Traces of Orientalist Islamic Fiction in The View of Postmodernist Thinking Towards Islam: Neitzsche, Foucault and Derrida Examples

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 3, 461 - 471, 30.10.2018

Caner Övsan Çakaş

https://doi.org/10.33723/rs.446899

Öz

In this research study, it was aimed to reveal the
traces of the Orientalist Islamic fiction in the thoughts of Nietzsche,
Foucault and Derrida, which are considered important representatives of the
postmodernist thinking that emerged as a reaction to the positivist
epistemology with the idea of Enlightenment. In the course of the study, the
opinions of postmodern thinkers about Islam in their works have been examined
and analyzed by means of deconstruction method. Despite the fact that
postmodernist thinkers have developed a critical perspective on the orientalist
positivist epistemology and European-centered understanding of this process, it
has been seen that their conception of Islam is largely based on the image of
negative Islam, which is framed by orientalists. As a consequence of the work,
the postmodernist thinkers have come to the conclusion that Islam has been
negatively framed in European society, and that they have developed a critical
view of why so-called negative Islamic fiction has been alienated in European
society.

Anahtar Kelimeler

Islam, Orientalism, Nietzsche, Foucault, Derrida

POST MODERNİST DÜŞÜNCENİN İSLAM’A BAKIŞ AÇISINDA ORYANTALİST İSLAM KURGUSUNUN İZLERİ: NEITZSCHE, FOUCAULT VE DERRİDA ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışmada aydınlanma düşüncesi ile pozitivist
epistemolojiye bir tepki olarak ortaya çıkan postmodernist düşüncenin önemli
temsilcileri olarak kabul edilen Nietzsche, Foucault ve Derrida’nın İslam
hakkında öne sürdükleri düşüncelerinde Oryantalist İslam kurgusunun izlerinin
ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışma sürecinde bahse konu post modern
düşünürlerin kendi eserlerinde İslam hakkında öne sürdükleri görüşleri mercek
altına alınmış ve yapı sökümüne uğratılarak analiz edilmiştir. Bu işlem
neticesinde postmodernist düşünürlerin oryantalizmin pozitivist
epistemolojisine ve Avrupa merkezli anlayışına bir eleştirel bakış açısı
geliştirilmelerine rağmen İslam hakkındaki tasavvurlarının büyük oranda
oryantalistlerce kurgulanan olumsuz İslam imajına dayandığı görülmüştür.
Çalışmanın sonucunda anılan postmodernist düşünürlerin İslam’ın Avrupa
toplumunda neden olumsuz olarak kurgulandığından ziyade bahse konu olumsuz
İslam kurgusunun Avrupa toplumunda neden ötekileştirildiği konusunda bir
eleştirel bakış açısı geliştirdikleri sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İslam, Oryantalizm, Nietzsche, Foucault, Derrida

