SESBİLİMİN KURUCUSU EL-HALİL B. AHMED
Yıl 2013,
Cilt: 2 Sayı: 4, 195 - 227, 01.12.2013
Ahmed Muhammed Sâlim Ez-züvey
Necattin Hanay
Öz
Harflerin mahreç ve sıfatlarını ilk defa tespit eden el-Halîl b. Ahmed hakkındaki bu çalışmada, Arapça harfler fizyolojik açıdan ele alınarak tetkik edilmektedir. Ayrıca bu araştırmada el-Halîl b. Ahmed'in sonraki âlimlere tesiri de işlenmektedir. el-Halîl'in Kitabü'l-'ayn adlı günümüze ulaşan lügatinin mukaddimesi, ilk sistemli sesbilim çalışması kabul edilmesi açısından da önem arz etmektedir.
Kaynakça
- Abduttevvâb, Ramazan, el-Medhal ilâ ilmi’l-luğa, Kahire: Mektebe el-Hâncî, 1996. Bergsträsser, et-Tatavvuru’n-nahvi li’l-lüğati’l-Arabiyye, trc. Abdut-tevvab, Ramazan, Kahire: Mektebe el-Hâncî, 1994. Bişr, Kemal, el-Esvâtü’l-Arabiyye, Kahire: Mektebetü’ş-Şebâb, ts. Cantineau, Jean, Durûs fî ilmi esvâti’l-Arabiyye, trc. Sâlih el-Karmâdî, Tunus: Mektebe Merkez ed-Dirâsât ve’l-Buhûs, 1966. el-Ezherî, Ebû Mansur Muhammed b. Ahmed, Tehzîbü’l-lüğa, thk. Abdusselam Harun, Mısır, 1964. el-Halîl b. Ahmed, Kitâbu’l-‘ayn, thk. Mehdî el-Mahzûmî, İbrâhim es-Sâmirrâî, Beyrut: Müessesetü’l-A’lemî, 1988. el-Kârî, Ali b. Sultan, el-Menhecü’l-fikriyye şerhu’l-mukaddimeti’l-Cezeriyye, Mısır: Şeriketü Mektebe, 1948. el-Mahzûmî, Mehdî, ‘Abkarî mine’l-Basra, el-Cumhûriyyetu’l-Irâkiyye Vizâretü’l-İ’lâm, 1972. el-Müberrid, Ebu’l-Abbas Muhammed b. Yezîd, el-Muktadab, thk. Muhammed Abdulhâlık Adîme, Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1963. Enîs, İbrahim, el-Esvâtu’l-lüğaviyye, Mısır: Mektebetü Anglo el-Mısriyye, 1987. Hasan, Temmam, el-Luğa beyne’l-mi’yâriyye ve’l-vasfiyye, Fas: Dâru’s-Sekâfe, ts. ______, el-Luğatü’l-Arabiyyeti ma’nâha ve mebnâhâ, Fas: Dâru’s-Sekâfe, ts. ______, Menâhicu’l-bahs fi’l-lüğa, Fas: Dâru’s-Sekâfe-Dâru’l-Beydâ, 1985. Hüleyl, Muhammed Hilmî, “el-Lüğaviyyât et-tatbîkiyye ve mu’cemuhâ”, Mecelletü el-lisâni’l-Arabî, sy. 22. İbn ‘Asfûr el-İşbîlî, el-Mümti’u’l-kebîr fi’t-tasrîf, thk. Fahruddin Kabâveh, Beyrut: Dâru’l-Âfâk el-Cedîde, 1979. İbn Cinnî, Sırru sınâ’ati’l-i’râb (İ’râb), thk. Hasan Hindâvî, Dımeşk: Dâru’l-Kalem, 1985. İbn Düreyd, Muhammed b. Hasan el-Ezdî, Cemheretü’l-lüğa, Beyrut: Dâru Sâdır, ts. İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, thk. Abdullah Ali el-Kebîr vdğr., Kahire: Dâru’l-Meârif, ts. İbn Ya’îş, Şerhu’l-mufassal, Kahire: Mektebe el-Mütenebbî, ts. İbnü’l-Cezerî, Ebü’l-Hayr Muhammed b. Muhammed, en-Neşr fi’l-kırââti’l-aşr, mhk. Ali Muhammed ed-Debbâ’, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts. Ömer, Ahmed Muhtar, Dirâsetü’s-savti’l-lüğavî, Kahire: Alemü’l-Kütüb, 1991.
