Doğu Karadeniz Bölgesinden Seçilmiş Bazı Yerel Elma Çeşitlerinin Optimum Hasat Zamanlarının Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 67 - 76, 30.12.2022

Namık Yer , Veli Erdoğan

https://doi.org/10.53501/rteufemud.1175745

Öz

Bu çalışmada, Doğu Karadeniz Bölgesi'nin sahil kuşağından selekte edilen Alya ve 208 nolu yerel elma çeşitleri ile Golden Delicious Reinders’ın optimum hasat zamanının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. M9 anacı üzerine aşılı, ince iğ şekli verilmiş sekiz yaşlı ağaçlardan beşer gün arayla 2017 yılında beş ve 2018 yılında dört hasat yapılmıştır. İkinci yılda yüksek hava sıcaklıkları nedeniyle çiçeklenme ve hasat olgunluğu tarihleri yaklaşık iki hafta öne gelmiştir. Hasat tarihinin belirlenmesinde klimakterik minimum esas alınmıştır. Çeşitlerin hasat zamanı birinci ve ikinci yılda sırasıyla, 30 Ağustos - 6 Eylül, 25 Ağustos - 11 Eylül ve 30 Ağustos -11 Eylül olarak tespit edilmiştir. Tam çiçeklenmeden hasada kadar geçen gün sayısı sırasıyla 130-132, 141-150 ve 140-146 gün, meyve eti sertliği sırasıyla 10,48-11,62, 8,23-9,47 ve 7,45-8,96 kg.cm², suda çözünebilir toplam kuru madde sırasıyla %10,38-11,05, 11,27-11,50 ve 9,52-13,15, titre edilebilir asitlik sırasıyla %0,42-0,47, 0,27-0,28 ve 0,47-0,56 ve nişasta indeksi sırasıyla 4,67-5,00, 4,67-5,33 ve 5,50-7,00 olarak belirlenmiştir. Çeşitlerde, Streif indeksi sırasıyla 0,149-0,194, 0,124-0,127 ve 0,068-0,148 olarak hesaplanmıştır. Perlim ve Thiault indeksleri bu çeşitler için uygun sonuç vermemiştir.

