Effect of Mobbing on Organizational Justice and Intention to Leave: An Example a Real Estate

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 3, 237 - 249, 31.07.2020

Feyza Nur Usta , Necmiye Tülin İrge

https://doi.org/10.33723/rs.755688

Cited By: 1

Öz

The aim of this study is to investigate the effect of mobbing on organizational justice and intention to leave. The sample of the research consists of 200 people formed by the convenience sampling method. The survey method was used to collect research data. The questionnaire form which was used in the research contains the Sociodemographic Form, Negative Acts Questionnaire-Revised, Justice Scale and Intention to Leave Scale. Analysis of the research obtained data performed by SPSS (Statistical Package For Social Science) 26.0 package program. The results that were obtained within the scope of the findings of the study; there is a moderate, negative and significant relationship between mobbing and perception of organizational justice and there is a moderate, positive and significant relationship between mobbing and intention to leave. According to the results of the analysis, mobbing has a statistically significant and negative effect on the perception of organizational justice and on it’s sub-dimensions (distributive justice, procedural justice and interactional justice). The findings indicate that mobbing has a significant and positive effect on intention to leave. 

Anahtar Kelimeler

Mobbing, Organizational Justice, Intention to Leave

MOBBİNGİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ ÜZERİNE ETKİSİ: BİR EMLAK KONUT ŞİRKETİ ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışmanın amacı mobbingin, örgütsel adalet algısı ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisini incelemektir. Kolayda örneklem yöntemi ile ulaşılmış 200 kişi araştırmanın örneklemi olarak belirlenmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında anket metodu kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan anket soru formu Sosyodemografik Form, Yıldırma Ölçeği (Negative Acts Questionnaire-Revised), Adalet Ölçeği (Justice Scale) ve İşten Ayrılma Niyeti Ölçeğinden oluşmaktadır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS (Statistical Package For The Social Sciences) 26.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Araştırma bulguları çerçevesinde elde edilen analiz sonucuna göre; mobbing ile örgütsel adalet algısı arasında orta düzeyde, negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki, mobbing ile işten ayrılma niyeti arasında orta düzeyde, pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, mobbingin örgütsel adalet algısı ve onun alt boyutları (dağıtım adaleti, süreç adaleti ve etkileşim adaleti) üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönlü etkisi olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular mobbingin, işten ayrılma niyeti üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı bir etkisi olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

