The Inherent Ground of Event of Repentance

Yıl 2021, Sayı: 8, 152 - 172, 28.10.2021

Hayri Erenay

https://doi.org/10.53336/rumeli.981046

Öz

The more man knows herself and corrects his mistakes; he can get closer to perfection.
As long as he knows his weaknesses and makes their experiences in him short, he can protect himself from the situations that require repentance. The less and short-term these inherent weaknesses appear in life, the less repentance is experienced. The longer this process takes the form of habit and morality with an accepted mood, the more the frequency and duration of encountering the phenomenon of repentance happens.
If the feeling of repentance creates a feeling of “I am inferior” or “I am worthless” after the behaviours that man perceives as bad; he becomes depressed by feeling sad. If he says to himself "others will insult me if they understand what I am doing", he feels ashamed. If a person believes that he will be punished or retaliated for what he has done, he experiences fear and anxiety. If this worry lasts longer than normal, it can lead to anxiety disorders in him. The healthiest reaction after such events is to use the feeling of repentance as an opportunity to build a new personality. Sadness that also includes a sense of hidden repentance in itself, is a reaction that is opposite of happiness. However, this feeling occurs when a person loses a loved one or something of great value or fails to perform an important task.
Repentance helps people to shape their future decisions in a sound and more accurate way by providing them with the power of insight. People who experience this feeling are able to perform better than other people in decision-making, coping with problems and experiencing by living. Although repentance affects a person's life mostly positively, it can sometimes have negative effects on him. Some features such as hopelessness, hastiness, the feeling of satisfaction and the desire for immortality that exist in human creation, sometimes may lay the groundwork for the phenomenon of repentance. If these inherent features are not governed in the light of the principles and procedures ordered by the creator, they cause regretful consequences in man. These situations generally occur when people do not stay within the boundaries that should be stopped and neglect the measures to be taken.

Anahtar Kelimeler

The Qur’an, verse, human, nature, The Qur’an, verse, human, nature, The Qur’an, verse, human, nature

The Inherent Ground of Event of Repentance

Öz

The more man knows himself and corrects his mistakes; he can get closer to perfection.
As long as he knows his weaknesses and makes their experiences in him short, he can protect himself from the situations that require repentance. The less and short-term these inherent weaknesses appear in life, the less repentance is experienced. The longer this process takes the form of habit and morality with an accepted mood, the more the frequency and duration of encountering the phenomenon of repentance happens.
If the feeling of repentance creates a feeling of “I am inferior” or “I am worthless” after the behaviours that man perceives as bad; he becomes depressed by feeling sad. If he says to himself "others will insult me if they understand what I am doing", he feels ashamed. If a person believes that he will be punished or retaliated for what he has done, he experiences fear and anxiety. If this worry lasts longer than normal, it can lead to anxiety disorders in him.
The healthiest reaction after such events is to use the feeling of repentance as an opportunity to build a new personality. Sadness that also includes a sense of hidden repentance in itself, is a reaction that is opposite of happiness. However, this feeling occurs when a person loses a loved one or something of great value or fails to perform an important task. Repentance helps people to shape their future decisions in a sound and more accurate way by providing them with the power of insight. People who experience this feeling are able to perform better than other people in decision-making, coping with problems and experiencing by living. Although repentance affects a person's life mostly positively, it can sometimes have negative effects on him.
Some features such as hopelessness, hastiness, the feeling of satisfaction and the desire for immortality that exist in human creation, sometimes may lay the groundwork for the phenomenon of repentance. If these inherent features are not governed in the light of the principles and procedures ordered by the creator, they cause regretful consequences in man. These situations generally occur when people do not stay within the boundaries that should be stopped and neglect the measures to be taken.

Anahtar Kelimeler

Tefsîr, The Qur’an, Verse, Human, Nature.

