Üniversite Öğrencilerinin Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, Romantik İlişkilerle İlgili Akılcı Olmayan İnançları ve Öz Anlayışları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 148 - 173, 01.01.2020

Naciye Güven Zeynep Ünal

Öz

Bu araştırmanın amacı; üniversite öğrencilerinin bilişsel duygu düzenleme stratejileri, romantik ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançları ve öz anlayışları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışma grubunu 2019-2020 eğitim öğretim yılında eğitim gören 402 üniversite öğrencisi 297 kadın, 105 erkek oluşturmaktadır. Araştırmada üniversite öğrencilerinin bilişsel duygu düzenleme stratejilerini ölçmek amacıyla “Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği”, romantik ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançlarını ölçmek amacıyla “Romantik İlişkilerde Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği” ve öz anlayışlarını ölçmek amacıyla “Öz Anlayış Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler üzerinde betimsel analizler, pearson momentler çarpımı korelasyon analizi ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda bilişsel duygu düzenleme stratejileri ile romantik ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançlar ve öz anlayış arasında anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Ayrıca romantik ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançlar ile öz anlayış arasında anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Bilişsel duygu düzenleme stratejileri romantik ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançların % 26.1 ‘ini yordamaktadır. Bilişsel duygu düzenleme stratejilerinden kendini suçlama, kabul etme, olumluya yeniden odaklanma, plana yeniden odaklanma, olumlu yeniden değerlendirme, felaketleştirme ve diğerlerini suçlama alt boyutları öz anlayışın % 45.9’unu yordamaktadır. Bununla birlikte romantik ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançların farklı düşünme ve aşırı beklentiler alt boyutlarının öz anlayışın % 8.6’sını yordadığı tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlar alanyazın ışığında tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Duygu Düzenleme Stratejileri, İnançlar, Öz-Anlayış

Investigation of Relations Between University Student’s Cognitive Emotion Regulation Strategies, Irrational Romantic Relationships Beliefs and SelfCompassion

Öz

The purpose of this research is to examine the relationship between university students's cognitive emotion regulation strategies, irrational beliefs about romantic relationships and self-compassion. The sample of the study consisted of 402 university students 297 females and 105 males studying in 20192020. In order to collect data, Demographic Information Form, Cognitive Emotion Regulation Scale, Irrational Romantic Relationship Beliefs Scale and Self Compassion Scale were used. Descriptive analysis, Pearson correlation and multiple linear regression analysis were performed. As a result of the research, it was found that there was a significant relationship between cognitive emotion regulation strategies and irrational beliefs about romantic relationships and self-compassion. It was also found that there was a significant relationship between irrational beliefs about romantic relationships and self-compassion. Cognitive emotion regulation strategies predict 26.1% of irrational beliefs about romantic relationships. The sub-dimensions of cognitive emotion regulation strategies self-blame, acceptance, positive refocusing, refocus on planning, positive reappraisal, catastrophizing and other-blame predict 45.9% of self-compassion. Furthermore multiple linear regression analysis demonstrated that different thinking and extreme expectations, which are sub-dimensions of irrational beliefs about romantic relationships were % 8.6 predictors of self-compassion. The results of the study were discussed in the light of the literature

