An analysis of misogynist discourses Orhan Kemal, Kemal Tahir and Yaşar Kemal’s novels

Yıl 2019, Sayı: 15, 136 - 146, 21.06.2019

Aziz Şeker

https://doi.org/10.29000/rumelide.580486

Öz

Violence is a social phenomenon. Significant
research is being carried out on the human rights and public health dimension
of violence. Studies on the reflection of violence in literary texts, on the
other hand, began to attract more attention with the development of feminist
literary criticism. In this study, we focused on especially the symbolic/verbal
aspects of violence in terms of female characters in the novels, which are
accepted as a literary genre. We limited our sample to the novels of Orhan
Kemal, Kemal Tahir and Yasar Kemal, three of the distinguished novelists of
Turkish literature. We analyzed in the novels of all three writers the ways in
which women are characterized by the use of marginalized and degrading words
(misogynist discourses) in public and private space, except physical violence
and based on the most frequently used words, we made a sociological assessment.
It is thought that the study will contribute to the efforts to find out about
what discourses are employed by men for women in the social structure in which
the novel is built.

Anahtar Kelimeler

Misogyny, gender, novel

Orhan Kemal, Kemal Tahir ve Yaşar Kemal’in romanlarında mizojinik söylemlerin analizi

Öz

Şiddet toplumsal bir olgudur. Şiddetin insan
hakları ve halk sağlığı boyutu üzerine önemli araştırmalar yapıldığı
bilinmektedir. Şiddetin edebî metinlerdeki yansımasıyla ilgili çalışmalar ise
feminist edebiyat eleştirisinin gelişimiyle daha çok ilgi çekmeye başlamıştır.
Bu çalışmada edebiyatın biri türü olarak kabul edilen romanlarda geçen
şiddetin, kadın karakterler bakımından özellikle sembolik/sözel kısmına
eğildik. Örneklemimizi çağdaş Türk edebiyatının tanınan yazarları Orhan Kemal,
Kemal Tahir ve Yaşar Kemal’in romanlarıyla sınırlandırdık. Her üç yazarın
romanlarında, kadınların fiziksel şiddet dışında, kamusal ve mahrem alanda eril
dilin ötekileştirici ve aşağılayıcı sözcükler (mizojinik söylemler)
kullanılarak nasıl nitelendirildiğini çözümlerken, en sık kullanılan
sözcüklerden yola çıkarak sosyolojik bir değerlendirmede bulunduk. Çalışmanın,
romanın kurgulandığı toplumsal yapıda, kadın gerçeğini erkek dilinde hangi
söylemlerle özdeş tuttuğunu görmek açısından, yapılacak tartışmalara katkı
sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mizojini, toplumsal cinsiyet, roman