Nedâmet Olgusunun Fıtrî Zemini

Öz

İnsan kendisini tanıdığı ve hatalarını düzelttiği oranda kemale yaklaşabilir. İnsan yaratılış zaaflarını bilip, bunların kendisinde yaşanmışlığını kısa tutabildiği ölçüde nedâmetten kendisini koruyabilir. Bu fıtri zafiyetler, insan hayatında ne kadar az ve kısa süreli olarak kendisini gösterirse nedamet olgusu da o denli az yaşanır. Ne kadar uzun süreli ve kabullenilmiş bir ruh haliyle huy ve ahlak halini alırsa, bu olgu ile karşılaşma sıklığı ve süresi de o kadar çok ve uzun olacaktır.
Nedâmet duygusu, kişide kötü olarak algıladığı davranışlarından sonra “ben aşağılık biriyim” veya “ben değersizim” duygusu yaratıyorsa; kişi kendisini üzgün hissederek depresyona girer. Eğer “diğerleri ne yaptığımı anlarsa beni aşağılarlar” diyorsa utanç duyar. Kişi yaptıklarından dolayı cezalandırılacağını ya da kendisine misilleme yapılacağına inanıyorsa korku ve endişe duyar. Değersizlik duygusu, utanç ve aşağılanma endişesi kişide kaygı bozukluklarına yol açabilir. Bu ruh hali, içinde gizli bir nedamet hissi de barındıran üzüntü, sevinç ve mutluluğun zıddı olan bir reaksiyondur. Ancak bu duygu, insanın sevdiği bir şahsı veya yanında büyük değeri olan bir şeyi kaybetmesi ile ya da önemli bir işi gerçekleştirmede başarısız olmasıyla da meydana gelebilmektedir.
Bu tip olaylardan sonra en sağlıklı tepki, nedamet duygusunu yeni bir kişilik inşasında fırsat olarak kullanmaktır. Nedamet, kişilere öngörü kazandırarak gelecekte vereceği kararlarını sağlam ve daha doğru şekillendirmede yardımcı olur. Bu duyguyu yaşayan kişiler karar verme, sorunlarla başa çıkabilme ve yaşayarak deneyimleme gibi becerilerde diğer insanlara göre daha iyi bir performans ortaya koyabilmektedir. Nedâmet insan yaşamını çoğunlukla olumlu yönde etkilese de bazen olumsuz etkilerde bırakabilmektedir.
Bu olguya, insan yaratılışında var olagelen bazı hasletler dayanak teşkil etmektedir. Bu fıtri hasletler, yaratıcının emrettiği usul ve esaslar ışığında yönetilmediği taktirde, insanda esefle son bulan neticeler doğurmaktadır. Kişinin durması gereken sınırlarda durmaması, hazları tatminde sınır tanımayarak alması gereken tedbirleri ihmal etmesi telafisi imkânsız pişmanlıklara neden olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Ku’rân, Âyet, İnsan, Fıtrat, Nedamet.