örgütsel adalet algısı, işten ayrılma niyeti, Mobbing, Mobbing

Kaynakça

• Aras, E. O. (2017). “Mobbing, Örgütsel Bağlılık ve İş Tatminin İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Bir Tekstil Firması Örneği”, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Akbolat, M., Yılmazer, A. & Tutar, H. (2014). Konaklama Çalışanlarının Algıladıklar Mobbingin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Üzerine Etkisi, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(3), 1-7.
• Cemaloğlu, N. (2007). Örgütlerin Kaçınılmaz Sorunu: Yıldırma, Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 42, 111-126.
• Cihangiroğlu, N. & Yılmaz, A. (2010). Çalışanların Örgütsel Adalet Algısının Örgütler İçin Önemi, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(19), 194-213.
• Çankaya, M. (2020). Hastane Çalışanlarındaki İş Stresinin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi, Bussines & Management Studies: An International Journal, 8(1), 121-143.
• Çimen, H. & Saç, F. (2017). Örgüt Başarısızlığının Nedenlerinden Biri: Mobbing, Karadeniz Uluslararası Bilimler Dergisi, 33(33), 183-191.
• Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Davenport, N.Z., Elliott, G. E. & Schwartz, R. D. (2014). Mobbing İşyerinde Psikolojik Taciz (Çev.: Osman Cem Önertoy), İstanbul: Ray Yayıncılık.
• Demirdağ, S. (2017). Ücretli Öğretmen Algılarına Göre İlkokul Yöneticilerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Güven ve Yıldırma Davranışları Arasındaki İlişki, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 132-153.
• Einarsen, S., Hoel, H. & Notelaers, G. (2009). Measuring Exposure to Bullying and Harassment at Work: Validity, Factor Structure and Psychometric Properties of the Negative Act Questionnaire-Revised, Work & Stress, 23 (1), 24-44.
• Ekici, D. & Mert, T. (2017). The Effect of Mobbing on Organizational Culture and Organizational Justice Perception of Nurses, New Trends and Issues Proceedings on Humanities and Social Sciences, 7(2), 210-217.
• Elmas, S. (2012). “İşyerinde Mobbing ve Çalışanların İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkilerine İlişkin Bir Araştırma”, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Erdirençelebi, M. & Filizöz, B. (2016). Mobbingin Etik İklim ve Çalışanların İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 127-139.
• Eroy, S. (2019). “Algılanan Lider Güç Kaynaklarının İş Performansına, İş Stresine ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi”, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Ertürk, A. (2013). Yıldırma Davranışları, Nedenleri ve Sonuçları, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 146-169.
• Faiz, E. (2019). Aşırı İş Yükü ve Tükenmişlik Sendromunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Satış Personelleri Üzerinde Bir Araştırma, Çalışma İlişkileri Dergisi, 10(1), 26-38.
• Fettahlıoğlu, Ö. O. (2008). “Örgütlerde Psikolojik Şiddet (Mobbing): Üniversitelerde Bir Uygulama”, , Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Girardi, P., Monaco, E., Prestigiacomo, C., Talamo, A., Ruberto, A. & Tatarelli, R. (2007). Personality and Psychopathological Profiles in Individuals Exposed to Mobbing, Violence and Victims, 22(2), 172-188.
• Güngör, S. & Potuk, A. (2018). Öğretmenlerin Mobbing, Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sessizlik Algıları ve Aralarındaki İlişki, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(3), 723-742.
• Irak, D. U. (2004). Örgütsel Adalet: Ortaya Çıkışı, Kurumsal Yaklaşımlar ve Bugünkü Durumu, Türk Psikoloji Yazıları, 7(13), 25-43.
• İçerli, L. (2009). “Örgüt Yapısı ve Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkiler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• İçerli, L. (2010). Örgütsel adalet: Kuramsal Bir Yaklaşım, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 67-92.
• İyigün, N. Ö. (2012). Örgütsel Adalet: Kuramsal Bir Yaklaşım, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 49-64.
• Karatuna, I. & Tınaz, P. (2010). İşyerinde Psikolojik Taciz Sağlık Sektöründe Kesitsel Bir Araştırma. Ankara: Ziraat Grup Matbaacılık.
• Kaya, N. (2016). “Mobbingin Örgütte Adalet Algısı ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi İle Çalışanların İş Performansına ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi”, , Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Koçak, D. (2019). Örgütsel Adalet İle Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1-24.
• Kuşseven, A. (2016). “Örgütsel Adalet Bağlamında Mobbing Olgusunun İncelenmesi”, , Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Leymann H. (1990). Mobbing and Psychological Terror at Workplace, Violence and Victims, 5(2),119-126.