Kaynakça

• Ahmed, A. S. (1992). Postmodernism and Islam: Predicament and Promise, Routledge, Londra.
• Afar, J. & Anderson, K. (2004). “Revisiting Foucault and the Iranian Revolution”, New Politics, Cilt: 10, Sayı: 1: 37-47.
• Almond, I. (2015). Yeni Oryantalistler: Nietzsche’den Orhan Pamuk’a İslam’ın Postmodern Temsilleri, Pinhan Yayınları, İstanbul.
• Alshaibi, W. (2018). The Intellectual Destroyer: Michel Foucault and The Iranian Revolution, Colarado University Press, Denver.
• Aydın, S.M. (2015). Siyasetin Aynasında Kültür ve Medeniyet, Kapı Yayınları, İstanbul.
• Azmeh, A. (2017). İslamlar ve Moderniteler, (Çev.: Elçin Gen), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Azmeh, A. (2000). “Oryantalizmin Eklemlenmesi”, (Ed.: Asaf Huseyin, Robert Olson & Cemil Kureşi), Oryantalistler ve İslamiyatçılar: Oryantalist İdeolojinin Eleştirisi, (Çev.: Bedirhan Muhib), İnsan Yayınları, İstanbul.
• Bernal, M. (2014). Kara Athena: Eski Yunan Aldatmacası Nasıl İmal Edildi?, (Çev.: Özcan Buze), Analiz Basım Yayın Tasarım, İstanbul.
• Bhambra, G.K. (2015). Moderniteyi Yeniden Düşünmek: Post-Kolonyalizm ve Sosyolojik Tahayyül, (Çev.: Özlem İlyas), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.Bulut, Y. (2016). Oryantalizmin Kısa Tarihi, Küre Yayınları, İstanbul.
• Clifford, J. (2014). “Oryantalizm Üzerine”, (Ed.: Aytaç Yıldız), Oryantalizm Tartışma Metinleri, (Çev.: Ferid Burak Aydar), DoğuBatı Yayınları, İstanbul.
• Coward H. & FoshaY, T. (1993). Derrida and Negative Theology, Sunny Press, Albany.
• Derrida, J. (2014). Gramatoloji, (Çev.: İsmet Birkan), Bilge Su Yayıncılık, İstanbul.
• Derrida, J. (2007). Marx’ın Hayaletleri: Borç Durumu, Yas Çalışması ve Yeni Enternasyonel, (Çev.: Alp Tümertekin), Ayrıntı Yayınevi, İstanbul.
• Fanon, F. (2014). Cezayir Bağımsızlık Savaşının Anatomisi, (Çev.: Kamil Çileçöp), Pınar Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. (1995). Deliliğin Tarihi, (Çev.: Mehmet Ali Kılınçbay), İmge Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. (1999). Bilginin Arkeolojisi, (Çev.: Veli Urhan), Birey Yayıncılık, İstanbul.
• Foucault, M. (2009). Kelimeler ve Şeyler: İnsan Bilimlerinin Bir Arkeolojisi, (Çev.: Mehmet Ali Kılınçbay), İmge Yayınevi, İstanbul.
• Hatipoğlu, A. (2017). “Tarihsel ve Toplumsal Koşullar Açısından Postyapısalcılık: Foucault ve Derrida”, Bilim ve Ütopya, Sayı: 268: 24-28.
• Huseyin, A. (2000). “Oryantalizmin İdeolojisi”, (Ed.: Asaf Huseyin, Robert Olson & Cemil Kureşi), Oryantalistler ve İslamiyatçılar: Oryantalist İdeolojinin Eleştirisi, (Çev.: Bedirhan Muhib), İnsan Yayınları, İstanbul.
• Kalın, İ.& Esposito, J. L. (2015). İslamofobi: 21’inci Yüzyılda Çoğulculuk Sorunu, (Çev.: İsmail Eriş), İnsan Yayınları, İstanbul.
• Kalın, İ. (2016). Ben, Öteki ve Ötesi: İslam – Batı İlişkileri Tarihine Giriş, İnsan Yayınları, İstanbul.
• Lerner, D. (1958). The Passing of Traditional Society: Modernizing the Middle East, The Free Press, New York.
• Lilla, M. (2006). Pervasız Dahiler, (Çev.: Ahmet Ergenç), Paradigma Yayınları, İstanbul.
• Loomba, A. (2000). Kolonyalizm Postkolonyalizm, (Çev.: Mehmet Küçük), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Luraghi, R. (2015). Sömürgecilik Tarihi, (Çev.: Aydın Emeç), E Yayınları, İstanbul.
• Lyotard, J.F. (1990). Postmodern Durum: Postmodernizm, (Çev.: Ahmet Çiğdem), Ara Yayıncılık, Ankara.
• Macey,D. (1994). The Lives of Michel Foucault, Vintage, Londra.
• Nietzsche, F. (2011). Ahlakın Soy Kütüğü Üzerine, (Çev.: Ahmet İnam), Say Yayınları, İstanbul.
• Nietzsche, F. (2017). Deccal: Hıristiyanlığa Lanet, (Çev.: Ayça Kaya), Say Yayınları, İstanbul.
• Parkes, G. (1996). “Nietzsche and East Asian Thought”, Cambridge Companion to Nietzsche, (Ed.: B. Magnus & K.M.Higgins,), Cambridge University Press, Londra.
• Pruett, G.E. (2000). “İslam ve Oryantalizm”, (Ed.: Asaf Huseyin, Robert Olson & Cemil Kureşi), Oryantalistler ve İslamiyatçılar: Oryantalist İdeolojinin Eleştirisi, (Çev.: Bedirhan Muhib), İnsan Yayınları, İstanbul.
• Rabinow, P. (1984). The Foucault Reader, Panteon Books, New York.
• Rostow, W.W. (1960). The Stages of Economic Growth: A Non-Communist Manifesto, Cambridge University Press, Cambridge.
• Rubin, A.N. (2014). “Edward W. Said 1935-2003”, (Ed.: Aytaç Yıldız), Oryantalizm Tartışma Metinleri, (Çev.: Ferid Burak Aydar), DoğuBatı Yayınları, İstanbul.
• Russ, J. (2011). Avrupa Düşüncesinin Serüveni: Antik Çağdan Günümüze Batı Düşüncesi, (Çev.: Özcan Doğan), DoğuBatı Yayınları, İstanbul.
• Sardar Z. & Abrams I. (2010). Kaos: Düzensizlikteki Düzen, (Çev.: Deniz Guliyeva), NTV Yayınları, İstanbul.
• Sardar, Z. (1998). Postmodernism and Other: The New Imperialism of Western Culture, Pluto Press, Londra.
• Sarup, M. (1997). Post Yapısalcılık ve Post Modernizm, (Çev.: A. Baki Güçlü), Ark Yayıncılık, Ankara.
• Turner, S. B. (2000). “Oryantalizm ve İslam’da Sivil Toplum Meselesi”, (Ed.: Asaf Huseyin, Robert Olson & Cemil Kureşi), Oryantalistler ve İslamiyatçılar: Oryantalist İdeolojinin Eleştirisi, (Çev.: Bedirhan Muhib), İnsan Yayınları, İstanbul.