Vincetoxicum tmoleum Boiss. Taksonunun Genişletilmiş Morfolojik Özellikleri ve Türkiye’deki Yayılışı

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 12, 31.12.2021

Seher Güven Serdar Makbul Kamil Coşkunçelebi

https://doi.org/10.53501/rteufemud.945076

Öz

Bu çalışma ile Türkiye’de geniş bir yayılışa sahip Vincetoxicum tmoleum Boiss. taksonunun fotoğraf ve çizimler ile desteklenmiş morfolojik özellikleri yeniden incelenerek güncel veriler ışığında ülkemizdeki dağılımı ve tehdit değerlendirmeleri araştırılmıştır. Morfolojik çalışmalar, türün doğal yayılış gösterdiği alanlardan toplanmış ve Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Biyoloji Bölümü Herbaryumunda (RUB) saklanan örnekler ile ulusal/uluslararası herbaryumlarda bulunan örnekler üzerinden gerçekleştrilmiştir. V. tmoleum dik ve kısa kıvrık tüylü (crisped) gövdesi, belirgin pedunkulu (10–45 mm), yeşilimsi-sarı renkli korollası, yoğun uzun kıvrık yünsü tüylü (lanate) petalleri, parçalı koronası, üçgenimsi korona segmentleri, lanseolat ve kısa kıvrık tüylü (crisped) meyvesi ile karakterize edilmektedir. Bu çalışma ile taksonun Türkiye’de yayılış gösterdiği ve doğrulanmış lokalite sayısı 89 olarak belirlenmiştir. Ayrıca, V. tmoleum taksonunun geniş yayılışlı olduğu, popülasyonlarının güçlü olduğu ve yakın gelecekte bir risk etmenin olmadığı değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Morfoloji, Türkiye, Vincetoxicum tmoleum, Zilasur

Destekleyen Kurum

RTEÜ-BAP

Proje Numarası

2013.102.03.1

Teşekkür

Bu çalışma finanasal olarak RTEÜ-BAP (Proje No: 2013.102.03.1) tarafından desteklenmiştir.

Extended Morphological Characteristics of Vincetoxicum tmoleum Boiss. and Its Distribution in Turkey

Öz

With this study, the morphological features supported by photographs and drawings of Vincetoxicum tmoleum Boiss, which has a wide distribution in Turkey, were re-examined, and its distribution and threat assessments in our country were investigated in the light of current data. Morphological investigations were carried out on the samples collected from natural distribution areas of the species, kept in the Herbarium of the Biology Department at Recep Tayyip Erdoğan University (RUB) and found in national / international herbaria. V. tmoleum is characterised with its erect and crisped stem, distinct peduncle (10-45 mm), greenish-yellow corolla, densely lanate petals, deeply parted corona, triangular corona segments, lanceolate and crisped fruit. With this study, the number of confirmed localities of the taxon for Turkey was determined as 89. In addition, it has been evaluated that V. tmoleum is a widely distributed taxon, its populations are strong and there is no risk factor in the near future.