• Leymann H. (1996). The Content and Development of Mobbing at Work, European Journal of Work and Organizational Psychology, 5 (2), 165-184.
• Niehoff, B. P. & Moorman, R. H. (1993). Justice as a Mediator of the Relationship Between Methods of Monitoring And Organizational Citizenship Behavior, Academy of Management Journal, 36(3), 527-556.
• Orhunbilge, N. (2000). Örnekleme Yöntemleri ve Hipotez Testleri, İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
• Ökten, S. S. (2008). “Güçlendirmenin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Kalite Kültürünün Ara Değişken Olarak İncelenmesi”, Gebze Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Solmuş, T. (2005). İş Yaşamında Travmalar: Cinsel, Taciz ve Duygusal Zorbalık/Taciz (Mobbing), İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7(2), 1-14.
• Seçkin, Z. & Demirel, Y. (2014). The Relationship Between the Employess’ Organizational Justice Perceptions and Mobbing Behavior, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 329-348.
• Sezgin, A.G. & Aşarkaya A. (2017). İnşaat Sektörü, İktisadi Araştırmalar Bölümü, Türkiye İş Bankası, Erişim (11.08.2020) https://ekonomi.isbank.com.tr/ContentManagement/Documents/sr201702_insaatsektoru.pdf
• Sökmen, A. & Şimşek, T. (2016). Örgütsel Bağlılık, Örgütle Özdeşleşme, Stres ve İşten Ayrılma Niyeti İle İlişkisi: Bir Kamu Kurumunda Araştırma, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 606-620.
• Sperry, L. (2009). Mobbing and Bullying: The Influence of Individual, Work Group, and Organizational Dynamics on Abusive Workplace Behaviour, Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 61(3), 190-201.
• Şahin, B. & Taşkaya, S. (2010). Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılarını Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 13(2), 85-114.
• Tak, B. & Çiftçioğlu, B. A. (2008). Mesleki Bağlılık İle Çalışanların Örgütte Kalma Niyeti Arasındaki İlişkiyi İncelemeye Yönelik Görgül Bir Çalışma, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(4),154-178.
• Tanrıverdi, H., Koçasland, G. & Taştan, N. (2018). Psikolojik Şiddet Algısı, Tükenmişlik Sendromu ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İtisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 113-131.
• Tetik, S. (2012). Kamu İşletmelerinde Çalışanların Örgütsel Adalet Algılarının Bazı Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 239-249.
• Tınaz, P. (2006). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), Çalışma ve Toplum Ekonomik ve Hukuk Dergisi, 4(11), 13-28.
• Tokat, B., Cindirlioğlu, M., & Kara, H. (2011). Değerlerin Psikolojik Kuşatması Mobbing, İstanbul: Ekin Yayınevi.
• Tutar, H. (2004). İşyerinde Psikolojik Şiddet Sarmalı: Nedenleri ve Sonuçları, Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-28.
• Tutar, H. (2015). Mobbing (Nedenleri ve Başa Çıkma Stratejileri: Kuramsal Yaklaşım, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Uludağ, G. (2019). Örügütsel Bağlılık İle İşten Ayrılma Niyeti İlişkisini İncelemeye Yönelik Bir Araştırması, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(4), 2043-2056.
• Uslu, S. & Aktaş, H. (2017). İşten Ayrılma Niyeti İle Örgütsel Sessizlik Etkileşiminde İş Güvencesi Memnuniyeti ve İş Güvencesi Endeksinin Aracı Rolü: Özel Bir Hastane Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İBF Dergisi, 12(1), 141-160.
• Uzunçarşılı, Ü. & Yoloğlu, N. (2007). Mobbing/İş Yerinde Duygusal Taciz: Ulusal ve Uluslararası Boyutu İle Çatışma Yüklü Bir İletişim Biçimi, Öneri Dergisi, 7(27), 1-8.
• Ülbeği, İ. D. (2016). “Yıldırma, İş Stresi, Tükenmişlik, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkiler: Görgül Bir Araştırma”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Ünler, E. & Gürel, H. (2015). Örgütsel Adaletin Peşinde, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Yener, S. (2018). İşten Ayrılma Niyetinin Belirleyeni Olarak Psikolojik Rahatlık, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 169-192.
• Yıldırım, F. (2007). İş Doyumu ile Örgütsel Adalet İlişkisi, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(1), 253-278.
• Yılmaz, F. (2018). “Mobbingin Örgütsel Güven ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi”, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Yücel, İ. & Palabıyık, N. (2016). Firtüöz Liderlik ve Örgütsel Adalet Arasındaki İlişki Üzerine Bir Uygulama, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 211-230.
• Zapf, D. (1999). Organizational, Work Group Related and Personal Causes of Mobbing/Bullying at Work, International Journal of Manpower, 20(1/2), 70-85.