Anahtar Kelimeler

Elma, solunum hızı, SÇKM, TEA, nişasta indeksi, hasat indeksi

Kaynakça

• Ackermann, J., Fischer, M., Amado, R. (1992). Changes in sugars, acids, and amino acids during ripening and storage of apples (cv. Glockenapfel). J. Agric. Food Chem., 40(7), 1131-1134.
• Alegre, S., Molina, D.P., Recasens, I., Casals, M., Bonany, J., Carbó, J., Casero, T., Iglesias I. (2006). Seasonal trends in harvest indices for ‘Golden Smoothee’ apples in Spain. J. Fruit Ornam. Plant Res., 14(Suppl. 2), 65-75.
• Anderson, J.L., Seeley, S.D. (1993). Bloom delay in deciduous fruits. Hortic. Rev. 15, 97-144.
• Anonim. (2019). Web Sitesi: https://tarim.mgm.gov.tr/, Erişim Tarihi: 20 Haziran 2019.
• Anonymous. (2019a). Web Sitesi: https://www.meteoblue.com, Erişim Tarihi: 12 Temmuz 2019.
• Anonymous. (2019b). Web Sitesi: http://postharvest.tfrec. wsu.edu/pages/PC98L. Erişim Tarihi: 12 Temmuz 2019.
• Bai, Y., Dougherty, L., Cheng, L., Zhong, G.Y., Xu, K. (2015). Uncovering co-expression gene network modules regulating fruit acidity in diverse apples. BMC Genom. 16, 612 (2015) doi:10.1186/s12864-015-1816-6.
• Blainped G.D., Silsby, K.J. (1992). Prediction of harvest date windows for apples. Cornell Coop. Exten. Bull., 2212: 1-12, New York.
• Brookfield, P., Murphy, P., Harker, R., MacRae, E. (1997). Starch degradation and starch pattern indices; interpretation and relationship to maturity. Postharvest Biol. Technol., 11(1), 23-30.
• Brookfield, P.L., Nicoll, S., Gunson, F.A., Harker, F.R., Wohlers, M. (2011). Sensory evaluation by small postharvest teams and the relationship with instrumental measurements of apple texture. Postharvest Biol. Technol., 59(2), 179-186.
• Ceylan, F. (2008). Bodur ve yarı bodur anaçlar üzerine aşılı bazı elma çeşitlerinin Niğde ekolojik şartlarında fenolojik ve pomolojik özelliklerinin tespiti. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı, 56s, Konya.
• Çandır, E., Özdemir, A.E. (2017). Derim. Bahçe Ürünlerinin Muhafazası ve Pazara Hazırlanması (Ed: Türk, R., Güneş N.T., Erkan M. ve Koyuncu M.A.). s.131-184. Somtad Yayınları Ders Kitabı No.1. Antalya.
• Delong, J.M., Prange, R.K., Harrison, P.A., Schofield, R.A., Deell, J.R. (1999). Using the Streif index as a final harvest window for controlled-atmosphere storage of apples. HortScience, 34(7), 1251-1255.
• Dennis, F., Jr. (2003). Flowering, pollination and fruit set and development. In: Apples, Botany, Production and Uses. Ferree, D.C. and Warrington, I.J. (eds), CABI Publishing, 153-166, Cambridge.
• Dousti, S. (2016). Doğu Karadeniz Bölgesi Sahil Kuşağı Yerel Elma Çeşit Koleksiyonu’ndan (Ankara), görünüm ve yeme kalitesi bakımından ümitvar genotiplerin seçilmesi ve tanımlanması. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 272s, Ankara.
• Dumanoğlu, H., Aygün, A., Erdoğan, V., Serdar, Ü., Kalkışım, Ö., Baştaş, K., Pakyürek, M.A., Maden, S. (2011). Doğu Karadeniz Bölgesi sahil kuşağındaki bazı yerel elma çeşitlerinin meyve özellikleri bakımından değerlendirilmesi. VI. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. 04-08 Ekim 2011, Harran Üniversitesi. Bildiriler Kitabı, Cilt 1- Meyvecilik, 173-180, Şanlıurfa.
• Dumanoğlu, H., Aygün, A., Erdoğan, V., Serdar, Ü., Kalkışım, Ö., Baştaş, K., Dost, S.E. (2018). Some Fruit Characteristics of New Turkish Apple Cultivars from Black Sea Region. 30th International Horticultural Congress. Symposium 9: Evaluation of Cultivars, Rootstocks and Management Systems for Sustainable Production of Deciduous Fruit Crops. 12-16 August 2018, İstanbul Turkey. Poster no: P26.
• FAO. (2021). Web Sitesi: http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC, Erişim Tarihi: 5 Eylül 2021.
• Gonçalves, M.W., Argenta, L.C., De Martin, M.S. (2017). Maturity and quality of apple fruit during the harvest period at apple industry. Rev. Bras. Frutic., 39(5): (e-825) doi 10.1590/0100-29452017825.
• Güneyli, A., Onursal, C.E. (2014). Ilıman İklim Meyvelerinde Hasat Kriterleri. Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 12, Isparta.
