Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Research Journal of Biomedical and Biotechnology dergisine gönderilen makaleler çift veya daha fazla taraflı kör hakemlik süreciyle değerlendirilmekte ve ücretsiz erişimle elektronik olarak yayımlanmaktadır. Aşağıda yazarların, dergi editörünün, hakemlerin ve yayıncının etik sorumlulukları, rolleri ve görevleri yer almaktadır. Aşağıda yer alan etik ilkeler ve kurallar ‘Yayın Etiği Komitesi’nin (Committe on Publication Ethics - COPE (https://publicationethics.org/)) yönergesine göre hazırlanmıştır. Ayrıca RJBB tarafından intihal ve etik dışı davranışlar olarak kabul edilen durumlara ilişkin bilgi verilmiştir.

İnsan araştırmasında, “Materyaller ve Yöntemler” bölümünde çalışmaya katılanların aydınlatılmış olmalarının ifadesine ihtiyaç vardır.Tüm çalışmalar, en son revizyon tarihini kapsayan Dünya Tıp Birliği Helsinki Bildirgesi'ne (http://www.wma.net/en/30publications/10policies/b3/) uygun olarak yapılmalıdır. Hasta gizliliği, evrensel olarak kabul edilen kurallara  göre korunmalıdır. Gönüllüler veya hastalar için uygulanacak prosedürler söz konusu olduğunda, çalışma nesneleri bilgilendirilmeli ve çalışma başlamadan önce onayları verilmelidir. Yazarların yerel bir etik komitesi yoksa, “Helsinki Deklarasyonu” nda belirtilen ilkelere uyulmalıdır. Yazarlar, mevzuat ve diğer ilgili yönetmelikler sorulduğunda uluslararası kabul görmüş en son yönergelere uyduklarını beyan etmeli ve “Etik Komite Onayı” göndermelidir.

Hayvanlar üzerinde yapılan deneysel çalışmaların sonuçlarını bildiren yazılar, çalışma protokolünün kurumun hayvan etiği komitesi tarafından onaylandığını ve çalışmanın Avrupa Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi de dahil olmak üzere uluslararası kabul görmüş yönergelere uygun olarak yürütüldüğünü bildirmelidir (Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlarla Kullanılan Omurgalı Hayvanların Korunması Sözleşmesi, Laboratuvar Hayvanları Biliminin Prensipleri ve Laboratuvar Hayvanlarının Bakımı ve Kullanımı El Kitabı). Yazarlardan makale ile etik komitenin onayının bir kaydını göndermeleri önemle rica olunur. 

YAZAR(LAR)

  • RJBB dergisne gönderilen makaleleirn özgün çalışmalar olması gerekmektedir.
  • Makalelerde yararlanılan tüm kaynaklar için doğru ve uygun bir şekilde kaynak gösterilmelidir.
  • Dergiye gönderilen makalelerin başka bir dergiye gönderilmediği belirtilmeli ve Telif Hakkı Devir Formu doldurulmalıdır.
  • Makaleye katkıda bulunmayan kişiler yazar olarak belirtilmemelidir.
  • Gönderilen makaleye ilişkin çıkar çatışmaları belirtilmeli ve nedeni açıklanmalıdır.
  • Yazarlar çalışmalarında bir hata tespit ettiklerinde editörü ve editörler kurulunu bilgilendirmeli, düzeltme ya da geri çekme süreci için işbirliği kurmalıdırlar

HAKEMLER

RJJB degisinde tüm makaleler çift veya daha fazla taraflı kör hakemlik süreci ile değerlendirilmektedir. Kör hakemlik, yansız, nesnel ve bağımsız bir değerlendirme sürecinin sağlanabilmesi için yazarların hakemlerden, hakemlerin de yazarlardan gizli tutulması anlamına gelmektedir. Hakemlere makaleler değerlendirilmek üzere dergi yönetim sisteminden iletilmektedir. Hakemlerin, değerlendirdikleri makalenin özgünlüğü ve makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararları ve bu kararlarına ilişkin gerekçelerini içeren bir form doldurmaları gerekmektedir. 

  • Hakemlerin yalnızca uzmanlık alanlarına ilişkin makalelere hakemlik yapmaları gerekmektedir.
  • Hakemlerden çıkar çatışmaları bulunmayan makalelere hakemlik yapmayı kabul etmeleri beklenmektedir. Hakemler herhangi bir çıkar çatışması fark ettiklerinde editörü bilgilendirmeli ve ilgili makalenin hakemliğini yapmayı reddetmelidirler.
  • Hakemler makaleleri yansız ve nesnel olarak değerlendirmelidirler.
  • Hakemlerin değerlendirdikleri makalelere ilişkin Hakem Değerlendirme Formu’nu doldurmaları gerekmekte,  kör hakemlik sürecine zarar vermemek için formlarda isimlerini belirtmemeleri beklenmektedir. Hakemlerin değerlendirdikleri makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararları ile kararlarına ilişkin gerekçelerini de bu formda belirtmeleri gerekmektedir.
  • Hakemlerin önerilerinde kullandıkları üslubun kibar, saygılı ve bilimsel olması gerekmektedir. Hakemler saldırgan, saygısız ve öznel kişisel yorumlardan kaçınmalıdırlar. Hakemlerin bu tür bilimsel olmayan yorumlarda bulundukları tespit edildiğinde yorumlarını yeniden gözden geçirmeleri ve düzeltmeleri için editör ya da editörler kurulu tarafından kendileriyle iletişime geçilebilmektedir.
  • Hakemlerin kendilerine verilen süre içerisinde değerlendirmelerini tamamlamaları gerekmekte ve burada belirtilen etik sorumluluklara uymaları beklenmektedir