Anahtar Kelimeler

Morphology, Turkey, Vincetoxicum tmoleum, Zilasur

Proje Numarası

2013.102.03.1

Kaynakça

• Albov, N. (1895). Prodromus Florae Colchicae. Tiflis, Zheneva, 290 s.
• Ali, S.I. (1983). Flora of Pakistan, No. 150. University of Karachi, 65 s., Nasir, E. and Ali, S.I. (Ed.), 1-65.
• Altundağ, E., Öztürk, M. (2011). Ethnomedicinal studies on the plant resources of east Anatolia, Turkey. Procedia Social and Behavioral Sciences, 19, 756-777. DOI: 10.1016/j.sbspro.2011.05.195.
• Baytop, T. (1984). Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi. İstanbul Üniversitesi Yayınları, No: 3255, 520 s.
• Boissier E.P. (1875). Vincetoxicum Maench. In: Boissier E.P. (ed.) Flora Orientalis: 51–56. H. Georg, Basileae, Genevae.
• Browicz, K. (1978). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 6. Edinburgh University Press, 825 s., Davis, P.H. (Ed.),167-173.
• DiTommaso, A., Lawlor, F.M., Darbyshire, S.J. (2005). The biology of invasive alien plants in Canada, 2, Cynanchum rossicum (Kleopow) Borhidi [=Vincetoxicum rossicum (Kleopow) Barbar.] and Cynanchum louiseae (L.) Kartesz & Gandhi [= Vincetoxicum nigrum (L.) Moench]. Canadian Journal of Plant Science, 85, 243-263.
• Doğan, A. (2008). Ovacık (Tuceli) Yöresinin geleneksel halk ilacı olarak kullanılan bitkileri. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye, 111 s., 16.
• Douglass, C.H., Weston, L.A., DiTommaso, A. (2009). Management of Invasive Weeds, Vol. 5, Invading Nature-Springer Series in Invasion Ecology. Springer, Netherlands, 1st Edition, ISBN: 978-90-481-8089-9, 364 s., Inderjit (Ed.), 261-277.
• ESRI. (2011). ArcGIS Desktop: Release 10. Redlands, CA: Environmental Systems Research Institute.
• Greuter, W., Burdet, H.M., Long, G. (1984). Med-Checklist 1: A Critical Inventory of Vascular Plants of the Circum-Mediterranean Countries. Optima, 1st Edition, ISBN: 9782827701513, 330 s.
• Grossheim, A.A. (1967). Flora of the Caucasus, Vol. 7. Academy of Science of the USSR, 893 s., Grossheim, A.A. (Ed.), 221-225.
• Güner, A. (2012). Vincetoxicum Wolf. In: Güner A., Aslan S., Ekim T., Vural M., Babaç M.T. (eds) Türkiye bitkileri listesi (Damarlı bitkiler): 85–86. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını.
• Güven, S. (2017). Türkiye Vincetoxicum (Apocynaceae Asclepiadoideae) cinsinin taksonomik revizyonu. Doktora Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize, Türkiye.
• Güven S., Makbul S., Coskuncelebi K., Pınar N.M. (2015). Pollinarium morphology of the genus Vincetoxicum Wolf (Apocynaceae: Asclepiadoideae) in Turkey. Phytotaxa, 230 (1): 22–38. https://doi.org/10.11646/phytotaxa.230.1.2
• Güven S., Makbul S., Coşkunçelebi K. (2019). Contribution to chromosome numbers and phylogeny of Turkish Vincetoxicum Wolf (Apocynaceae, Asclepiadoideae). European Journal of Taxonomy, 590: 1–19. https://doi.org/10.5852/ejt.2019.590
• IUCN. (2012). IUCN red list of threatened species, Version 2012.1.
• Lavault, M., Richomme, P., Bruneton, J. (1999). Acetophenones and new pregnane glycosides from the roots of Vincetoxicum hirundinaria. Fitoterapia, 70, 216-220.
• Liede, S. (1996). Cynanchum – Rhodostegiella – Vincetoxicum – Tylophora (Asclepiadaceae): new considerations on an old problem. Taxon, 45, 193-211.
• Liede-Schumann, S., Khanum, R., Mumtaz, A.S., Gherghel, I., Pahlevani, A. (2016). Going West– a subtropical lineage (Vincetoxicum, Apocynaceae: Asclepiadoideae) expanding into Europe. Molecular Phylogenetics and Evolution, 94, 436–446.
• Markgraf, F. (1972). Flora Europaea, Vol. 3. Cambridge University Press, ISBN: 978-0521084895, 399 s., Tutin, T.G. vd., (Ed.), 71-73.
• Nowak, R., Kisiel, W. (2000). Hancokinol from Vincetoxicum officinale. Fitoterapia, 71, 584-586.
• Pobedimova, G. (1952). Flora of the USSR, Vol. 18. Academy of Science of the USSR Press, 600 s., Shishkin, B.K. and Bobrov, E.G. (Ed.), 496-521.
• Rechinger, K.H. (1970). Flora Iranica, Vol. 73: 10. Akademische Druck und Verlagsanstalt, 21 s.
• Sheeley, S.E., Raynal, D.J. (1996). The distribution and status of species of Vincetoxicum in eastern North America. Bulletin of the Torrey Botanical Club, 123(2), 148-156. DOI: 10.2307/2996072.
• Tuzlacı, E. (2011). Türkiye Bitkileri Sözlüğü (Ciltli) Türkçe-Latince, Latince-Türkçe Bitki Adlarının Özel Açıklamaları. Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2. Baskı, ISBN: 6051063614, 1294 s.