Anahtar Kelimeler

Emotion Regulation Strategies, Beliefs, Self-Compassion

Kaynakça

• Atalay, Z. (2019). Şefkat- Zorlayıcı Duygu ve Durumlarla Yaşayabilme Sanatı. İstanbul: İnkilap.
• Abak, E. (2019). Ruminatif Düşünme Stili, Beden Algısı ve Sosyal Görünüş Kaygısının Romantik İlişki ve Partner Odaklı Obsesif Kompulsif Semptomlarla İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aktaş, F. (2019). Madde Kullanım Geçmişi Olan Erkeklerde Emosyonel Şemalar ve Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejilerinin Çocukluk Çağı Travmaları İle İlişkisi: Bir Kontrollü Çalışma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İstanbul.
• Akyıl, A. (2019). Çocukluk Çağı Travmaları, Bilişsel Duygu Düzenleme ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Diyarbakır ve Mardin Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Altın Gök, E. (2018). Gebelerde Kişilik Özellikleri, Stresli Yaşam Olayları ve Sosyal Destek ile Depresyon ve Anksiyete Belirtileri Arasındaki İlişki: Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejilerinin Aracı Rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Altunbaş, G. (2014). Psikoeğitim Programının Üniversite Öğrencilerinin Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejilerinin Kullanımına ve Mükemmeliyetçi Bilişlerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Andiç, S. (2013). Ergenlik Döneminde Zihni Meşgul Eden Konularla İlişkili Değişkenler: Bağlanma Tarzları, Öz Şefkat ve Psikolojik Belirtiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Batts Allen, A., & Leary, M. R. (2010). Self-Compassion, Stress, and Coping. Social and Personality Psychology Compass, 4(2), 107-118.
• Bayar, Ö. & Tuzgöl Dost, M. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Öz-Şefkatin Yordayıcıları Olarak Bağlanma Tarzı ve Algılanan Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(3), 689-704.
• Beaumont, E., Durkin, M., Hollins Martin, C. J., & Carson, J. (2016). Measuring relationship between self-compassion, compassion fatigue, burnout and well-being in student counsellors and student cognitive behavioural psychotherapists: a quantitative survey. Counselling and Psychotherapy Research, 16(1), 15-23.
• Bedirhanbeyoğlu, H. (2018). Çocukluk Çağı Travmaları, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri ve Riskli Davranışlar Arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Beştav, G.F. (2007). Romantik İlişki Doyumu ile Cinsiyet, Bağlanma Stilleri, Rasyonel Olmayan İnançlar ve Aşka İlişkin Tutumlar Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Blackie, R. A., & Kocovski, N. L. (2017). Examining the Relationships Among SelfCompassion, Social Anxiety, and Post-Event Processing. Psychological Reports, 1-21.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2019). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çavdar, D. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları ve Romantik İlişkilerde Akılcı Olmayan İnançları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dağ, B. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Öz Anlayış Düzeylerinin Anksiyete ve Yaşam Memnuniyeti Düzeyleri İle İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Lefkoşa.
• Deniz, M. E., Kesici, Ş., & Sümer, S. A. (2008). The Validity and Reliability of the Turkish Version of the Self-Compassion Scale. Social Behavior and Personality, 36(9), 1151-1160.
• Domaradzka, E., & Fajkowska Institute, M. (2018). Cognitive Emotion Regulation Strategies in Anxiety and Depression Understood as Types of Personality. Frontiers in Psychology, 9, 1-12.
• Ellis, A., David, D., & Lynn, S. J. (2010). Rational and Irrational Beliefs: A Historcial and Conceptual Perspevtive. In D. David, S. J. Lynn , & A. Ellis (Edt.), Rational and Irrational Beliefs (pp. 3-22). New York: Oxford University Press.
• Ellis, A., Sichel, J., Yeager, R., Dimattia, D., & DiGuiseppe, R. (1989). Rational Emotive Couples Therapy. New York: Pergmanon.
• Epstein, N. (1982). Cognitive Therapy With Couples. American Journal of Family Therapy, 10(1), 5-16.
• Fuhrman, R. W., Flannagan, D., & Matamoros, M. (2009). Behavior expectations in crosssex friendships, same-sex friendships and romantic relationships. Personal Relationships, 16(4), 575-596.
• Furman, W., & Buhrmester, D. (1992). Age and Sex Differences in Perceptions of Networks of Personal Relationships. Child Development, 63(1), 103-115.
• Garnefski, N., & Kraaij, V. (2006). Relationships between cognitive emotion regulation strategies and depressive symptoms: A comparative study of five specific samples. Personality and Individual Differences, 40, 1659-1669.
• Garnefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2001). Negative life events, cognitive emotion regulation and emotional problems. Personality and Individual Differences, 30, 1311-1327.
• Garnefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2002). Manual for the use of the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (CERQ). Leiderdorp: DATEC, 1-47.
