A Research On The Motivation Of Disaster Employees During The Coronavirüs (COVID-19) Process

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 409 - 428, 31.12.2023

Yağmur Aydın Arıkan , Ömür Özmen

https://doi.org/10.32569/resilience.1251837

Öz

With this research, it is aimed to measure the motivations of the personnel who respond to disasters during the coronavirus process. In this context, 'What are the work motivation levels of disaster personnel who intervene in disasters during the coronavirus process? Which of the main motivation sources of disaster personnel in working life is higher? What are the job satisfaction levels?' were asked. In accordance with the purpose of the research, scanning method, descriptive and cross-sectional models were used. Data were collected using the questionnaire technique. This research was carried out on disaster personnel. In this study, three scales were used, namely the basic motivational sources scale, the multidimensional job motivation scale, and the job satisfaction scale. Descriptive statistics, frequency analysis, independent sample T-test, ANOVA and correlation analyzes were applied to the data. It has been found that the basic motivation sources, multidimensional work motivation sources and job satisfaction levels differ according to the gender, marital status, age, length of service in the institution, and place of residence. Women have a greater need for affiliation than men, single individuals have higher identified regulation motivations than those who are married, the 25-29 age group has a higher need for power, the age group under 25 has higher extrinsic regulation-social motivations, and the individuals living in provinces and cities have a higher need for affiliation, individuals with a service period of more than 20 years in the institution have a higher need for cognition, and individuals with less than one year of service in the institution have higher extrinsic regulation-social, extrinsic regulation-material motivations and job satisfaction have been found within this research.

Anahtar Kelimeler

Motivation, Disaster Personnel, Motive, Drive, Motivation Theories, Motivation in Covid-19.

Koronavirüs (COVİD-19) Sürecinde Afet Çalışanlarının Motivasyonlarına İlişkin Bir Araştırma

Öz

Bu araştırma ile koronavirüs sürecinde afetlere müdahale eden personelin motivasyonlarının ölçülmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda ‘Koronavirüs sürecinde afetlere müdahale eden afet personelinin iş motivasyon düzeyleri nedir? Çalışma yaşamında afet personelinin temel motivasyon kaynaklarından hangisi daha yüksektir? İş doyum düzeyleri nedir?’ sorularından yola çıkılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak tarama yöntemi, tanımlayıcı ve kesitsel model kullanılmıştır. Veriler anket tekniğinden yararlanılarak toplanmıştır. Bu araştırma afet personeli üzerinde gerçekleştirilmiştir. Temel motivasyon kaynakları ölçeği, çok boyutlu iş motivasyonu ölçeği ve iş doyumu ölçeği olmak üzere üç ölçek kullanılmıştır. Verilere tanımlayıcı istatistikler, frekans analizleri, bağımsız örneklem T testi, ANOVA ve korelasyon analizleri uygulanmıştır. Temel motivasyon kaynakları, çok boyutlu iş motivasyonu kaynakları ve iş doyumu düzeylerinin bireylerin cinsiyet, medeni durum, yaş, kurumdaki hizmet süresi, yaşanılan yere göre farklılık gösterdiği bulunmuştur. Kadınların erkeklere göre daha fazla bağlanma ihtiyacının olduğu, bekar olan bireylerin evli olan bireylere göre kişisel düzenleme motivasyonlarının daha yüksek olduğu, 25- 29 yaş grubunun güç ihtiyacının daha fazla olduğu, 25 yaş altı olan yaş grubunun dışsal düzenleme-sosyal motivasyonlarının daha yüksek olduğu, il ve ilçede yaşayan bireylerin daha fazla bağlanma ihtiyacının olduğu, kurumdaki hizmet süresi 20 yıldan fazla olan bireylerin düşünme ihtiyaçlarının daha fazla olduğu, kurumdaki hizmet süresi bir yıldan daha az olan bireylerin dışsal düzenleme- sosyal, dışsal düzenleme-maddesel motivasyonlarının ve iş doyumlarının daha yüksek olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Motivasyon, Afet personeli, Güdü, Dürtü, Motivasyon teorileri, Covid-19’da Motivasyon.

