Türkçe bir romandaki Marksist feminist söylem ve romanın çevirisinin değerlendirmesinde Eugene Nida’nın “eşdeğerlik” kavramının uygulanması

Yıl 2019, Sayı: 16, 703 - 720, 21.09.2019

Mesut Kuleli

https://doi.org/10.29000/rumelide.621178

Öz

Bu çalışmanın amacı, Sabahattin Ali’nin Kürk Mantolu Madonna başlıklı romanını
Marksist feminist kurama dayalı olarak çözümlemek ve Marksist feminist söylem
içeren bağlamların İngilizce çevirisini Nida’nın (2000) “eşdeğerlik” kavramına
dayanarak değerlendirmektir. Kaynak metin, söylemlerin Marksist feminist
kuramın hangi yönlerine uyduğunu bulmak için çözümlenmiştir. Çözümleme
bulgularına göre kadınların bir aile ortamında ezilen sınıfı oluşturmasının
altında ataerkil aile yapısı bulunmaktadır. Aile içinde ezilen sınıfı
oluşturmanın yanı sıra, romanda kadınların toplumsal hayat ve iş hayatında da
ezilen sınıfı oluşturduğuna dair söylemler bulunmuştur. Marksist feminist
söylem içeren bağlamların çeviri değerlendirmesi sonucunda, romanın İngilizce
çevirisinin Nida’nın (2000) ‘devingen eşdeğerlik’ kavramına uyduğu bulunmuştur.
Bu çalışmada çözümlenen söylemlerin, kaynak metin ve okuru arasındaki ilişkinin
hedef metin ve okuru arasında da aktarılabileceği bir biçimde çevrildiği
bulunmuştur. Çalışmada çözümlenen romana ait söylemlerin çevirisinde, kaynak
metindeki söylemlerin dilbilgisel değişiklikler yapılarak hedef dile çevrildiği
bulunurken, bu durum Nida’nın (2000) eşdeğerlik modelinde önemli bir yer tutan
hedef metin okuruna doğal söylemle çevrilmesine uyumlu olarak görülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Marksist feminist kuram, eşdeğerlik, devingen eşdeğerlik, çeviri, Kürk Mantolu Madonna

Marxist feminist discourse in a Turkish novel with Eugene Nida’s concept of “equivalence” applied on translation evaluation of the novel

Öz

The aim of this study is to analyze the novel Kürk Mantolu Madonna (Madonna in a Fur Coat)
by Sabahattin Ali based on Marxist feminist theory and evaluate the
translation of those contexts with Marxist feminist discourse based on Nida’s
(2000) concept of “equivalence”. The source text was analyzed to find out how
the contexts with such discourse conform to Marxist feminist theory and it was
found that the patriarchal family structure was the main reason underlying the
oppression of women in a family. Besides forming the oppressed class in a
family structure, some other contexts were found to show the oppression of
women in social life and business life. Translation evaluation of the contexts
with Marxist feminist discourse showed that this translation was in compliance
with Nida’s (2000) concept of ‘dynamic equivalence’. The contexts analyzed in
this study were translated into the target language with a focus on conveying
the relationship between the source text message and its reader to the target
text and its reader. Certain grammar modifications were found to be made in
translation of the contexts in the novel analyzed in this study to make it
sound natural to the target language reader, an important aspect of Nida’s
(2000) equivalence model.    

Anahtar Kelimeler

Marxist feminist theory, equivalence, dynamic equivalence, translation, Madonna in a Fur Coat

