“The good above, the bad below metaphor” in Kutadgu Bilig

Yıl 2019, - RumeliDE 2019.Ö5 - II. Rumeli [Dil, Edebiyat, Çeviri] Sempozyumu Bildirileri, 69 - 76, 21.08.2019

Melike Sultan Özevren

https://doi.org/10.29000/rumelide.606070

Cited By: 1

Öz

Kutadgu
Bilig, the first known great work of Islamic
Turkish literature, has a rich vocabulary. In this fortune, the present
metaphors reflect the concept world of the era. On the basis of the concepts it
reflects are the experiences of the society, cultural accumulation, perspective
of life and how the mind perceives the world. The metaphor consists of the
indicators and the ones that express how the world is perceived and conceptualized
in our daily lives. Metaphors in which at least two contents fit into one form
are a natural part of our thinking system. It embodies and objectifies
thoughts, which shows the effective and ingenious processability of our
language. Metaphors used in every field have also been used in literature. In our study, orientation
metaphors in Kutadgu Bilig were
examined and thirty-eight orientation metaphors were identified. The metaphors
identified are still continuous today. This continuity shows us that the
metaphor is directly related to culture.

Anahtar Kelimeler

Kutadgu Bilig, metaphor, orientation metaphors

Kutadgu Bilig’de “iyi olan yukarıda, kötü olan aşağıda metaforu” üzerine

Öz

İslâmi Türk edebiyatının bilinen ilk büyük eseri
olan Kutadgu Bilig zengin bir söz
varlığına sahiptir. Bu söz varlığındaki mevcut metaforlar döneminin kavram
dünyasını yansıtır. Yansıttığı kavramların temelinde de toplumun tecrübeleri,
kültürel birikimi, hayata bakış açısı ve zihnin dünyayı nasıl algıladığı yer
alır. Metaforlar, günlük hayatımızda dünyanın nasıl algılanıp
kavramlaştırıldığını ifade eden gösterge ve gösterilenlerden meydana gelir. Bir
forma en az iki içeriğin sığdırıldığı metaforlar düşünce sistemimizin doğal bir
parçasıdır. Düşünceleri somutlaştırır ve nesnelleştirir, bu da dilimizin etkili
ve ustaca işlenebilirliğini gösterir. Her alanda kullanılan metaforlar
edebiyatta da kullanılmıştır. Çalışmamızda, Kutadgu
Bilig’de yer alan yönelim metaforları incelenmiştir ve otuz sekiz adet
yönelim metaforu tespit edilmiştir. Tespit edilen metaforlar günümüzde de
devamlılık arz eder. Bu devamlılık bize kültür ile metaforun doğrudan ilişkili
olduğunu gösterir.

Anahtar Kelimeler

Kutadgu Bilig, metafor, yönelim metaforları

Kaynakça

• Aksan, D. (2017). Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Bilgi. Arat, R. R. (2008). Kutadgu Bilig. İstanbul: Kabalcı. Arat, R. R. (1991). Kutadgu Bilig I Metin. Ankara: Atatürk Kültür, Dil veTarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu. Çetinkaya, B. (2017). Kutadgu Bilig'de Kavramsal Metaforlar. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 19 (2), 377-399. Demirci, K. (2017). Türkoloji Öğrencileri İçin Dilbilim Konular Kavramlar Teoriler. Ankara: Anı. Devellioğlu, F. (2012). Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lugat. Ankara: Aydın Kitabevi. Ercilasun, A. B. (2016). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi. Ankara: Akçağ. Ercilasun, A. B. (1985). Karahanlı Devri Türk Edebiyatı. A. B. Ercilasun içinde, Büyük Türk Klasikleri 1 (s. 114-179). İstanbul. Ergüzel, M. M., & Kirik, E. (2018). Kutadgu Bilig'in Söz Varlığı Ve Kelime Gruplarına Dair. Turkısh Studies , 381-398. Karaağaç, G. (2013). Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu. Lakoff, G., & Johnson, M. (2015). Metaforlar Hayat, Anlam ve Dil. (G. Y. Demir, Çev.) İstanbul: İthaki. Nâci, M. (2006). Lûgat-i Nâci. (Ş. Kurt, Çev.) İstanbul: Çağrı. Sami, Ş. (2007). Kâmûs-ı Türkî . (Ş. Kurt, Çev.) İstanbul: Çağrı. Sarı, C. (2016). Deyimlerde Aşağı/Yukarı Yönelim Metaforu. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi , 9 (44), 212-216. Türkçe Sözlük. (2011). Ankara: Türk Dil Kurumu.