Kaynakça

• Alver, K. (2018). “Edebiyat, sosyolojiye ne anlatabilir”. M. Ali Akyurt (Ed.). Edebiyat ve sosyoloji (s.13-35). İstanbul: Alfa. Bahrani, Z. (2018). Babil’in kadınları mezopotamya’da toplumsal cinsiyet ve temsil. S. Çalcı (Çev.). İstanbul: Kolektif Kitap. Collin, F, Kaufer, I. (2016). Feminist güzergâh. G. Acar Savran (Çev.). Ankara: Dipnot. Derrida, J. (2006). Gün doğmadan, elisabeth roudinesco ile konuşma. K. Sarıalioğlu (Çev.). İstanbul: Dharma. Ergüven, R. A. (1988). Sanat ve erotizim. Ankara: Yaba. Fischer, E. (1993). Sanatın gerekliliği. C. Çapan (Çev.). (7.Baskı). Ankara: Verso. Kemal, O. (1995). Müfettişler müfettişi 1, (7. Baskı). İstanbul: Tekin. Kemal, O. (2004). Cemile. (12.Baskı). İstanbul: Epsilon. Kemal, O. (2005). Eskici dükkânı. (11.Baskı). İstanbul: Epsilon. Kemal, O. (2007a). Sokakların çocuğu suçlu 2. (9. Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2007b). Yalancı dünya. (10.Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2007c). Gurbet kuşları. (7.Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2008a). Suçlu 1. (13. Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2008b). Oyuncu kadın/Gâvurun kızı. (6.Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2009a). Vukuat var hanımın çiftliği 1. (12.Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2009b). Hanımın çiftliği 2. (14.Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2010a). Dünya evi. (9.Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2010b). Üçkâğıtçı müfettişler müfettişi 2. (11.Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2012a). Kanlı topraklar. (10.Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2012b). Kötü yol. (10. Baskı).İstanbul: Everest. Kemal, O. (2012c). Evlerden biri. (13. Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2013a). Sokaklardan bir kız. (13.Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2013b). Kaçak hanımın çiftliği 3. (16.Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2014a). Arkadaş ıslıkları. (10.Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2014b). Devlet kuşu. (10. Baskı). İstanbul: Everest. Kemal O. (2014c). Bereketli topraklar üzerinde. M. Vesek (Hzr.). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2014d). Tersine dünya. (5.Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2015a). Bir filiz vardı. (11. Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2015b). El kızı. (20.Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2015c). Murtaza. (23. Baskı). İstanbul: Everest. Kemal, O. (2015d). Kenarın dilberi. İstanbul: Everest. Kemal, Y. (1998a). Demirciler çarşısı cinayeti/Akçasazın ağaları 1. (3.Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (1998b). Yağmurcuk kuşu kimsecik 1. (3.Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (1998c). Deniz küstü. (3. Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (1999a). Yusufçuk yusuf/Akçasazın ağaları 2. (3.Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (1999b). Kale kapısı/Kimsecik 2. (3. Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (1999c). Kanın sesi/Kimsecik 3. (3. Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2000a). İnce Memed 1. (8.Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2000b). İnce Memed 2. (6. Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2000c). İnce Memed 3. (6. Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2000d). İnce Memed 4. (6.Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2000e). Ortadirek/Dağın öte yüzü 1. (5.Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2000f). Yer demir gök bakır/Dağın öte yüzü 2. (7. Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2000g). Ölmez otu/Dağın öte yüzü 3. (5. Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2000ğ). Kuşlar da gitti. (5. Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2000h). Teneke. (6. Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2000ı). Çakırcalı efe. (5. Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2000i) Al gözüm seyreyle salih. (4. Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2001a). Binboğalar efsanesi. (5.Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2001b). Yılanı öldürseler. (8. Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2001c). Üç anadolu efsanesi/Köroğlunun meydana çıkışı, Karacaoğlan, Alageyik. (8.Baskı). İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2002a). Karıncanın su içtiği/Bir ada hikayesi 2. İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2002b). Tanyeri horozları/Bir ada hikayesi 3. İstanbul: Adam. Kemal, Y. (2013). Tek kanatlı kuş. İstanbul: YKY. Moran, B. (1999). Edebiyat kuramları ve eleştiri. İstanbul: İletişim. Nesin, A. (2017). Birlikte yaşadıklarım birlikte öldüklerim. (11.Baskı). İstanbul: Nesin. Sancar, S. (2015). Türk modernleşmesinin cinsiyeti. (3.Baskı). İstanbul: İletişim. Stendhal, (1999). Parma manastırı. N. Altınova (Çev.). (2.Baskı). İstanbul: Oda. Tahir, K. (1958). Yedi çınar yaylası. İstanbul: Düşün. Tahir, K. (1976). Bozkırdaki çekirdek. (3.Baskı). Ankara: Bilgi. Tahir, K. (1990). Büyük mal. İstanbul: Adam. Tahir, K. (1995a). Hür şehrin insanları, I. (3.Baskı). İstanbul: Tekin. Tahir, K. (1995b). Hür şehrin insanları, II. (3.Baskı). İstanbul: Tekin. Tahir K. (1995c). Bir mülkiyet kalesi. (3.Baskı). İstanbul: Tekin. Tahir, K. (2008). Kelleci memet. (8.Baskı). İstanbul: İthaki. Tahir, K. (2010). Köyün kamburu. (3.Baskı). İstanbul: İthaki. Tahir, K. (2013a). Körduman. (2.Baskı). İstanbul: İthaki. Tahir, K. (2013b). Namuscular. (3.Baskı). İstanbul: İthaki. Tahir, K. (2013c). Damağası. (3.Baskı). İstanbul: İthaki. Tahir, K. (2014a). Yol ayırımı/Esir şehir üçlemesi 3. Kitap. (6.Baskı). İstanbul: İthaki. Tahir, K. (2014b). Yorgun savaşçı. (8.Baskı). İstanbul: İthaki. Tahir, K. (2014c). Devlet ana. (12.Baskı). İstanbul: İthaki. Tahir, K. (2015a). Kurt kanunu. (7.Baskı). İstanbul: İthaki. Tahir, K. (2015b). Rahmet yolları kesti. (6.Baskı). İstanbul: İthaki. Tahir, K. (2015c). Esir şehrin insanları/Esir şehir üçlemesi 1. Kitap. İstanbul: İthaki. Tahir, K. (2016a). Esir şehrin mahpusu/Esir şehir üçlemesi 2. Kitap. (9.Baskı). İstanbul: İthaki. Tahir, K. (2016b). Karılar koğuşu. (6.Baskı). İstanbul: İthaki. Tahir, K. (2016c). Sağırdere. (5. Baskı). İstanbul: İthaki. Türker, Y. (1997). “Şiddetle Seviyorum!” Şiddet, Cogito Düşünce Dergisi, Sayı 6-7, s. 319-322. 1997. Türkeş, Ö. (2009). “Toplum ve kimlik kurma kılavuzu olarak roman”. T. Bora, M. Gültekingil (Ed.). Modern Türkiye’de siyasi düşünce, dönemler ve zihniyetler (s.844-869). İstanbul: İletişim.