• Harker, F.R., Marsh, K.B., Young, H., Murray, S.H., Gunson, F.A., Walker, S.B. (2002). Sensory interpretation of instrumental measurements 2: sweet and acid taste of apple fruit. Postharvest Biol. Technol., 24 (3), 241-250.
• Hampson, C.R. and Kemp, H. 2003. Characteristics of important commercial apple cultivars, In: Apples, Botany, Production and Uses. Ferree, D.C. and Warrington, I.J. (eds), CABI Publishing, 61-89, Cambridge.
• Icka, P., Damo R. (2014). Assessment of harvest time for Red Delicious cv. through harvest indexes in Albani. Bulg. J. Agric. Sci., 20(3), 628-632.
• Iwanami, H. (2011). Breeding for Fruit Quality in Apple. In: Breeding for Fruit Quality. Jenks M. A. ve Bebeli P. J.(eds), Breed Fuit Quality, 173-200.
• Kaack, K., Pedersen, H.L. (2011). Modelling of the optimum harvest time for long-term storage of ‘Elstar’ and ‘Aroma’ (Malus domestica) apples at low oxygen concentration. Acta Agric. Scand. Sect. B-Soil Plant Sci. 61(6), 565-572.
• Kader, A.A. (2008). Flavor quality of fruits and vegetables. J. Sci. Food Agric. 88(11), 1863-1868.
• Karaçalı, İ. (2012). Bahçe Ürünlerinin Muhafazası ve Pazarlanması (8. Baskı). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınevi, 486, İzmir.
• Karadeniz, T., Akdemir, E.T., Yılmaz, İ., Aydın H. (2013). Piraziz elmasında klon seleksiyonu. Akademik Ziraat Dergisi, 2(1), 17-22.
• Karslıoğlu, D. (1991). Summerred, Jersey Mac, Rubra Precoce yazlık elma çeşitlerinin derim zamanlarının saptanması üzerine araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 92, Adana.
• Kaynaş, K., Karaçalı, İ. (1990). Study on maturity standarts and storage potential of Granny Smith variety of apples grown in Yalova. Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 14, 465-474.
• Kingston, C.M. (1992). Maturity indices for apple and pear. Hortic. Rev. 13, 407-432.
• Krishnaprakash, M.S., Aravindaprasad, B., Krishnaprasad, C.A., Narasimham, P., Ananthakrishna, S.M., Dhanaraj, S., Govindarajan, V.S. (1983). Effect of apple position on the tree on maturity and quality. J. Hortic. Sci. 58(1), 31-36.
• Kyriacou, M.C., Rouphael, Y. (2018). Towards a new definition of quality for fresh fruits and vegetables. Sci. Hort., 234, 463-469.
• Kvikliene, N., Kviklys, D., Lanauskas, J., Uselis, N. (2008). Harvest time effect on quality changes of apple cultivar ‘Alva’ during ripening and storage. Sodinidkyste ir Daržininkyste, 27 (1), 3-8.
• Lachapelle, M., Bourgeois, G., DeEll, J.R. (2013). Effects of preharvest weather conditions on firmness of ‘McIntosh’ apples at harvest time. HortScience 48(4), 474-480.
• Lafer, G. (1999). Fruit ripening and quality in relation to crop load of apple trees. In: Agri-food quality II: quality management of fruits and vegetables. Hagg, M., Ahvenainen, R., Ervers, A.M. and Tiilikkala, K. (Eds). Special publication, Royal Society of Chemistry.
• Lau, O.L. (1985). Harvest indices for BC apples. B.C. Orchardist 7 (7), lA-20A.
• Lötze, E., Berg, O. (2012). Evaluating the Streif index against commercial subjective predictions to determine the harvest date of apples in South Africa. South African J. Plant Soil. 29(2), 53-56.
• Maushevskaya, M.F. (1974). Chemical composition of apple fruit. Hort. Abst., 44(6), 5330.
• Meresz, P., Sass, P., Lovasz, T. (1996). Evaluation of harvest indexes of apples grown in Hungary, In: A. de Jager, D. Johnson, and E. Hohn (eds.). Office for the Offic. Publ. of the European Communities, 53-60. Luxembourg.
• Musacchi, S., Serra, S. (2018). Apple fruit quality: Overview on pre-harvest factors. Sci Hort., 234, 409-430.
• Ohmiya A., Kakiuchi N. (1990). Quantitive and morphological studies on starch of apple fruit during development. J. Japan. Soc. Hort. Sci., 59(2), 417-423.
• Özcan, M. (1990). Pozantı Kamışlı Vadisinde Yetiştirilen Amasya, Starking ve Golden Delicious Elmalarının Muhafazası Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı, 310, Adana.