• Geram, K. (2016). The role of cognitive emotion regulation and thought control strategies in the connection between attachment styles and domestic violence in couples. Mediterranean Journal of Social Sciences, 7(4), 128-132.
• Germer, C. K. (2009). The Mindfulpath to Self-compassion. New York: The Guildford Press.
• Gross, J. J. (1998). The Emerging Field of Emotion Regulation: An Integrative Review. Review of General Psychology, 2(3), 271-299.
• Gross, J. J., & Thompson, R. A. (2007). Emotion Regulation: Conceptual Foundations. In J. J. Gross (Edt.), Handbook of Emotion Regulation (pp. 3-27). New York: The Guildford Press.
• Hampel, A. D., & Vangelisti, A. L. (2008). Commitment Expectations in Romantic Relationships: Application of a Prototype Interaction-pattern Model. Personal Relationships, 15(1), 81-102.
• Hendrick, S. S., & Hendrick, C. (2006). Measureing Respect in Close Relationship. Journal of Social and Personal Relationships, 23(6), 881-899.
• İşgören, G. (2018). Genç Erişkinlerde Bilişsel Duygu Düzenlemenin Mükemmeliyetçilik ve Depresyon İlişkisindeki Rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• İşler, S.D. (2018). Uyumlu ve Uyumsuz Mükemmeliyetçilik Özellikleri ve Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri ile Depresyon Arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Jacobson, E. K., Wilson, K. G., Kurz, A. S., & Kellum, K. K. (2018). Examining SelfCompassion in Romantic Relationships. Journal of Contextual Behavioral Science, 1-5.
• Jones, J. T., & Cunningham, J. D. (1996). Attachment Styles and Other Predictors of Relationship Satisfaction in Dating Couples. Personal Relationships, 3(4), 387-399.
• Kamalinasab, Z., & Mohammadkhani, P. (2018). A Comparion of Self-Compassion and Sel-Esteem Based on Their Relationship With Adaptive and Maladaptive Emotion Regulation Strategies. Practice in Clinical Psychology, 6(1), 9-20.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Akademi Yayınları.
• Kazak, D. (2018). Erkek Heteroseksüel ve Homoseksüel Bireylerin Çocukluk Çağı Travması ile Bağlanma Stilleri ve Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kökönyei, G., Kocsel, N., Király, O., Griffiths , M. D., Galambos, A., Magi, A., . . . Demetrovics, Z. (2019). The Role of Cognitive Emotion Regulation Strategies in Problem Gaming Among Adolescents: A Nationally Representative Survey Study. Frontiers in Psychiatry, 10, 1-14.
• Kurdek, L. A., & Schmitt, J. P. (1986). Relationship Quality of Partners in Heterosexual Maried, Heterosexual Cohabiting and Gay and Lesbian Relationships. Journal of Personality and Socail Psychology, 51(4), 711.
• Kurt, A. A., & Gündüz, B. (2020). Genç Yetişkinlerde Akılcı Olmayan İlişki İnançları Bilişsel Esneklik ve Benliğin Ayrımlaşması İlişkisinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49(1), 28-44.
• Lapinski, L. (2019). Self-Compassion as a Moderator Between Emotion Regulation and Interpersonal Functioning. Unpublished Master Dissertation. Southern Illinois University, Edwardsville, Illinois.
• Leahy, R.L., Tirch, D. & Napolitano, L.A. (2011). Emotion Regulation in Psychotherapy: A Practitioner'S Guide. New York: The Guilford Press.
• Metts, S., & Cupach, W. R. (1990). The Influence of Relationship Beliefs and Problem Solving Responses on Satisfaction in Romantic Relationships. Human Communication Research, 17(1), 170-185.
• Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2005). Attachment Security , Compassion and Altruism. Current Directions in Psychological Science, 14(1), 34-38.
• Musalay, P., & Latiteshwari, K. (2017). Self-compassion and Cognation Emotion Reglation Among Juvenlie Delinquents. Indian Journal of Health and Well-being, 8(8), 805- 810.
• Neff, K. (2011). Self Compassion- The Proven Power of Being Kind to Yourself. New York: Harper Collins.
• Neff, K. D. (2003a). Developlment and Validation of a Scale to Measure Self-Compassion. Self and Identity, 2, 223-250.
• Neff, K. D. (2003b). Self-Compassion: An Alternative Conceptualization of a Healthy Attitude Toward Oneself. Self and Identity, 2(85), 85-101.
• Neff, K. D., & Beretvas, S. N. (2012). The Role of Self-Compassion in Romantic Relationships. Self and Identity, 12, 78-98.
• Neff, K. D., & Pommier, E. (2012). The Relationship between Self-compassion and Otherfocused Concern among College Undergraduates, Community Adults, and Practicing Meditators. Self and Identity, 1-17.
• Neff, K. D., Hsieh, Y.-P., & Dejitterat, K. (2005). Self-compassion, Achievement Goals, and Coping with Academic Failure. Self and Identity, 4(3), 263-287.
• Omay, Z.M. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Öz-anlayış Düzeylerinin Hayat Memnuniyeti ve Dindarlık Yönelimleri Açısından İncelenmesi (M.Ü. İlahiyat Fakültesi Öğrencileri Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Onat, O., & Otrar, M. (2010). Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Atatürk Eğitim Fakültesi Bilimleri Dergisi, 13, 123-143.