Kaynakça

• Alfred, Adler. İnsanı Tanıma Sanatı. çev. Şelale Başar. İstanbul: Dergah Yayınları, İstanbul 1979.
• Ateş, Süleyman. Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsîri. 12 Cilt. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1989.
• Aydın, Mehmet S. Din Felsefesi. İzmir: Selçuk Yayınları, 1992.
• Beyzâvî, Nâsırüddîn Ebû Saîd. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl. 5 Cilt. Beyrut: İhyau’t-Türasü’l-Arabi, 1320. Buhârî, Muhammed b. İsmâil. el-Câmiu’s-sahîh. 6 Cilt. İstanbul: Matbaay-ı Amire, 1329.
• Cüceloğlu, Doğan. Yetişkin Çocuklar. İstanbul: Remzi Kitapevi, 2001. Cüceloğlu, Doğan. İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Yayınları, 2013.
• Derveze, M. İzzet, et-Tefsîru’l-hadîs. çev. Şaban Karataş vd. 7 Cilt. İstanbul: Ekin Yayınları, ts.
• Fromm, Erich, Kendini Savunan İnsan. çev. Necla Arat. İstanbul: Say yayınları, 1998.
• Fayda, Mustafa, “İfk”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21/507-509. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
• Fazlurrahman. Ana Konuları İle Kur’ân. çev. Alpaslan Açıkgenç. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2000.
• Hamidullah, Muhammed. İslam Peygamberi. Ankara: y.y., 2003.
• Hazîn, Ali b. Muhammed el-. Lübâbü’t-te’vîl fî mâ’ni’t-tenzîl. 4 Cilt. Beyrut: İhyau’t-Türasü’l-Arabi, 1320.
• Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. el-Müsned. 21 Cilt. Beyrut: yy., 1969.
• Hişam, Ebû Muhammed Abdülmelik b. es-Siretü’n-nebeviyye. nşr. Mustafa es-Sekka vd. Kahire: y.y., 1936.
• İshâk, Ebû Abdillah Muhammed b. Sîret-ü ibn ishâk. nşr. Muhammed Hamidullah. 2 Cilt. Konya: y.y., 1981.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fida. Tefsîrü’l-Kur’ani’l-azîm. 4 Cilt. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419.
• İnzî, Halid b. Avn el-. en-Nedmü ve’n-nâdimûn fî davi’l-Kur’âni’l-Kerîm. Medine: Dârû’z-Zamân, 2010.
• İsfahânî, Râgıb. el-Müfredât fî garibî’l-Kur’ân. Dımeşk: y.y., 2002.
• Karaçoşkun, Mustafa Doğan. Din Psikolojisi. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
• Karaman, Hayrettin vd. Kur’ân Yolu: Türkçe Meâl ve Tefsir. Ankara: DİB Yayınları, 2004.
• Kara, Osman. Kur’ân’da İnsan Tipleri. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Doktora Tezi, 2002.
• Kasapoğlu, Abdurrahman. Kur’ân-ı Kerim’de İnsan Psikolojisi. Samsun: Ondokuzmayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans Tezi, 1993.
• Kasapoğlu, Abdurrahman. Kur’ânda İman Psikolojisi, Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1996.
• Kasapoğlu, Abdurrahman. “Kur’an’a Göre Cimrilik”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi. 11/2 (2007), 329-364
• Köksal, M. Asım. Peygamberler Tarihi. Ankara: TDV Yayınları, 2004.
• Köse, Saffe. Genetiği ile Oynanmış Kavramlar. Konya: Mehir Vakfı Yayınları, 5. Baskı, 2016.
• Mevdûdî, Ebu’l-Ala. Tefhîmu’l-Kur’ân. çev. Muhammed Han Kayani vd. 7 Cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 1996.
• Müslim b. Haccâc. Sahih-i Müslim. Arabistan: Daru’s-Selam, 2000.
• Necati, M. Osman, Kur’ân ve Psikoloji. çev. Hayati Aydın. Ankara: Fecr Yayınları, 2004.
• Nesefî, Ebû’l-Berekât. Medârikü’t-tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl. Beyrut: Dâr-u İhyai’t-Türâsi’l-Arabî, 1320.
• Nisâbûrî, Nizâmeddîn, Garâibü’l- Kur’ân ve regâibü’l-furkân. thk. Şeyh Zekeriyya Amirat. Beyrut: y.y., 1416.
• Semerkandî, Âlâeddîn. Bahru’l-Ulûm. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1423.
• Seyyid Kutub. Fî Zilâli’l-Kur’ân. 16 Cilt. Beyrut: Daru’ş-Şuruk Yayınları, 1412.
• Şelebî, Mahmut. Hayat-ı Âdem. Beyrut Dâru’l-Ciyl, ts.
• Vehbi, Mehmet. Hülâsatü’l-beyân fî tefsîri’l-Kur’ân . 8 Cilt. İstanbul: Üçdal Neşriyat, 1966.
• Topaloğlu, Bekir. Dini Sohbetler. İstanbu: Nesil Yayınları, 1993.
• Râzî, Fahreddîn Muhammed b. Ömer. Mefâtihu’l-ğayb. 23 Cilt. Beyrut: y.y., 1995.
• Yazır, Elmalılı Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. 10 Cilt. İstanbul: Eser Yayınları, 1971.
• Yiğit, İsmail. “Tebük”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 11/228-230. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım. el-Keşşâf an hakâiki gavâmidu’t-tenzîl. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabi Yayınları, 1407.
• Zühaylî, Vehbe. et-Tefsîrü’l-Münir. 15 Cilt. Dimeşk: y.y., 1418.