• Özcan, M., Kaşka, N. (1992). Pozantı-Kamışlı vadisinde yetiştirilen Amasya, Starking ve Golden Delicious elmalarının muhafazası üzerinde araştırmalar. I. Derim zamanının saptanması. Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 16, 519-520.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., İsfendiyaroğlu, M. (2004). Ilıman İklim Meyve Türleri: Yumuşak Çekirdekli Meyveler Cilt-II. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 556, 200, İzmir.
• Özüpek, Ö. (2010). Derim sonrası 1-Methylcyclopropene uygulamalarının bazı elma çeşitlerinin muhafazası üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 68s, Ankara.
• Paprstein F., Blazek, J. (1996). Pollination relations of new apple cultivars. II Workshop on Pollination. Acta Hort., 423, 135-144.
• Peirs, A., Lammertyn, J., Ooms, K., Nicolai, A. (2000). Prediction of the optimal picking date of different apple cultivars by means of VIS/NIR-spectroscopy. Postharvest Biol.Technol. 21(2), 189-199.
• Pekmezci, M. (1975). Bazı Önemli Armut ve Elma Çeşitlerinin Solunum Klimakterikleri ve Soğukta Muhafazaları Üzerinde Araştırmalar. 35s, Ankara.
• Rutkowski, K., Miszczak, A., Plocharski, W. (1996). Optimum harvest date of Jonagold in central Poland, In: A. de Jager, D. Johnson, ve E. Hohn (eds.). Determination and prediction of optimum harvest date of apples and pears. COST 94. The postharvest treatment of fruit and vegetables. Office for the Offic. Publ. of the European Communities, 77–82, Luxembourg.
• Skic, A., Szymanska-Chargot, M., Kruk, B., Chylinska, M., Pieczywek, P.M., Kurenda, A., Zdunek, A., Rutkowski, K.P. (2016). Determination of the optimum harvest window for apples using the non-destructive biospeckle method. Sensors (Basel), 16(5), 661.
• Streif, J. (1996). Optimum harvest date for different apple cultivars in the ‘Bodensee’ area. In: Determination and prediction of optimum harvest date of apples and pears. de Jager, A., Johnson, D. and Hohn E. (eds.). COST 94. The postharvest treatment of fruit and vegetables. Office for the Offic. Publ. of the European Communities, 15-20, Luxembourg.
• Szalay, L., Ordidge, M., Ficzek, G., Hadley, P., Tóth, M., Battey, N.H. (2013). Grouping of 24 apple cultivars on the basis of starch degradation rate and their fruit pattern. Hort. Sci. (Prague), 40, 93-101.
• Şen, S.M., Kazankaya, A., Şanlı, Y. (2000). MM106 üzerine aşılı Golden Delicious elma çeşidinin Van ekolojik koşullarında meyve ve ağaç özellikleri. II. Ulusal Fidancılık Sempozyumu, 25-29 Eylül, İzmir.
• Toivonen, P.M.A. (2007). Fruit maturation and ripening and their relationship to quality. Stewart Postharvest Review, doi: 10.2212/spr.2007.2.7.
• Truter, A., Eksteen, G., Van der Westhuizen, A., Pereboom, V. (1985). Evaluation of maturation indices to determine optimum picking stage of apples. Hort. Sci., 2, 19-25.
• Vanoli, M., Buccheri, M. (2012). Overview of the methods for assessing harvest maturity. Stewart Postharvest Review, 8(1), 1-11.
• Volk, G.M., Christopher, M.R., Reilley, A.A., Henk, A.D., Reeves, P.A. (2008). Genetic diversity and disease resistance of wild Malus orientalis from Turkey and Southern Russia. J. Amer. Soc. Hort. Sci., 133(3), 383-389.
• Warrington, I.J., Fulton, T.A., Halligan, E.A., de Silva, H.N. (1999). Apple fruit growth and maturity are affected by early season temperatures. J. Amer. Soc. Hort. Sci., 124(5), 468–477.
• Watkins, C.B., Reid, M.S., Harman, J.E. Padfield, C.A.S. (1982). Starch iodine pattern as a maturity index for Granny Smith apples: 2. Differences between districts and relationship to storage disorders and yield. N. Z. J. Agric. Res. 25(4), 587-592.
• Watkins, C.B. (2003). Principles and Practices of Postharvest Handling and Stress. In: Ferree, D.C. and Warrington, I.J., Eds., Apples: Botany, Production and Uses, CABI Publishing, Oxford, 585-614.
• Westwood, M.N. (1993). Temperate-Zone Pomology: Physiology and Culture (3rd ed). Timber Press, 536, Oregon.