Kaynakça

• Antalyalı, Ö. L., Bolat, Ö. (2017). Öğrenilmiş İhtiyaçlar Bağlamında Temel Motivasyon Kaynakları (TMK) Ölçeğinin Geliştirilmesi, Güvenilirlik ve Geçerlik Analizi. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2017, Cilt:17, Yıl:17, Sayı: 1, 17: 83-114
• Arıkan Aydın, Y. (2022). Afet Çalışanlarının Koronavirüs Sürecinde Motivasyonları ve Afet Yönetimi. Disiplinlerarası Afet Risk Yönetimi Çalışmaları II. (127-143). Ankara: Gazi Kitapevi.
• Bal, H. (2001). Bilimsel Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Basımevi, SDÜ Yayın No:20
• Bekcan, S. (2015). İletişim Becerileri, Motivasyon ve Sağlık Çalışanları. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cantürk, D., İrge, T.N. (2019) Lider Davranışların Çalışanların Motivasyonlarına ve Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi: İstanbul Tekstil Sektöründe Bir Uygulama. Sempozyum Tam Metin Kitabı. Düzenleyen: İstanbul Aydın Üniversitesi. İstanbul, 08 Mayıs 2019.
• Çetin, A., Boyraz, M., Özer, S. (2019). Otel Çalışanların İş Motivasyonu ve Çeşitli Demografik Değişkenlere Göre Farklılaşması: Denizli Şehir Otellerinde Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22 (2), 601-614.
• Çığşar, G., Akkuş, Y., Yıldırım, B.Z., Kıvrak, Y., Erdemir Öztürk, E. (2016). İki Farklı Kurumda Çalışan Bireylerde Tükenmişlik ve İş Doyumunun Belirlenmesi: Kars İli Örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 8 (4), 244-255.
• Erhan, T., Çarıkçı, İ. H., Alparslan, A. M. (2018). Akademisyenlerin Başarı Hedeflerı̇ Üzerinde Değerlerinin ve Motivasyon Kaynaklarının Rolü. The Role of Values and Motivation Sources on The Achievement Goals of Academicians. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Suleyman Demirel University Visionary Journal 9(21), 57-72.
• Eroğlu, T., Özen, H. (2019). Okullardaki Psikolojik İklim ve İş Motivasyonu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Armağan Özel Sayısı, 83-106.
• Eryılmaz, İ., Odabaşoğlu, Ş. (2018). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Temel Motivasyon Kaynakları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. 2 nd International EMI Entrepreneurship Kitabı(ss193-194). Düzenleyen Nevşehir Hacı Bektaşi Veli Üniversitesi, Social Sciences Congress, Cappadocia, 09-11 November 2018.
• George, D., Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
• Güler, M. (1990). Endüstri İşçilerinin İş Doyumu ve İş Verimine Depresyon Kaygı ve Diğer Bazı Değişkenlerin Etkisi. (Doktora Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gündüz, B. (2019). Çok Boyutlu Psiko-Eğitim Grup Çalışması ile Yapılan Sosyal Hizmet Müdahalesinin Hastane Personellerinin İş Stresi ve İş Motivasyonlarına Etkisinin İncelenmesi: Üsküdar Devlet Hastanesi Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaya, A., Uskun, D. D. E. (2012). Engellilere Yönelik Hizmet Veren Mesleklerde Tükenmişlik ve İş Doyumu. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 7 (28), 19-35.
• Keser, A. (2006). Çalışma Yaşamında Motivasyon. İstanbul: Alfa Akademi. (1.Baskı).
• Kılıç, R., Çoban, M. (2015). Herzberg'in Motivasyon Teorisi ile Liderlik Tipleri Arasındaki İlişki: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Yönetim ve Ekonomi Araştırma Dergisi. 13(1),365-380.
• Konur, D. Y. (2006). İşyerlerinde Motivasyon Teorileri ve Uygulamalarına İlişkin Bir Araştırma. (Yüksek lisans tezi). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Köse, E. (2019). Çalışanların İş Tatmini Algıları ile İş Motivasyonu Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 131-148.