al-Khalil as a Founder of Phonology
Yıl 2013,
Cilt: 2 Sayı: 4, 195 - 227, 01.12.2013
Ahmed Muhammed Sâlim Ez-züvey
Necattin Hanay
Öz
Arabic letters are examined on the physiological perspective in this study regarding al-Khalil b. Ahmad, who is considered as the first to identify the place of articulation and characteristics of letterWhat is more, al-Khalil b. Ah-mad’s influence on subsequent scholars is investigated in this research. The introduction of al-Kitab al-'ayn written by al-Khalil b. Ahmad is considered as the first systematic study phonology.
Kaynakça
- Abduttevvâb, Ramazan, el-Medhal ilâ ilmi’l-luğa, Kahire: Mektebe el-Hâncî, 1996. Bergsträsser, et-Tatavvuru’n-nahvi li’l-lüğati’l-Arabiyye, trc. Abdut-tevvab, Ramazan, Kahire: Mektebe el-Hâncî, 1994. Bişr, Kemal, el-Esvâtü’l-Arabiyye, Kahire: Mektebetü’ş-Şebâb, ts. Cantineau, Jean, Durûs fî ilmi esvâti’l-Arabiyye, trc. Sâlih el-Karmâdî, Tunus: Mektebe Merkez ed-Dirâsât ve’l-Buhûs, 1966. el-Ezherî, Ebû Mansur Muhammed b. Ahmed, Tehzîbü’l-lüğa, thk. Abdusselam Harun, Mısır, 1964. el-Halîl b. Ahmed, Kitâbu’l-‘ayn, thk. Mehdî el-Mahzûmî, İbrâhim es-Sâmirrâî, Beyrut: Müessesetü’l-A’lemî, 1988. el-Kârî, Ali b. Sultan, el-Menhecü’l-fikriyye şerhu’l-mukaddimeti’l-Cezeriyye, Mısır: Şeriketü Mektebe, 1948. el-Mahzûmî, Mehdî, ‘Abkarî mine’l-Basra, el-Cumhûriyyetu’l-Irâkiyye Vizâretü’l-İ’lâm, 1972. el-Müberrid, Ebu’l-Abbas Muhammed b. Yezîd, el-Muktadab, thk. Muhammed Abdulhâlık Adîme, Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1963. Enîs, İbrahim, el-Esvâtu’l-lüğaviyye, Mısır: Mektebetü Anglo el-Mısriyye, 1987. Hasan, Temmam, el-Luğa beyne’l-mi’yâriyye ve’l-vasfiyye, Fas: Dâru’s-Sekâfe, ts. ______, el-Luğatü’l-Arabiyyeti ma’nâha ve mebnâhâ, Fas: Dâru’s-Sekâfe, ts. ______, Menâhicu’l-bahs fi’l-lüğa, Fas: Dâru’s-Sekâfe-Dâru’l-Beydâ, 1985. Hüleyl, Muhammed Hilmî, “el-Lüğaviyyât et-tatbîkiyye ve mu’cemuhâ”, Mecelletü el-lisâni’l-Arabî, sy. 22. İbn ‘Asfûr el-İşbîlî, el-Mümti’u’l-kebîr fi’t-tasrîf, thk. Fahruddin Kabâveh, Beyrut: Dâru’l-Âfâk el-Cedîde, 1979. İbn Cinnî, Sırru sınâ’ati’l-i’râb (İ’râb), thk. Hasan Hindâvî, Dımeşk: Dâru’l-Kalem, 1985. İbn Düreyd, Muhammed b. Hasan el-Ezdî, Cemheretü’l-lüğa, Beyrut: Dâru Sâdır, ts. İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, thk. Abdullah Ali el-Kebîr vdğr., Kahire: Dâru’l-Meârif, ts. İbn Ya’îş, Şerhu’l-mufassal, Kahire: Mektebe el-Mütenebbî, ts. İbnü’l-Cezerî, Ebü’l-Hayr Muhammed b. Muhammed, en-Neşr fi’l-kırââti’l-aşr, mhk. Ali Muhammed ed-Debbâ’, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts. Ömer, Ahmed Muhtar, Dirâsetü’s-savti’l-lüğavî, Kahire: Alemü’l-Kütüb, 1991.