Kaynakça

• Akatlı, F. (2002). Önsöz. In Sabahattin Ali Kürk mantolu Madonna (2009 edition). 5-8. İstanbul: YKY. Ali, S. (2009). Kürk mantolu Madonna. İstanbul: YKY. Ali, S. (2016). Kürk mantolu Madonna. (M. Freely and A. Dawe, Trans.). London: Penguin Classics. Atkinson, T-G. (2000). Radical feminism. In B. A. Crow (Ed.), Radical feminism: A documentary reader (pp. 82-89). New York and London: NYU Press. Bandarage, A. (1984). Women in development: Liberalism Marxism and Marxist-feminism. Enzymologia, 15(4), 495-515. Barrett, M. (2014). Women's oppression today: The Marxist/feminist encounter. London and New York: Verso. Brunell, L. and Burkett, E. (2019). Feminism. Encyclopædia Britannica. https://www.britannica.com/topic/feminism Retrieved: 09/ 08/2019. Chinn, P. L., and Wheeler, C. E. (1985). Feminism and nursing. Nursing Outlook, 33(2), 74-77. Dickinson, K. (2013). Translating surfaces: A dual critique of modernity in Sabahattin Ali’s Kürk Mantolu Madonna. Transit, 9(1), 2-9. Donovan, J. (2005). Feminist teori, (A. Bora, M. Ağduk Gevrek and F. Sayılan, Trans.), İstanbul: İletişim Yayınları. Earle Ellis, E. (2003). Dynamic equivalence theory, feminist ideology and three recent Bible translations. The Expository Times, 115(1), 7-12. Engels, F. (1979). Ailenin, özel mülkiyetin ve devletin kökeni (K. Somer, Trans.). Ankara: Sol Yayınları. Ferree, M. M. (2006). Globalization and feminism. In M.M. Ferree and A. M. Tripp (Ed.), Global feminism: Transnational women's activism, organizing, and human rights (pp. 3-23). New York and London: New York University Press. Gimenez, M., and Vogel, L. (2005). Marxist-feminist thought today. Science & Society, 69(1), 5-10. Groenhout, R.E. (2002). Essentialist challenges to liberal feminism. Social Theory and Practice 28(1), 51-75. Hartmann, H. (2012). Marxsizmle feminizmin mutsuz evliliği. In G. A. Savran and N. T. Demiryontan (Ed.), Kadının görünmeyen emeği (pp. 157-206). İstanbul: Yordam Kitap Yayınlar. Işık, E. (1998). Beden ve toplum kuramı. İstanbul: Bağlam Yayıncılık. Karaca, A. (1993). Sabahattin Ali'nin öykülerinde toplumsal konular. Türkoloji Dergisi, 11(1), 221-232. Kolodny, A. (1975). Some notes on defining a "feminist literary criticism". Critical Inquiry, 2(1), 75-92. Kolodny, A. (1980). Dancing through the minefield: Some observations on the theory, practice and politics of a feminist literary criticism. Feminist Studies, 6(1), 1-25. Marx, K. (2011). Kapital. (Volume I). (M. Selik and N. Satlıgan, Trans.). İstanbul: Yordam Kitap. Michel, A. (1995). Feminizm. (Ş. Tekeli, Trans.). İstanbul: İletişim Yayınları. Moran, B. (2017). Edebiyat kuramları ve eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları. Nida, E. (2000). Principles of correspondence. In L. Venuti (Ed.), The translation studies reader (pp. 126-140). London and New York: Routledge. Oxford Online Dictionary. https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/feminism?q=feminism. Retrieved 09/08/2019. Plain, G. (2007). Introduction to part I. In G. Plain and S. Sellers (Ed.), A history of feminist literary criticism (pp. 6-10). New York: Cambridge University Press. Sevim, A. (2005). Feminizm. İstanbul: İnsan Yayınları. Shakernia, S. (2013). Study of Nida’s (formal and dynamic equivalence) and Newmark’s (semantic and communicative translation) translating theories on two short stories. Merit Research Journal of Education and Review, 2(1), 1-7. Shulman, A. K. (1980). Sex and power: Sexual bases of radical feminism. Signs: Journal of Women in Culture and Society, 5(4), 590-604. Snell, M. (1979). The equal pay and sex discrimination acts: Their impact in the workplace. Feminist Review, 1(1), 37-57. Weeks, J. (2011). Un-/Re-productive maternal labor: Marxist feminism and chapter fifteen of Marx's capital. Rethinking Marxism, 23(1), 31-40.