• Öcal Yüceol, S.E. (2016). Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumlar ile İlişki Doyumu ve Romantik İlişkilerde Akılcı Olmayan İnançlar Arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Bilim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özen Rıza, S. (2016). Evli Bireylerin Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejilerinin Psikolojik İyi Oluşları ve Evlilik Doyumları ile İlişkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özer, K. (1994). Öfke, Kaygı ve Depresyon Eğilimlerinin Bilişsel Alt Yapısıyla İlgili Bir Çalışma. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 12-25.
• Pala Akbaba, T. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Romantik İlişkilerde Akılcı Olmayan İnançlar ve Mutluluk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Peña, L. R., & Pacheco, N. E. (2012). Physical-Verbal Aggression and Depression in Adolescents: The Role of Cognitive Emotion Regulation Strategies. Universitas Psychologia, 11(4), 1245-1254.
• Sarı, T. (2008). Üniversite Öğrencilerinde Romantik İlişkilerle İlgili Akılcı Olmayan İnançlar, Bağlanma Boyutları ve İlişki Doyumu Arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sarı , T., & Korkut-Owen, F. (2015). Romantik İlişkilerde Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeğinin Geliştirilmesi. International Journal of Human Sciences, 12(1), 255-273.
• Sarı, T., & Korkut Owen, F. (2016). Romantik İlişkilerde Akılcı Olmayan İnançların ve Bağlanma Boyutlarının İlişki Doyumu Üzerindeki Yordayıcı Rolünün İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fakülte Dergisi, 1(37), 204-2016.
• Sezer, S. (2019). Evli Olmayan Bireylerde Evlilik Kaygısı ile Romantik İlişkilerde Akılcı Olmayan İnançlar ve Umutsuzluk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Smith, K. E., Mason, T. B., Anderson, N. L., & Lavender, J. M. (2019). Unpacking cognitive emotion regulation in eating disorder psychopathology: The differential relationships between rumination, thought suppression, and eating disorder symptoms among men and women. Eating Behaviors, 32, 95-100.
• Stackert, R. A., & Bursik, K. (2003). Why I unsatisfied? Adult Attachment Style, Gendered Irrational Relationships Beliefs, and Young Adult Romantic Relationship Satisfaction. Personality and Individual Differences, 34, 1419-1429.
• Sullivan, B. F., & Schwebel, A. I. (1995). Relationship Belief and Expectations of Satisfaction in Marital Relationships: Implications for Family Practitioners. Family Journal, 3(4), 298-305.
• Şencan, H. (2002). Bilimsel Yazım. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Tandler, N., & Petersen, L.-E. (2018). Are Self-Compassionate Partners Less Jealous? Exploring the Mediation Effects of Anger Rumination and Willingness to Forgive on the Association Between Self-Copmassion and Romantic Jealousy. Current Psychology, 1-10.
• Temizel Ataman, E., & Dağ, İ. (2014). Stres Veren Yaşam Olayları, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, Depresif Belirtiler ve Kaygı Düzeyi Arasındaki ilişkiler. Klinik Psikiyatri, 17(1), 7-17.
• Thompson, R. A. (1994). Emotion Regulation: A Theme in Search of Definition. In N.A.Fox (Edt.), The Development of Emotion Regulation: Biological and Behavioral Considerations (Monographs of the Society for Research in Child Devolopment). Chicago: University Of Chicago Press.
• Thompson, R. A., & Calkins, S. (1996). The double-edged sword: Emotional regulation for children at risk. Development and Psychopathology, 9, 163-182.
• Uğur, D. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Bağlanma Temsilleri İle Romantik İlişki İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Uyar, M. (2019). Beliren Yetişkinlik Dönemindeki Bireylerin Psikolojik İyi Oluş Düzeylerini Yordamada Bağlanma Tarzları ve Bilişsel Duygu Düzenlemenin Rolünün İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Vatan, S. (2019). Duygu Düzenlemenin Şah Damarı: Öz-Şefkat. Pivolka, 9(31), 1-4.
• Voci, A., Veneziani, C. A. & Fuochi, G. (2019). Relating Mindfulness, Heartfulness, and Psychological Well-Being: the Role of Self-Compassion and Gratitude. Mindfulness, 10, 339-351.
• Yaşa, E.N. (2019). Sağlık Çalışanlarının, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejilerinin ve Öz Anlayış Düzeylerinin Anksiyete Düzeyleri ile İlişkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış
• Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yöş, B. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri ile Depresyon ve Kaygı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Zengin, M. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Mükemmeliyetçilik Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri ve Kaygı Arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Zessin, U., Dickhauser, O., & Garbade, S. (2015). The Relationship Between SelfCompassion and Well-Being: A Meta-Analysis. Applied Psychology Health and Well-Being, 7(3), 1-25.