EDİTÖR

Editörün ‘Yayın Etiği Komitesi’nin (Committe on PublicationEthics - COPE (https://publicationethics.org/)) yayınlamış olduğu ‘COPE Dergi Editörleri için Etik Davranışlar ve En İyi Uygulamalar Kılavuzu’ (COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors (https://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf)) ve ‘COPE Dergi Editörleri için En İyi Uygulamalar Kılavuzu’nda (COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors (https://publicationethics.org/files/u2/Best_Practice.pdf)) yer alan ve aşağıda listelenen etik sorumluluklara uyması gerekmektedir.

  • Editör, yazarlara kendilerinden ne beklendiğine ilişkin yayım ve yazım kuralları ile örnek şablonu sürekli güncellemelidir.
  • Editör dergiye gönderilen makaleleri dergi yazım kuralları, çalışmanın önemi, özgünlüğü açısından değerlendirmeli ve makaleyi ilk gönderim sürecinde reddetme kararı alırsa, yazarlara bunun nedenini açık ve yansız bir şekilde iletmelidir. Bu süreçte, makalenin dilbilgisi, noktalama ve/veya yazım kuralları (kenar boşlukları, uygun şekilde referans gösterme, vb.) açısından tekrar gözden geçirilmesi gerektiğine karar verilirse, yazarlar bu konuda bilgilendirilmeli ve gerekli düzeltmeleri yapabilmeleri için kendilerine zaman tanınmalıdır.
  • Makalelerde gönderim ve yayıma kabul tarihleri yer almalıdır.
  • Yazarların makalelerinin durumuna ilişkin bilgi talebi olduğunda  kör hakemlik sürecini bozmayacak şekilde yazarlara makalelerinin durumuna ilişkin bilgi verilmelidir.
  • Editör, hakemlerin bilgi ve uzmanlıklarına uygun makaleleri değerlendirmelerini istemelidir. Böylece makalelerin alanında uzman kişilerce uygun bir şekilde değerlendirilmesi sağlanmalıdır.
  • Editör, hakemlerin bir makaleyi değerlendirmeden önce makaleye ilişkin çıkar çatışmaları bulunmadığını belirtmelerini talep etmekle yükümlüdür.
  • Editörün hakem değerlendirme sürecine ilişkin gerekli tüm bilgileri ve hakemlerden yapması beklenenleri hakemlere iletmesi gerekmektedir.
  • Editör, hakem değerlendirme sürecinin  kör hakemlik ile sürdürüldüğünden emin olmalı ve yazarlara hakemleri, hakemlere de yazarları ifşa etmemelidir.
  • Editör, hakemleri zamanlama ve performanslarına göre değerlendirmelidir.
  • Editör, hakemlere ilişkin bir veri tabanı oluşturmalı ve hakemlerin performansına göre veri tabanını güncellemelidir.
  • Editör, kaba ve niteliksiz yorumlarda bulunan ya da geç dönen hakemleri hakem listesinden çıkarmalıdır.
  • Editör, hakem listesini hakemlerin uzmanlık alanlarına göre sürekli yenilemeli ve genişletmelidir.
  • Editör, yeni editörler kurulu üyelerine yayım ve yazım kurallarını iletmeli ve kendilerinden beklenenleri açıklamalıdır.
  • Editör, editörler kurulu üyelerini değerlendirmeli ve derginin gelişimine aktif olarak katılım gösterecek üyeleri editörler kuruluna seçmelidir.
  • Editör, editörler kurulu üyelerini aşağıda yer alan rolleri ve sorumluluklarına ilişkin bilgilendirmelidir
    - Derginin gelişimini desteklemek
    - Kendilerinden istendiğinde uzmanlık alanlarına ilişkin derlemeler yazmak
    - Yayım ve yazım kurallarını gözden geçirmek ve iyileştirmek
  • - Derginin işletiminde gerekli sorumlulukları yerine getirmek



RJBB Dergisi’ne gönderilen tüm makaleler basılmadan önce yazılım programı ile taranmaktadır. Benzerlik oranı %20 dur ve altında olan makaleler yayına kabul edilir. Bu oranı aşan makaleler ayrıntılı olarak incelenir ve gerekli görülürse gözden geçirilmesi ya da düzeltilmesi için yazarlara geri gönderilir, intihal ya da etik dışı davranışlar tespit edilirse yayımlanması reddedilir.