الخليل باعتباره مؤسس علم األصوات
Yıl 2013,
Cilt: 2 Sayı: 4, 195 - 227, 01.12.2013
Ahmed Muhammed Sâlim Ez-züvey
Necattin Hanay
Öz
يتم فحص الحروف
العربية على وجهة نظر فسيولوجية في هذه
الدراسة فيما يتعلق الخليل أحمد، الذي يعتبر أول من تحديد
مكان النطق وخصائص الحروف. ما هو أكثر من
ذلك، يتم التحقيق النفوذ الخليل بن أحمد على العلماء اللاحقة في هذا البحث. تعتبر مقدمة من شركة كتاب العين الذي كتبه الخليل بن أحمد كأول علم
الأصوات دراسة منهجية.
Kaynakça
- Abduttevvâb, Ramazan, el-Medhal ilâ ilmi’l-luğa, Kahire: Mektebe el-Hâncî, 1996. Bergsträsser, et-Tatavvuru’n-nahvi li’l-lüğati’l-Arabiyye, trc. Abdut-tevvab, Ramazan, Kahire: Mektebe el-Hâncî, 1994. Bişr, Kemal, el-Esvâtü’l-Arabiyye, Kahire: Mektebetü’ş-Şebâb, ts. Cantineau, Jean, Durûs fî ilmi esvâti’l-Arabiyye, trc. Sâlih el-Karmâdî, Tunus: Mektebe Merkez ed-Dirâsât ve’l-Buhûs, 1966. el-Ezherî, Ebû Mansur Muhammed b. Ahmed, Tehzîbü’l-lüğa, thk. Abdusselam Harun, Mısır, 1964. el-Halîl b. Ahmed, Kitâbu’l-‘ayn, thk. Mehdî el-Mahzûmî, İbrâhim es-Sâmirrâî, Beyrut: Müessesetü’l-A’lemî, 1988. el-Kârî, Ali b. Sultan, el-Menhecü’l-fikriyye şerhu’l-mukaddimeti’l-Cezeriyye, Mısır: Şeriketü Mektebe, 1948. el-Mahzûmî, Mehdî, ‘Abkarî mine’l-Basra, el-Cumhûriyyetu’l-Irâkiyye Vizâretü’l-İ’lâm, 1972. el-Müberrid, Ebu’l-Abbas Muhammed b. Yezîd, el-Muktadab, thk. Muhammed Abdulhâlık Adîme, Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1963. Enîs, İbrahim, el-Esvâtu’l-lüğaviyye, Mısır: Mektebetü Anglo el-Mısriyye, 1987. Hasan, Temmam, el-Luğa beyne’l-mi’yâriyye ve’l-vasfiyye, Fas: Dâru’s-Sekâfe, ts. ______, el-Luğatü’l-Arabiyyeti ma’nâha ve mebnâhâ, Fas: Dâru’s-Sekâfe, ts. ______, Menâhicu’l-bahs fi’l-lüğa, Fas: Dâru’s-Sekâfe-Dâru’l-Beydâ, 1985. Hüleyl, Muhammed Hilmî, “el-Lüğaviyyât et-tatbîkiyye ve mu’cemuhâ”, Mecelletü el-lisâni’l-Arabî, sy. 22. İbn ‘Asfûr el-İşbîlî, el-Mümti’u’l-kebîr fi’t-tasrîf, thk. Fahruddin Kabâveh, Beyrut: Dâru’l-Âfâk el-Cedîde, 1979. İbn Cinnî, Sırru sınâ’ati’l-i’râb (İ’râb), thk. Hasan Hindâvî, Dımeşk: Dâru’l-Kalem, 1985. İbn Düreyd, Muhammed b. Hasan el-Ezdî, Cemheretü’l-lüğa, Beyrut: Dâru Sâdır, ts. İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, thk. Abdullah Ali el-Kebîr vdğr., Kahire: Dâru’l-Meârif, ts. İbn Ya’îş, Şerhu’l-mufassal, Kahire: Mektebe el-Mütenebbî, ts. İbnü’l-Cezerî, Ebü’l-Hayr Muhammed b. Muhammed, en-Neşr fi’l-kırââti’l-aşr, mhk. Ali Muhammed ed-Debbâ’, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts. Ömer, Ahmed Muhtar, Dirâsetü’s-savti’l-lüğavî, Kahire: Alemü’l-Kütüb, 1991.