• Küçüközkan, Y. (2015). Liderlik ve Motivasyon Teorileri: Kuramsal Bir Çerçeve Leadership and Motivation Theories: A Theoretical Framework. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi. 1 (2), 86-115.
• McClelland, D. C. (1961). Achieving Society. Simon and Schuster.
• McClelland, D. C. (1987). Human Motivation. CUP Archive.
• Olafsen, A., Deci, E. (2020). Self-Determination Theory and Its Relation to Organizations. Oxford Research Encyclopedia of Psychology.
• Özkul, A., Alparslan., A. (2019). Yaşam Doyumunu Artıran Motivasyon Kaynağı: Düşünme-Anlama İhtiyacı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8 (4), 3272-3288.
• Ryan, R., M. Deci, E. L. (1985). Intrinsic Motivation and Self-Determination in Human Behavior. Berlin: Springer Science, Business Media.
• Ryan, R. M., Deci, E. L. (2017). Self-determination theory: Basic psychological needs in motivation, development, and wellness. The Guilford Press.
• Ryan, R.M., Deci, E.L (2020). Intrinsic and Extrinsic Motivation from a Self- Determination Theory Perspective: Definitions, Theory, Practices, and Future Directions, Contemporary Educational Psychology, Volume 61,101860,ISSN 0361- 476X
• Ryan, R. M., Deci, E. L. (2021). Human Autonomy in Social Psychology: A Self- Determination Theory Perspective. In P. A. M. Van Lange, E. T. Higgins, A. W. Kruglanski (Eds.), Social Psychology: Handbook of Basic Principles (pp. 106–123). The Guilford Press.
• Şekercioğlu, G., Çı̇vı̇lı̇dağ, A. (2017). Çok Boyutlu İş Motivasyonu Ölçeğinin Türk Kültürüne Uyarlanması. Mediterranean Journal of Humanities, 7(1), 143-156.
• Taşdemir, İ. (2020). Afet Yönetimi ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (Disaster Management and GIS). Bilgi Merkezleri: Sağlık ve Afet Bilgi Yönetimi.
• Toksöz, S. (2021). Motivasyonun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Beş Yıldızlı Oteller Üzerinde Bir Uygulama. OPUS International Journal of Society Researches, 18 (41), 3280-3301.
• Tozlu, A., Kurtı̇pek, R. (2015). Motivasyon Teorileri ve Kamu Çalışanlarının Bireysel Performans Değerlendirme Temelinde Teşvik Edilmesi. Tisk Akademi, 10(20), 270- 285.
• Tunçez, M. (2007). İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde Büroda Çalışan İnşaat Mühendisleri ve Mimarların Motivasyonu Üzerine Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Tutar, Y. (2007). Erzurum’da Devlet ve Özel Hastanelerde Çalışan Sağlık Personelinin İşlem Adaleti, İş Tatmini ve Duygusal Bağlılık Durumlarının İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12 (3), 97-120.
• Ünal, S., Karlıdağ, R., Yoloğlu, S. (2001). Hekimlerde Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin Yaşam Doyumu Düzeyleri ile İlişkisi. Relationships Between Burnout, Job Satisfaction and Life Satisfaction in Physicians. J Clin Psy.; 4(2): 113-118.
• Yılmaz, E., Vermişli, S. (2016). Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerde Meslekte Profesyonelleşmenin İş Doyumuna Etkisi/Effect of Professionalism on Job Satisfaction in Nurses Who Work in Intensive Care Units. Researchgate.net 4, 17-27.
• Williams, G. C., Grow, V. M., Freedman, Z. R., Ryan, R. M., Deci, E. L. (1996). Motivational Predictors of Weight Loss and Weight-Loss Maintenance. Journal of Personality and Social Psychology, 70(1), 115–126.