duyar. Bunun için meslek liseleri önemli bir misyonu üstlenmiştir. Meslek liselerinde, başarısızlık kaynaklı okul terkini konu alan bu çalışmada, meslek liselerinde görev yapan yönetici ve öğretmenlerin başarısızlık kaynaklı okul terkine ilişkin algılarının araştırılması amaçlanmıştır. Bununla birlikte, başarısızlık kaynaklı okul terki üzerinde etkili olan kavramlar ve araştırmaya katılan örneklem grubunun demografik özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırmanın evreni 2015–2016 eğitim öğretim yılında İstanbul İli Maltepe İlçesinde bulunan meslek liselerinde çalışan öğretmenlerdir. Bu evren içinden basit tesadüfi örneklem yoluyla belirlenen 321 kişiye ölçek uygulanmıştır. Bu araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla "Demografik Bilgiler Formu", araştırmacı tarafından geliştirilen araştırma ölçeği ve başarısızlık kaynaklı okul terki üzerinde etkili kavramlar listesi kullanılmıştır. Elde edilen veriler bilgisayarda SPSS programında çözümlenmiş, manidarlıklar minimum p

Anahtar Kelimeler

Okul Terki, Ortaöğretim/lise, Başarısızlık, Mesleki Eğitim

Investigation Of Failure Related School Dropouts In Vocational HighSchools

Öz

The purpose of this study is to focus on the issue of dropping out from school as it is one of the most important educational problems in Turkey as well as in the world. A school dropout is defined as leaving the education system without getting any certification. For nations to develop, human capital plays a significant role by providing educated and qualified people. In this sense vocational highschools carry a crucial mission. In this study which focuses on the school dropouts due to failure in vocational high-schools, the school principals and teachers’ perceptions of school dropouts due to failure is researched. Moreover, concepts that affect school dropout due to failure and any demographic differences that possibly have a role on the subject is analyzed based on the sample group participated in the study. Target population of the study is the vocational high-school teachers located in the city of Istanbul, Maltepe district though the 2015-2016 academic year. Based on this population 321 people are chosen at random. In this study relational screening model is used. In order to collect data the researcher has used ‘Demographic Information Form’, along with the research scale and the concepts that affect on school dropouts due to failure that are determined by the researched. The data obtained is analyzed though the program SPSS and the level of significance is set as minimum p

Anahtar Kelimeler

School dropout, middle/high school, failure, vocational education

Kaynakça

• AÇEV (2006). Türkiye’de ilköğretim okullarında okulu terk ve izlenmesi ile önlenmesine yönelik politikalar (Haz: F. Gökşen, Z. Cemalcılar & F. Gülselel). İstanbul: AÇEV Yayını.
• Alexander, K. L., Entwisle, D. R. & Kabbani, N. S. (2001). The dropout process in life course perspective: Early risk factors at home and school. Teachers College Record, 103, 760– 822.
• Altınkurt, Y. (2008). Öğrenci devamsızlıklarının nedenleri ve devamsızlığın akademik başarıya olan etkisi. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi. Nisan
• Bakioğlu, A. & İnandı, Y. (2002). Öğretmenin kariyer gelişiminde müdürün görevleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 7(28), 513-529.
• Bakioğlu, A. (1994). Okul yöneticisinin kariyer basamakları: İngiliz eğitim sisteminde yöneticilerin etkinlikleri üzerindeki faktörler. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6, 17–28
• Bakioğlu, A. (1996). Öğretmenlerin kariyer evreleri. II. Ulusal Eğitim Bilimleri Sempozyumu Bildiri Metinleri. M.Ü Atatürk Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Bayhan, G. & Dalgıç, G. (2012). Liseyi terk eden öğrencilerin tecrübelerine göre okul terki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3).
• Bradley, C. & Renzulli, L. A. (2011) The Complexity of Non-Completion: Being Pushed or Pulled to Drop Out of High School. Social Forces 90(2), 521-545.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (2) Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Coşkun, İ. (2014).Türkiye’de eğitim başarısındaki eşitsizlikler: Pısa 2012 ve Ankara Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi. Ankara
• Dura, C. (2005). Düşünme araştırma yazma, Ankara: Ekin Kitabevi.
• Kalaycı, Ş. (Ed.) (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi. (10. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Knesting Lund, K., Rourke, B., & Gabriele, A.J. (2015). Teachers’ efficacy for supporting at risk students and their perceived role in dropout prevention. Journal of Studies in Education, 5, (2), 158-168.
• Knesting, K. (2008). Students at risk for school dropout: Supporting their persistence. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 52(4), 3-10. http://dx.doi.org/10.3200/PSFL.52.4.3-10
• Knesting-Lund, K., Reese, D., & Boody, R. (2013). Teachers’ perceptions of high school dropout and their role in dropout prevention: An initial investigation. Journal of Studies in Education, 3(4), 57-71. http://dx.doi.org/10.5296/jse.v3i4.4281
• Lam, Y. and Wong, A. (1974). Attendance regularity of adult learners. An examination of content and structural factors. Adult Education, 24, 130-142
• Lamb S, Markussen E,. (2011). School dropout and completion. Dordrecht: Springer; 2011.
• OECD (2016). Bir Bakışta Eğitim, 2015 http://www.oecd-ilibrary.org/education/data/ education-at-a-glance/graduation-and-entry-rates_f36b1100-en adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 17.02.2017)
• Oral, V. ve Yurtal, F. (2008). İlköğretim 5. sınıf düzeyinde arkadaşlığın sosyometrik statü ve akademik başarı açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2).
• Rumberger, R. (2001). “Who drops out of school and why.” Paper prepared for the National Research Council, Committee on Educational Excellence and Testing Equity Workshop, School Completion in Standards-Based Reform: Facts and Strategies, Washington, D.C., July 17-18, 2000.
• Rumberger, R. W. (2011). Dropping out: Why students drop out of high school and what can be done about it. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
• Sezgin, F., Koşar, D., Koşar, S. ve Er, E. (2016). Liselerde akademik başarısızlık: Nedenleri ve önlenmesine ilişkin öğretmen ve okul yöneticilerinin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 95-111. DOI:10.17679/iuefd.17119535
• Shah, Z., Alam, S. & Baig, S. (2012) The Moral Dimension of Teaching, Affectionate Schools and the Student Drop Out: The Case Study of a Mountainous Community in Pakistan. International Journal of Progressive Education, 8(2), 84-101.
• Sütçü, Z. (2015). Okul terk riski ölçeği'nin geliştirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Taylı, A. (2008). Okulu bırakmanın önlenmesi ve önlemeye yönelik uygulamalar. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 91-104.
• Tunç, E. (2011). Okulu terk etmiş ortaöğretim öğrencilerinin benlik algıları ve rehberlik gereksinimlerinin karşılanma düzeyi. Yayınlanmış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Uysal, A. ve Şahin, Y. (2007, 5-7 Eylül). Ortaöğretimde okulu bırakma olgusunu tetikleyen yapısal/çevresel faktörler. 16. Eğitim Bilimleri Kongresi, Osmangazi Üniversitesi, Tokat-Türkiye.
• Yorğun, A. (2014). Lise öğrencilerinde okul terki riskinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, PDR Bilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi.